Milliy ideya, ruwxıylıq tiykarları hám huqiq ta’limi

Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq Mámleketlik Universiteti Yuridika fakulteti “Milliy ideya, ruwxıylıq tiykarları hám huqiq ta’limi” qániygeligi 2-kurs studenti Jarilqasinov Nuratdinniń Ulıwma pedagogika páninen tayarlaǵan Slayd jumısı.

TEMA:Pedagikaliq taktti qollaw sha’rtleri.

Joba:

• Takt haqqinda tu’sinik.
• Pedagogikaliq takt haqqinda mag’liwmat.
• Pedagikaliq taktti qollaw sha’rtleri.

Takt - sózi latinsha. tactus (Takt - misli kórilmegen tárizde ózin tuta biliw) tárbiyalıq tásir kórestiw mánisin bildiredi hám oqıwshılar menen tárbiyalıq múnásibetti basqarıwǵa járdem beriwshi ádep-ikramlıq kategoriya sıpatında táriyplenedi.

Pedagogikaliq takt - dep biz muǵallimnin tárbiya protsesinde balalardin kewil kuyin, jan duńyasin minez-kuliqlarin hám psixologiyasin fiziologiyaliq ozgesheliklerin teren biliwdi negizinde belgili bir jagdaylardin talabina saykes kollanatugin adis usillardin kosindisina aytamiz.

Oqıtıwshılıq taktika birden qáliplesip qalmaydı, ol jıllar dawamında pedagogikalıq xızmette, ustazlar tájriybesin úyreniwde, sabaq processinde, sabaqtan tısqarı processlerde, tárbiyalıq saatlarda, hám t.b. oqıwshılar menen qarım-qatnas waqıtları jetilisip baradı. Sabaq processinde pedagogikalıq sheberliktiń tiykarı bolǵan pedagogikalıq taktqa iye bolıw oqıtıwshı ushın júdá zárúr esaplanadı.

Oqıwshılar menen baylanısta pedagogikalıq taktqa qarsı bolǵan turpayılıq, ádalatsızlik, qorqıtıw, haqarat, mensinbewshilik, pedagogikaǵa qarsı bolǵan jazalaw usılların qóllaw hám basqa olar shaxsına unamsız tásir etetuǵın túrli jargon sózlerisletiw oqıwshılar kewilin ulıwma dúzelmeytuǵın dárejede jaralap qoyıwı, yamasa oqıtıwshınıń abıraına ziyan jetkiziwi múmkin. Oqıtıwshı hám oqıwshı ortasındaǵı bunday qarama-qarsılıqlar kóbinese sabaq hám sabaqtan tısqarı processlerde júz beredi. Bunda ásirese jas oqıtıwshılardıń pedagogikalıq takt sırların bilmewi, oqıtıwshılardıń ta’jriybesizligi pánt beredi.

Pedagogikaliq takt en basli moralliq qasiyet, onisiz ustazliq etiw mumkin emes. Pedagogikaliq takttin uliwma negizi joqarida aytilganinday ol hár bir oqiwshinin, Oqitiwshinin praktikaliq xizmetinde kop turli hám hár qiyli mazmunda bolip keledi. Oytkeni hár bir muǵallim ozine tan jekkelik, jas áwladti tárbiyalawda kollanatugin usillari menen tasilleri bar.

Pedagogikaliq takttin psixologiyaliq manisi bar ekenligin aytip ketiw orinli. Pedagogikaliq taktin qaliplesiwi jeke oqiwshilardin basindagi sanali yamasa stixiyali turde omir suretugin psixologiyaliq-emotsionalliq duńyasinin kurilisina baylanisli. Usigan karay jeke adam basqa adamlar menen, sonday aq jas áwlad penen qarim-qatnas jasaganda ol ozinin jeke omir tajriybesin adamlar arasindagi qatnaslardin qanday normalar arqali juzege asatuginligin aniq korsetiwge tirisadi.

Taktika tan’law tu’rli jag’daylarda ha’r tu’rli ro’llerdi orinlaw menen baylanisli. Bul haqqinda psixoterapevt A.B. Dobrovich kitaplarinan aliw mumkin.

1) Joqaridan to’menge

2) To’mennen joqarig’a

3) Ju’zbe-ju’z

4) Aralaspawliq poziciyasi

“Joqaridan to’menge” poziciyasi

“Joqaridan to’menge” poziciyasinda oqitiwshi g’arezsiz sheshe aliwdi usinis etedi, juwapkershilikti o’z moynina aladi. Bul poziciya ata-ana poziciyasi.

“To’mennen joqarig’a poziciyasi

“Joqaridan to’menge” poziciyasi shaxstin’ o’zine isenbewi. A.B.Dobrovich so’zi menen aytqanda, bul “ta’lim aliwshi” poziciyasi.

“JU’ZBE-JU’Z” POZICIYASI

“Ju’zbe-ju’z” poziciyasinda parasatliliq ha’m salmaqliliq, jag’dayg’a qarap sheshim qabil etiw, basqalardin’ da ma’plerin oylaw, o’zi ha’m olar ortasinda juwapkershilikti duris bo’listiriwdi an’latadi. Bul “u’lken adam” poziciyasi.

“aralaspawliq” poziciyasi

“Aralaspawliq” poziciyasi aralaspawliq, iskerlikti ko’rsetpew.

Juwmaqlap aytqanda hár bir pedagog jasalma emes, tabiyiy halda hár tarepleme gozzal iqsham adamdi ozine tartqanday darejede boliwi tiyis.

DIQQATLARIN’IZ USHIN RAXMET!