Milliy gvardiya xarbiy-texnik instituti

Teskari aloqa deb chiqishdagi yoki biror oraliq zveno qurilmasi chiqishidagi energiyaning bir qismini uning kirishiga uzatishga aytiladi. Buning uchun sxemagamaxsus zanjir kiritiladi va u teskari aloqa zanjiri deb ataladi. Bu zanjir kuchaytirgich chiqishidagi quvvatning bir qismini uning kirishiga uzatishga ҳizmat qiladi. Bir bosqichni o’z ichiga oladigan teskari aloqa –maҳalliy, ko’pbosqichli kuchaytirgichning barini o’z ichiga oladigan teskari aloqa - umumiy deb ataladi.

Teskari aloqaningmavjudligi qurilma chiqishidagi signalning, demak kuchaytirish koeffitsientining ҳam ortishi yoki kamayishiga olib kelishimumkin. Birinchi ҳolatda kirish signali fazasi bilan teskari aloqa signali fazalari bir – birigamos keladi va ularning amplitudalari ko’shiladi – bunday teskari aloqamusbat teskari aloqa deb ataladi. Ikkinchi ҳolatda esa fazalar teskari bo’lib, amplitudalar bir - biridan ayiriladi – bunday teskari aloqamanfiy teskari aloqa deb ataladi.

Kuchaytirgichlarda faqatmanfiy teskari aloqa (MTA) qo’llaniladi. mTA ning kiritilishi signal kuchayishini kamaytiradi, lekin parametrlarning barqarorligi ortadi va nochiziqli buzilishlar kamayadi.

6.4 – rasmdamanfiy teskari aloqali bir bosqichli kuchaytirgich sxemasi keltirilgan.

6.4 – rasm.

Bu yerdamTA emitter zanjiriga R_E rezistor kiritilishi bilan amalga oshirilgan. Kirish kuchlanishi U_KIR ortishi bilan emitter toki ortadi, shu sababli R_E rezistorda kuchlanish pasayishi ҳam ortadi: , chunki baza- emitter o’tishida kuchlanish kirish kuchlanishiga nisbatan kichik bo’ladi .

Kirish va R_E rezistordagi kuchlanishilarning o’zgarishi bir - biriga teng deb ҳisoblashmumkin, yani baza-emitter kuchlanishi o’zarishi ni ҳisobga olmasa ҳam bo’ladi.

R_E orqali oqib o’tayotgan tok R_K dan ҳam oqib o’tadi, demak, bu tokning o’zgarishi kolektordagi rezistorda emitterdagi rezistordagiga nisbatan marta katta kuchlanish ortishiga olib keladi

Agar ni inobatga olsak

.

Bu ifodaga tranzistorning tokka boғliq bo’lgan parametrlari kirmaydi. SHu sababli, kollektor toki emitter tokidan ancha farq qilishini ҳisobga olsak,mTA li kuchaytirgichning kuchlanish bo’yicha kuchaytirish koeffitsienti kammiqdorda bo’lsa ҳam tok qiymatiga boғliq bo’ladi

.

Kuchaytirgich kirish qarshiligi qiymatimTA ҳisobiga ortadi. CHiqish qarshiligi esamanfiy teskari aloqa ҳisobiga sekin ortadi va R_K qiymatiga intiladi.