Mil avv XVIII asr

m.a. XI asr – Falastin hududida Isroil podsholigi vujudga kelgan.
m.a. X asr – Finikiyada 22 ta undosh harfdan iborat alifbo yaratilgan.>yunonlar unlilarni qo’shishgan.
m.a. X-IX asr – Finikiyada Tir-Sidon podsholigi vujudga kelgan.
m.a. IX asr – Fors davlatiga midiyaliklar va forslar ko’chib kelib o’rnashgan.

• 
  -kaspiy dengizidan janubiga- joylashgan Midiyada qabilalar ittifoqi vujudga keladi.
  

m.a. IX – VIII asr – O’rta Osiyodan topilgan eng qadimgi temir buyumlar.

• 
  -O’zbekiston hududida ilk temir asriga o’tish boshlangan.
  

• 
  -O’rta Osiyo hududida ilk davlat birlashmalarining vujudga kelishi.
  
• 
  -“Avesto”ning ilk qismlari paydo bo’lgan.
  
• 
  Boshlarida -Urartu davlati Sardur I va Menua hukmronligi davrida gullab yashnagan.
  

m.a. IX-VII asr –Yunonistonda dehqon va hunarmandchilik rivoj topishi bn manzilgoh va shahar soni ortib borgan.
m.a. VIII asr – Tir-Sidon podsholigi Ossuriya tomonidan bosib olingan.

• 
  - yunonlar finikiya yozuviga unli harflarni qo’shish orqali 24 harfli alifboni tuzishgan.
  
• 
  -Etrusklar 12 ta shahar- davlat tuzganlar.
  

m.a. VIII-VII asr – Ossuriya podsholigi qayta yuksalgan davrda Bobil, Bibl, Tir, Sidon va Falastinning bir qismini b.o

• 
  -Chjouda markaziy hokimyat zaiflasha boshlagan.
  
• 
  -hozirgi Samarqandning sharqiy chegarasi hududida Afrosiyob shahriga asos solingan.
  
• 
  -Spartada qullar soni Afinadagi qullardan ko’p edi.
  

<1>
m.a. VIII-VI asr – Buyuk koloniyalashtirish davri.

• 
  -Italiyada koloniyalarga asos solgan yunonlar mamlakatda sigirlarni o’tlatish uchun o’tloqlarnin topganlar.
  

m.a. VII asr – Misr yana yogona davlatga birlashib, iqtisodiyoti va madaniyatida yuksalish boshlangan.

• 
  - Yangi Bobil podsholigi vujudga kelib qayta yuksalgan.
  
• 
  -podsho Kiaksar hukmronligi davrida Midiya qudratli davlatga aylangan.
  
• 
  -Qadimgi Baqtriya davlati tashkil topgan.
  
• 
  -Afinani idora qilishda oqsoqollar kengashi muhim rol o’ynagan.
  
• 
  -Yunonistonda ibodatxona va jamoat binolari toshdan qurila boshlangan.
  
• 
  -Xorazmda shaharsozlik boshlangan.(Ko’zaliqir)
  
• 
  -Etrusklar Sharq mamlakatlari bn erkin savdo qilish un yunon koloniyalari bn kurash boshlaganlar.