Microsoft Word Норматова Шоира darslik 11. 02 2015. doc

 
4. Nuqtalar o‘rniga mosini qo‘ying. 
1. 
Oilada ota-ona bilan farzand o‘rtasidagi ………..(aloqa, 
munosabat)larda o‘ziga yarasha muammolarning kelib chiqish sababi 
nimada? 
2. 
Har bir insonda oila qurishga………… (talab, ehtiyoj) paydo bo‘ladi. 
3. 
Ota-ona necha yoshgacha bolaning har bir……… (talab, ehtiyoj)ini 
bajarishi kerak, deb hisoblaysiz? 
4. 
………….(Yuqori, baland) madaniyatli oilaga qanday ta’rif bergan 
bo‘lardingiz?  
G R A M M A T I K A 
FONETIKA 
O‘ZBEK ALIFBOSI 
O‘zbek alifbosida 29 ta harf bor. 
Aa (1), Bb(2) Dd(3), Ee (4), Ff(5), Gg(6), Hh(7), Ii(8), Jj(9), Kk(10), 
Ll(11), Mm (12), Nn (13), Oo (14), Pp (15), Qq (16), Rr(17), Ss(18), Tt(19), 
Uu(20), Vv(21), Xx(22), Yy(23), Zz(24), O‘o‘ (25), G‘g‘ (26), Shsh (27), 
Chch (28), Ngng (29). 
 
Ba’zi harflar talaffuzi va imlosi (orfoepiyasi va orfografiyasi) 
O‘o‘ – rus tilidagi o va у tovushlari o‘rtasida talaffuz qilinadi. O‘n, 
o‘ng, o‘t, o‘rmon . 
O‘ tovushi rus tilidagiga nisbatan yopiqroq (o‘rta keng), u va o 
o‘rtasidagi unli hisoblanadi. Rus tilida o‘zbek tilidan o‘tgan so‘zlarda o‘ u 
deb talaffuz qilinadi. Masalan, o‘sma – усьма, o‘rik – урюк, lekin o‘zbek 
tilida bunday so‘zlar o‘ harfi bilan yoziladi. 
Chuqur til orqa q tovushi rus tilida til orqa к kabi talaffuz qilinsa ham q 
yoziladi: qishloq – кишлак, dehqon – дихкан. 
G‘ hosil bo‘lish o‘rniga ko‘ra q va g ‘tovushlariga yaqin turadi. Rus 
tilining shevalariga yaqin talaffuz qilinadi. Rus tilida ko‘pincha g tarzida 
talaffuz qilinadi, lekin g‘ yoziladi: g ‘alaba, g‘alla, bog‘, sog‘liq.
Chuqur til orqa sirg‘aluvchi x tovushi rus tilidagi храп, хвост so‘zlarga 
nisbatan chuqurroq. Masalan: xudo, xato.

---

9