Microsoft Word oquv qollanma latin

f
P
S
=
bunday chizmani qurush 
tuproq namligini dalalarda o‘lchash gravimetrik usul va tuproqni so‘ruvchi 
bosimini tenziometrlar orqali o‘lchab aniqlanadi. 
Sug‘orish me’yorini m
3
/ga olish qulay, tuproq namligini 
)
(w
f
P
S
=
chizma 
hajm foizlarida tasvirlash tavsiya etiladi. Bunda o‘z navbatda, tuproqni hajm 
massasi nazarga olinadi. 2.6.5 -rasmda ko‘rsatilishicha, 
)
(w
f
P
S
=
bog‘liqligini 
mexanik tarkibi yengil, o‘rtacha va og‘ir bo‘z tuproqlarda ko‘plab o‘tkazilgan 
o‘lchovlar taqdim etilgan. 
Taqdim etilgan chizma asosida so‘ruvchi bosimni aniqlash haqiqiy namlik 
zaxirasi, tuproqni hisob qatlami 
)
(
f
W
to me’yorgacha, namlik zaxirasini 
sug‘orishlar bilan to‘ldirish, sug‘orish me’yorini hisoblash mumkin. Uni farqi 
)
(
f
nv
W
W −
tenglik bo‘yicha aniqlanadi. Tuproqni hisob qatlamidagi“netto”sug‘orish 
me’yori sug‘orish vaqtidagi yo‘qotilgan suv, bug‘lanishga ketgan suv, filtratsiya va 
oqova yig‘indisini hisoblash uchun koeffitsientiga ko‘paytirib aniqlanadi 
20
,
1
10
,
1
−
=
k
ya’ni: 
k
h
W
W
M
F
NV
⋅
⋅
⋅
−
=
10000
)
(
, m
3
/ga 

---

63 
2.6.5 –rasm. So‘ruvchi bosimni (
P
) tuproqni hajmiy namligiga bog‘liqligi (
W
) 
1-og‘ir qumoq; 2-o‘rta qumoq; 3-yengil qumoq (
70
V
, 
100
V
–70, 85 va 100 sm 
qatlamdagi tuproq zaxirasi). 
Tenziometrlar dalaga doimiy o‘rnatiladi, tenziometrlar yordamida nafaqat 
sug‘orish vaqti va me’yori, balki sug‘orishni tugatish vaqti ham aniqlanadi. Bunda, 
vakumetr ko‘rsatkichi 10-15 santibarga yaqinlashganda, dalaga suv berish 
to‘xtatiladi. Sug‘orish uchun belgilangan sug‘orish me’yori, fermer va suv xo‘jaligi 
tashkilotlari uchun beriladigan suv miqdori uchun belgilangan to‘lovlarni 
hisoblashga yordam beradi.