Миллий иқтисодиётни модернизациялаш шароитида корхоналар моддий-техника таъминоти тизимини такомиллаштириш йўллари

Mashina va uskunalarni ish vaqtidan foydalanishini tahlili
15
 
Ko`rsatkichlar 
Hisobot yili 
Farqi
Reja 
Haqiqatda 
Soat 
% 
1 Kalendar vaqt 
fondi 
1305240 
1305240 
- 
- 
2 Rejim vaqt fondi 
470040 
461382 
-8658 
-1,8 
3 Yillik vaqt 
fondi 
421321 
419699 
-1622 
-0,4 
4
Foydalanish koeffisienti: 
4.1 Kalendar vaqt 
fondi (3q:1q) 
0,3228 
0,3215 
-0,0013 
X 
4.2 Rejim vaqt fondi 
(3q:2q) 
0,8963 
0,9096 
+0,0133 
X 
Mashina va uskunalarni ish vaqti fondi mashina – soat, stanok –soatlarda 
ifodalanadi. Tahlil natijalari shuni ko`rsatadiki, mashina, uskunalarning kalendar vaqt 
fondi koeffisienti rejaga nisbatan pasaygan. 
Pasayish asosan mavjud uskuna va dastgohlar sonini kamayishi tufayli yuz bergan. 
Rejim vaqt koeffisienti smenalar soni hamda yil davomida ishlagan ish kunlarining 
o`zgarishiga bog`liq. Yillik vaqt fondining o`zgarishi esa uskuna va dastgohlarni 
15
www.urganchsharob.uz 

---

56 
ichki va tashqi sabablarga ko`ra ish vaqtini yo`qotilishiga bog`liq. Mashina va 
uskunalardan foydalanishni ifodalovchi ko`rsatkichlar bo`lib intensiv, ekstensiv va 
integral koeffisientlari hisoblanadi. 
Mahsulot hajmini rejaga nisbatan 3403054,4 ming.so`mga ortig`i bilan 
bajarilishi asosan mashina va uskunalar unumdorligini o`sishi hisobiga yuz bergan. 
Yo`qotilgan vaqt 1622 mashina – soatni tashkil etgan. Mashina va uskunalardan vaqti 
va quvvati bo`yicha foydalanish koeffisientlaridan to`g`ri foydalansak asosiy 
vositalarimizni ko`p yilga xizmat qilishini ta’minlagan bo`lamiz. Bundan kelib 
chiqadiki 
tahlilni 
takomillashtirish 
bitta 
korxona 
uchun 
emas, 
balki 
mamlakatimizdagi jamiki korxonalarimizga kerak bo`ladi. 
2.3.2-jadval