- Azot. U aminokislotalar, purinlar va pirimidinlar, nuklein kislotalar va boshqa hujayra moddalarini hosil qilish uchun material bo'lib xizmat qiladi. Ko'pgina mikroorganizmlar uchun eng qulay azot manbai ammoniy ionlari ( NH 4 ) va ammiak ( N H 3 ) bo'lib, ular hujayra ichiga tezda kirib boradi.
Mikroorganizmlarning ozuqaviy talablari - turlari mavjud ( Azothobacter , Rhizobium ) havoning molekulyar azotini o'zlashtira oladi va undan hujayraning zarur tarkibiy qismlarini hosil qiladi. Bu turlar haydaladigan tuproq qatlamini bog`langan azot birikmalari bilan boyitishda katta ahamiyatga ega.
Mikroorganizmlarning ozuqaviy talablari - Mineral buloqlar bilan bir qatorda ko'plab mikroorganizmlar organik birikmalardan azotni iste'mol qilishi mumkin, ular ham uglerod manbalari bo'lib xizmat qiladi. Organik azot manbalaridan foydalanish ulardan NH 3 ni yo'q qilish bilan bog'liq va ikkinchisining hujayra tomonidan so'rilishi.
Mikroorganizmlarning ozuqaviy talablari - Organik azot manbalarining hazm bo'lishi juda boshqacha. Yuqori molekulyar birikmalar bo'lgan oqsillar hujayra ichiga kirmaydi. Shuning uchun faqat oqsil molekulalarini peptidlar va aminokislotalarga parchalaydigan ekzofermentlarni tashqi muhitga chiqaradigan mikroorganizmlar oqsillar bilan oziqlanishi mumkin.
- Tasnifga muvofiq, mikroorganizmlar energiya va uglerod manbalariga qarab, oziqlanish turiga ko'ra bir qator guruhlarga bo'linadi.
1. Fototroflar - quyosh nuri energiyasidan foydalanish 2. Xemotroflar - turli xil organik va noorganik moddalar energiya materiali bo'lib xizmat qiladi. Mikroorganizmlarning oziqlanish turlari - Mikroorganizmlar atrof-muhitdan uglerodni olish shakliga qarab, ular ikki guruhga bo'linadi:
- avtotrof, uglerodning yagona manbai sifatida karbonat angidriddan foydalanish,
- heterotrofik, murakkab qaytarilgan organik birikmalar tarkibida uglerodni qabul qiluvchi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
