Mikroorganizmlardan nuklein kislotalar ajratish usullari

MIKROORGANIZMLARDAN NUKLEIN KISLOTALAR AJRATISH USULLARI

Nuklein kislotalar - ko‘p sonli nukleotidlarning birikishidan hosil bo‘lgan makromolekula. U 1868 yilda shveysariyalik biolog olim fridrix misher tomonidan kashf etilgan. U qon elementi leykotsitlar yadrosidan fosforga boy noma’lum birikmani ajratib olib, unga nuklein nomini beradi. Lekin uzoq yillar bu yangilik biolog olimlarni e’tiborini jalb qilmadi. 1891 yilda nemis olimi kossel bu moddalarni gidroliz qilib, ular uch xil komponentdan: purin va primidinlar qatoriga kiradigan geterotsiklik azotli asoslar, uglerod va fosfat kislotadan tashkil bo‘lganligini aniqladi nuklein kislotalarga DNK (dezoksiribonuklein kislota) va RNK (ribonuklein kislota) molekulalari kiradi. Uning miqdori o‘simliklarda umumiy oqsil miqdorining 10 % dan oshmaydi. Masalan, oqsil ko‘p bo‘lgan o‘simlik loviyada oddiy oqsil 20-30% bo‘lsa, murakkab oqsil 2-3 % ni tashkil etadi.

• Nuklein kislotalar - ko‘p sonli nukleotidlarning birikishidan hosil bo‘lgan makromolekula. U 1868 yilda shveysariyalik biolog olim fridrix misher tomonidan kashf etilgan. U qon elementi leykotsitlar yadrosidan fosforga boy noma’lum birikmani ajratib olib, unga nuklein nomini beradi. Lekin uzoq yillar bu yangilik biolog olimlarni e’tiborini jalb qilmadi. 1891 yilda nemis olimi kossel bu moddalarni gidroliz qilib, ular uch xil komponentdan: purin va primidinlar qatoriga kiradigan geterotsiklik azotli asoslar, uglerod va fosfat kislotadan tashkil bo‘lganligini aniqladi nuklein kislotalarga DNK (dezoksiribonuklein kislota) va RNK (ribonuklein kislota) molekulalari kiradi. Uning miqdori o‘simliklarda umumiy oqsil miqdorining 10 % dan oshmaydi. Masalan, oqsil ko‘p bo‘lgan o‘simlik loviyada oddiy oqsil 20-30% bo‘lsa, murakkab oqsil 2-3 % ni tashkil etadi.

NUKLEIN KISLOTALARNING TARKIBI.

DNK va RNK ning qiyosiy xarakteristikasi

• DNK
• 1. Biyologik polimer
• 2. Monomer nukleotid
• 3. 4-xildagi asotli asoslari: Adinin, Timin, Guanin, Sitozin
• 4. Kompanentar juftliklar Adinin-Timin, Guanin-Sitozin
• 5. Vazifasi-irsiy axborotni saqlash.
• 6. Joylashgan joyi “YADRO”
• 7. Uglevodi :Dezoksiriboza

• RNK
• 1. Biyologik polimer
• 2. Monomeri nukleotid
• 3. 4-xildagi asotli asoslari:
• Adinin, Guanin, Sitozin, Urasil
• 4. Komponentar juftliklar: Adinin-Urasil, Guanin-Sitozin
• 5. Vazifasi-irsiy axborotni o’tqazish.
• 6. Joylashgan joyi: “YADRO SITOPLAZMA”
• 7. Uglevodi: Riboza