Mikrobiologiya va

_n.MASHt; tLOT.^ _ko‘Uyo4al,
• Havo-tomcUi ‘“^fek'^-moUoUk, meningokokk
^Ms^au,V_anse„iox <£«*£-V J_w_ _Laboratoriva tashx.s,
₄o'*6'atuvchiter.e»
MasVig‘ulot rejasi keUh'ib chiqargan о ikil nafas yo Uaii
\. TurW k\\ bakienyaVa^^rob-_loiogik diagnostikasi. infeksiy atari va zo«\jamn^,n- _ keltirib chiqargan kasaUiklamina

2. 
   Meningokokk va рпечшоко
   

^ba'T’Bo'^ma^dqo^zg^SlvuTchisiga xarakteristika va laboratoriya tashxisi.

4. 
   K.o-k vo'tal qo-zg'atuvchisi laboratoriya tashxisi.
   

5.Si\ va moxov kasaHigi qo zg atuvchiiaiiga ^avaktevistika va laboratoriya tashhisi.
6. Ushbu kasalliklar diagnostikasida. pvofWaktikasida va davM, \ 1 ₄₁₁ .. .. , ^uax oiashda
qo llaniladigan preparatlar.


Namoyish qilish
t- Bo'g'ma, sit, moxov qo'ze;atuvrVH.» • •
' ™^{ng soV} ^‘Wasidan
$£№££**** ^v‘ ^s, Ый|Ш ЪЩvxtu\t\t\ar.
^cr Wb Ilka, pin 111 [\\w\^\ \ w v\iw о\льЫл qvV WawWadv^an


('


■ • .^v'W Wvccift v»d\\e ^
. , cV'-'- . v.ovvVA'' '' XisnA hoNt*
. 4\ >^^4vV'.\ _vvoi\wV"- . „«vansMbto.
- :^за**#>5й
,vc -11 q\W®' ‘
..Ь.-kkk" ^ MCO^'V' _Ч1 Ч.И-П
M... ^1,4,V,.KV.l "'"' ' U)S
1 . 1 ' I t ‘




ega emas. yiringli materialda ko'pincha levkotsitlaming ichida joylashgan bo'ladi. Kulturadan tavyorlagan surtmalarda mayda yoki yirik, bittadan, juft holda va 4 tadan joylashgan holda ko‘rinishi ham mumkin (55-rasm). Gr(-). lekin ayrim hollarda Gr(-) ham bo*lishi mumkin.
Meningokokklar aerob va fakultativ anaerob sharoitida o'sadi. Oddiy oziq muhitlarda o'smaydi. Antroponoz kasallik bo'lib. manba bemor odam va tashuvchi hisoblanadi. Qo'zg'atuvchi burun - halqumda fimbriyalari yordamida joylashib. keyinchalik limfa tomirlariga tushadi va qonga o'tib bakterimiya kuzatiladi. gemotagen yo'l bilan tarqaladi.
Epidemik meningit qo‘zg‘atuvchisining laboratoriya tashxisi.
Epidemik meningit kasalligi qo‘zg‘atuvchisining taksonomiyasi: Neisseriaceae oiIasi. Neisseria avlodi. Neisseria meningitidis

1. 
   Bakterioskopik usul: Olinadigan biologik ashyo: likvor, burun va tomoqdan shilliq. qon. Ashyodan surtma tayyorlanadi. ko'rish maydonida Grammmanfiy diplokokklar bo’lib. spora hosil qilmaydi. harakatsiz. Morfologik. tinktorial xususiyatiga qarab tashhis qo'yiladi.
   
2. 
   Bakteriologik usul: Olingan biologik ashyo: likvor. burun va tomoqdan shilliq. qon maxsus oziq muhitlar Beylining gormonal agari. Faylds muhiti, Legru muhiti. ristomitsinli elektiv muhitlarga ekiladi. termostatda 37'C da 48 soat davomida qo'yiladi. qiya qotirilgan zardob qo'yilgan agarga ekiladi. zich oziq muhitlarda S - ko'rinishli. mayin, xir^ koloniyalar hosil qiladi. Fermentativ. antigenlik, toksigenlik xususiyatiga qarab tashhis qo'yiladi.
   

