Microsoft Word янги урта масофа

 
4-rasm Yugurish vaqtida tayanchli (T-li) va tayanchsiz (T-siz)
davrlarning davomiyligi. 
 
Yugurish stikli (ikki qadam) 
Sikl
Tayanch 
Uchish 
Tayanch 
Uchish 
Qadamlar 
Davrlar 
5-rasm Yugurishda qadamning davr va fazalari. 
 
 
6-rasm Yugurish vaqtida tosning harakatlanishi 
O’tkazish 
Tayanch 
T-li 
Tayanch 
T-li 
Tayanch 
T-li 
O’tkazish 
T-siz 
O’tkazish 
T-siz 
Chap 
oyoq 
O’ng 
oyoq 
Qo’shaloq qadam 

---

O’RTA VA UZOQ MASOFALARGA YUGURUVCHILAR UCHUN MURABBIYINING KASBIY-PEDAGOGIK FAOLIYATI 
~ 78 ~ 
Yugurish vaqtida tayanch davri siltanish davriga qaraganda kam 
vaqt egallaydi. Bitta oyoqning siltanish davri vaqt bo’yicha ikkinchi 
oyoqning siltanish davriga to’g’ri keladi. Bu uchish fazasini belgilab 
beradi. Tayanch reakstiyasi vaqti-vaqti bilan yuzaga keladi, u uchish 
fazasi bilan bo’linadi. Tayanch davrida oyoqning erga erga bosim 
kuchi yurishdagiga qaraganda ko’proq bo’ladi, shuning uchun tayanch 
reakstiyasi ham ko’proq (7-rasm). 
Tayanch reakstiyalari yugurish tezligi oshishi bilan ortadi. Tezlik 
qadamlar sur’atiga va uzunligshiga bog’liq. Tirnoqli oyoq qiyim 
tezlikni oshirishga yordam beradi, chunki tirnoqlar tayanchdan 
itarilishni yaxshilaydi va o’tkiroq burchak ostida depsinishga yordam 
beradi. Zero ishqalanish ortadi va sirpanish bo’lmaydi. Yugurish 
tezligiga qarab depsinish burchagi o’zgaradi. Tez yugurganda 
depsinish fazasida tayanch reakstiyalari katta bo’ladi va sekin 
yugurishga nisbatan tayanchga o’tkirroq burchak ostida yo’naltirilgan 
bo’ladi. Buning oqibatida tayanch reakstiyasining gorizontal tarkibi 
o’sadi, zero depsinishda jismnig tezlanishi unga bog’liq. 
Tezlik oshganda tayanch reakstiyasining tormozlovchi roli 
oshadi. Tormozlanishni bo’shashtirish uchun tayanch reakstiyasining 
gorizontal 
tarkibini 
kamaytirish 
lozim. 
Bunga 
mushaklarni 
cho’ziltirish va erga tushish burchagini oshirish orqali erishiladi.