Microsoft Word +янги++++++2017+++ doc

Мониторинг бўлими ташкилоти. 
Тарихий архитектура ёдгорликлари тизими-
га замонавий талаблар табиий-тарихий муҳит-
ни атроф муҳит билан узлуксиз боғлиқлигини 
фаҳмланиши ушбу муаммога комплекс ёндо-
шувлиги тушунилади. 
Ушбу мақсадлар учун ҳар қайси тарихий 
обидалар бўйича уларнинг меъморий ком-
плексларини табиий атроф муҳит ва геологик 
ҳолати учун информацион назорат тизими иш-
ланиб чиқилиши лозим. Булар эса археология 
институтлари ва шуларга тааллуқли етакчи 
бўлимлар томонидан амалга оширилиши керак. 
Бундай мониторинг қуйидаги барча маълумот-
ларни йиғиш ва таҳлил этилиши назарда тути-
лади: 
- обидаларни замонавий техник ҳолатлари; 
- ташқи ҳаво ва хоналардаги ҳарорат-нам-
лик режими; 
- ер ости сувларининг мавсумий тебраниши. 
Олинган маълумотлар барча обидалар ком-
плекси тараққиётини режалаштирилиши учун 
ва уларнинг нормал яшашини амалга ошири-
лиши учун зарурий тадбирларни амалга оши-
рилишига асос бўлиб хизмат қилади ва клима-
тология 
хизматлари 
асосида 
мониторинг 
бўлими ташкил этилиши лозим. Унинг функ-
циясига қуйидагилар киради: 
- режимли доимий кузатувлар тармоғини 
ташкиллаштириш; 
- компьютер базасидан олинаётган маълу-
мотларни йиғиш ва дастлабки ишлов бериш; 
- олинган маълумотлар асосида тарихий 
обидалар хизматлари учун тавсияномалар ва 
кўрсатмалар ишлаб чиқиш. 
Бўлимга қуйидаги лавозимларни штатлар 
жадвали киритилиши мумкин: 
бўлим бошлиғи, олий маълумотга эга 
бўлиши ва тарихий обидалар бўйича ишлаган-

---

 
Проблемы архитектуры и строительства 
2017, №3 
114 
лиги ҳақида камида 5 йиллик меҳнат стажи 
бўлиши лозим; 
- илмий ходим, олий маълумотли бўлиши ва 
тарихий обидалар бўйича тажрибаси бўлиши 
керак; 
- лаборант, маълумоти ўртадан кам бўлмас-
лиги лозим. 
Кузатувлар вақт мобайнида энг ўзгарувчан 
бўлиб ҳисобланувчи ва табиат, тарихий ва ма-
даний ёдгорликларни сақланишига таъсир 
қилувчи компонентлар бўйича олиб борилади. 
Маълумотлар 5 блокни ташкил этади: 
- худудларни 
ландшафт-климатологик 
шартлари; 
- худудларни муҳандислик геология бўйича 
шартлари; 
- бино ва иншоотларни конструктив хусуси-
ятлари ва деформацияси; 
- бино ва тарихий ёдгорликларни эксплуа-
тацион шартлари; 
- тарихий обидалар хоналарининг биологик 
ҳолати.