3.Serologik usul: Aggly utinatsiya(AR) reaksiyasi. Pretsipitatsiya(PR) reaksiyasi. Neytrallash reaksiyasi, Bilvosita gemaglyutinatsiya (BGAR)
⁹⁰ J j
reaksiyasi, Immunoferment (IFA) reaksiyasi. Immunoelektrotorez \a radioimmun (RIA) usullaridan foydalaniladi
Havo-tomchi infeksiyasi epidemik meningit kasalligida bemordan
ashyo olish qoidalari
Havo-tomchi infeksiyasi epidemik meningit kasalligida bemoidan orqa miya suyuqligini (likvor) olishda. bakteriologik tekshiiishlai uchun punksiya yoki halqumning orqa devoridan steril tampon yoidamida olinadi. U antibakterial davolash boshlanguncha olinishi lozim. Oiqa mi) a suyuqligini shifokor olishi shart. Yangi olingan likvoi ninasiz shpiitsning o‘zidan spirt lampasi alangasi ustida steril sentrifuga pi obii kasiga 1.2 ml miqdorida quyiladi. Uni tekshirish uchun darhol laboi atony aga jo natish


199




shart U verda esa shu zahoti likvor sovib щ„:,.
hisoblanadi. Likvor mikroskopiyalanadi ^ '^llasidan tekshirish muhim Bevlinin*⁷ gormonal agari. Faylds _muhiu ‘ '"“xsus oziq muhitlarga elektiv muhitlarga ekiladi. termostatda 37' _{c da 4}|'“ T¹"¹¹'. ',^ыот^^т'' qiva qotirilgan zardob qo'yilgan agarga ekiladi' f'
ko'rinishli, mayin, xira koloniyalar hosil q_iu,_di' '^{ch 0ZIC}' "’uhula.da S - toksigenlik xususiyatiga qarab tashxis qo’yiladi / ^e,n'enumv. antigenlik.


— -——- jt ЫЖ Bunin Ivalqumdan meningit va ko‘k yo'tal
kiisalUklandan potalogik materiallami olish asuli:
1_ shpatel: 2-material olish uchun tampon


5 5-rasm.


Pnevmokokklarn. 1871-yil R. I<_ox aniqlagan. Strep,„coccaccae oilasiga, Streptococcus avlodiga kiradi. Lansetsimon diplokokk P5b-rasm). xivchm, sporasi yo'q. Kapsula hosil _qi|_adi. _Gr+ Kapsulasida antifagm joylashgan. Patogen omillari: endotoksln. gemolizin. leykotsidin, gia uromdaza. fibnnolizin, peptidaza fermentlarini ishlab chiqaradi. tashxis qo'yishda bakteriologik.
Biologik. serologik usullardan foydalaniladi. Tekshiriluvchi material bemor balg'ami boiib, uni maxsus oziq muhitlarga ekib sof kultura ajratib olinadi. Biologik usulda oq sichqonlarga yuboriladi ular juda sezgir
о lganidan tez nobud bo'ladi. So'ng uning a’zolaridan bosma surtma ta\\oilab metilen ko'ki bilan bo'yab mikroskopda ko'riladi.


200

Pnevmokokklar kdlirih chiqanton inlVks.valaruing mikrobiologik diagnostikasi . oilasi»a kiradi. Bular og'ir turdagi

Str. pneumoniae SireptOLOLtciLcai ouasi-a -
zotiljam hamda ko'zning shox pardasida tarqalu'cln \aia. a zi ю ai esa sepsis va viringli yalligManish jarayonlarini (otit. unit, nunm_r va boshqalar) ham qo'zg'atadi. Kasallik manbasi kasal odam \ a ^ta^¹¹ yunivchilar (20—50% makiabgacha yoshdagi bolalai Na _0 _5,o katta ai Ko'proq kasallik organizmning re/.istentligi pasayib ketganda kuzatiladi.^ tr. pneumoniae kapsula antigeni bo'yicha 84 scrovailatga bo linadi. I, -

3. 
   tiplari odamda kasallik keltirib chiqaradi.
   

1. 
   kun. Tekshirish uchun material: balg'ain. yiring plevia suyuqligi ^Na boshqalar.
   

Balg'am steril Petri kosachasiga quyiladi va yiringli tugunchalardan olinib buyum oynasiga qo'yiladi ikkinchi buyum oynachasi bilan ezgMlab surtma tavvorlanadi va quritilib, qotiiilib Cnam va Gin* usullarida bo'yaladi' Mikroskopda ko*riladi. Agar surtmada grammusbat lansetsimon kapsulali diplokokklar topilsa dastlabki tashxis qo у ish imkonini beradi. Tekshirish uchun olingan materialni qonli va zatdobli agarlarga ekiladi. Qolgan tampondagi materialni qandli bulonga solib qo'viladi. Ekilgan ekmalar termostatga _->7°C 18-20 soatga qo'yiladi. Ko'pchilik hollarda materialdagi boshqa mikrooiganizmlai pnevmokokklarni sun’iy oziq muhitlarda ko'payishiga ta sii ко isatadi. Shuning uchun pnevmokokklarni ajratib olishda biologik sinama qo‘yiladi. Pnevmokokklar oq sichqon organizmida juda tez ко payadi.