Mikrobiologiya va

Birlamchi hujayra kulturalari - to’qimalardan ajratib olingandan keyin ko‘payish generatsiyasi 5-10 marotiba qayta undirib olishgayaraydi. Bunday hujayra kulturalari laboratoriya sharoitida embrional, normal to‘qimalarini bo‘lakchalaridan maxsus proteolitik fermentlar (tripsin) ta’sir ettirilib hujayra kulturalari olinadi. Birlamchi tripsinlangan hujayra kulturalaming kamchiligi asosan ulami bir necha generatsiyadan keyin ko'payishini to‘xtab qolishi hisoblanadi.
Undiriladigan yoki stabil hujayra kulturalari — bunday hujayra kulturalari laboratoriya sharoitida bir necha 10 yillar ko‘payish xususiyatini yo‘qotmaydi va ko‘plab qayta undirishlarga chidaydi. Bu hujayra kulturalari yuqori ko‘payish potensialiga ega bo‘lgan o^ma yoki embrional to^qimalardan oiiv.adi. Bularga xavfli o‘sma hujayralari Hela (birinchi marta bachadon bo‘ynidagi krrsinomadan), Ner-3 (limfoid karsinomasidan) hamda odam amnionining normal olingan hujayralari, maymun buyragi va boshqalardan tayyorlangan hujayralar kiradi va ular birlamchi hujayra kulturalariga nisbatan qator afzalliklarga ega. Bularga: uzoq yillar undirilishi va yuqori ko‘payish potensialiga ega boMishi, kam mehnat talabi, uzoq yillar muzlatib qo‘yilganda ham o‘zining xususiyatini yo‘qotmasligi, xalqaro hujayra kultura liniyasi Ьо⁴у1аЬ ko‘plab dunyodagi laboratoriyalarda qo*llanilishi. Lekin, bu hujayralarning ko‘plab generatsiyalari natijasida havfli ko'payish xareikteri va somatik mutatsiyalarga uchrash ehtimolligi bu hujayralami virus vaksinalari olish jarayonlarida qo'llashni chegaralab qo‘yishga olib kelgan.