Mikrobiologiya va

Infeksiya va infeksion jarayon nima?

Mikroblar virulentligini aniqlash usullarini ayting.


115




6-MASHG‘ULOT Mavzu: Kimyotcrapevtik preparatlar. Antibiotiklarga mikroorganizm-larning sezgirligini o‘rganish usullari, antibiotiklarning salbiy ta’sirlari, ularning oldini olish.
Mashg‘ulot rejasi.

1. 
   Antibiotiklarning biologik kelib chiqishi. kimyoviy tarkibi, ta’sir mexanizmi, ta sii doirasiga qarab qilingan zamonaviy tasniflarini muhokama qilish.
   
2. 
   Muhim antibiotik guruhlarining bakteriyalarga qarshi ta’sir mexanizmlarini muhokama qilish.
   
3. 
   Bakteriyalarning antibiotiklarga sezuvchanligini sifat va miqdor jihatidan aniqlashning zamonaviy usullari.
   
4. 
   Antibiotik aktivligini odam organizmidagi suyuqliklarda (qon, siydik va boshqalar) aniqlash usuli.
   

Namoyish qilish

1. 
   Antibiotiklarning har xil preparatlari.
   
2. 
   Bakteriyalarning antibiotiklarga sezgirligini aniqlash uchun ishlatiladigan, antibiotiklar bilan shimdirilgan, standart qog‘ozli disklar.
   
3. 
   Antibiotiklar sezgirligini aniqlash uchun mikrob kulturalari ekilgan muhitlar.
   

Kimyoterapevtik preparatlar—yuqumli kasalliklarning etiotrop davolashda qo'llaniluvchi kimyoviy moddalar bo'lib. mikroorganizimlarga tanlab ta sir ko'rsatadi va makroorganizimlarga nisbatan zararsizdir. Hai bir antimikrob preparatlarni qo’llashda uning fiziologik imitatsiya prinsipi tuziladi, ya ni qo'zg'atuvchi uchun maxsus bo'lgan fiziologik boshqaruv jarayonlariga preparatning ta’sir qiluvchi molekulyar konfiguratsiyasi va qo'shilmalari aniqlanadi. Hoziigi kunda bir necha o’n minglab preparatlar olingan bo¹ lib. ular yuqumli kasallik qo^zg'atuvchi bakteriyalarning hayot faoliyatini urxtatib qo‘yishi mumkin. Lekin farmakologik xususiyatlari, talablari bo‘yicha bir necha yuz antibiotiklar amaliyotda qo’llaniladi. Preparatlarning efTektivligi terapevtik ta’sir doirasini taminlovchi xususiyatlar yig‘indisi bilan ifodalanadi. Ya'ni. organizmga kiritilganda uning struktura doimiyligini saqlashi yoki aktiv metobolitlar hosil qilishi,


116




to'qimalarga va biologik suyuqliklarga adsorbsiya hamda iliminatsiya qilinish tezligi. taniab ta’sir qilishi va mikroorganizmlami sezgirligi inobatga olinadi. Preparatlarning effektivlik kriteriyasini asosini aktivlik spektori ham tashkil qiladi.
Faollik spektori-antimikrob preparatlar bakteriyalarning faqat vegitativ shakliga ta'sir ko'rsata oladi. ularning spora va sistali shakllariga ta'sir etmaydi.