«Avliyoulloh (Allohning do‘stlari) kim?» deb so‘rashganda, Risolatpanoh
Hazratimiz: «Haq jalla va a’loning do‘stlari shunday kishilarki, ularni
ko‘rganingizda Alloh taoloni zikr qilish xotirga kelar», dedilar».
Imomul orifiy Xoja Muhammad ibn Ali Hakim Termiziy «Navodirul usul fi ahadisirrasul»
nomli kitobida (bu hadis-ning sharhida) shunday deydi: «Valiyning qalbi ilohiy jamol
nurlarining ma’dani; ilohiy kibriy haybati va qurbiyyat oydinligidir. Yuzida porlagan nur
va latofat valiyning qalbidan (chiqib kelib ko‘rinish berur). Bu holda mo‘min qulning qalbi
u go‘zal hayotning nuri ila tirik bo‘lguvchidir…»
Salimiya tariqatining asoschisi, buyuk mutasavvif Abu Abdulloh Muhammad ibn Salim al-
Basriydan so‘rabdilar: «Xalq orasida avliyo qanday xususiyatlari bilan ajralib turadi, uni
qanday tanish mumkin?» Ul zot bunday javob beribdi:
«1) tili shirinligi va xushmuomala suhbati;
2) axloqining go‘zalligi;
3) chehrasidagi tubassum;
4) jo‘mardligi, saxiyligi;
5) e’tirozi ozligi;
6) uzr so‘rab, xatolari kechirilishini so‘ragan kishilarning uzrlarini qabul qilishi;
7) butun yaratilmishlarga – yaxshi-yomon bo‘lsin, barcha insonlarga, hayvon-
jonivorlarga rahmu shafqatli bo‘lishi bilan xalq orasida ajralib turadi».7
Xulosa shuki, valiylik insoniylikning, yetuklikning, komillikning go‘zal namunasidir.
Odamiylikning sharaf va izzati ham shu bilan qadrli va qiymatlidir. Surat va siyrat
go‘zalligini, «ahsanil-taqvim» yaratilishni o‘zida jamlagan valiylik har davrda bo‘lgani
kabi bugun ham, kelgusida ham muborak bo‘lib qolishiga aminmiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |