Mineral, formula a navlari (R.) Singoniya

Kremniyli guruhga asosan kremniy minerallari, cherts va cherts, diatomitlar, jasperlar va boshqalardan iborat cho'kindi jinslar kiradi. Bu jinslar­ boshqa jinslar orasida kengaytirilgan qatlamlar, qatlamlar, linzalar yoki betonlar shakli .
Flints va chertslar kremniy oksidining dengiz suvidan jel shaklida yoki cho'kindi kelib chiqishi allaqachon hosil bo'lgan tog' jinslaridagi yoriqlar, g'ovaklar, bo'shliqlardagi kolloid eritmalardan cho'kishi natijasida hosil bo'ladi.Yasperlarning paydo bo'lishi to'planishi bilan bog'liq. chuqur va tor dengiz havzalaridagi dengiz mikroorganizmlarining opal skeletlaridan tashkil topgan siltlar . Flints va cherts ­kulolchilik sanoatida, bug 'tegirmonlarining ichki devorlarini qoplash uchun, abraziv terilar ishlab chiqarishda va boshqalarda ­qo'llaniladi. Yasper dekorativ maqsadlarda ishlatiladigan chiroyli va bardoshli bezak toshidir.
Fosfat guruhi cho'kindi jinslar tomonidan hosil bo'ladi, ­ularda P ₂ O _{5 ning tarkibi} kaltsiy fosfat shaklida 8-10% dan kam emas ­. Tarkibi va xossalarining xilma-xilligi bilan, ­paydo bo'lish va hosil bo'lish sharoitlariga ko'ra, tog 'jinslari va fosforit konlarining ikki turi ajralib turadi: qatlamli va betonli.
Qalinligi bir necha sm dan 15 m gacha bo'lgan qatlamlar va qatlamlar hosil bo'lgan fosfatlar - ular dengiz tubida 300 m chuqurlikdagi organogen-kimyoviy cho'kindi.
Fosfat konkretsiyalari odatda ­slanetslarda, marnalarda qatlamlarda yoki ­fosforga boy tugunlar zanjirlarida joylashgan. Ularning kelib chiqishi ham aralash biokimyoviy ­, fosforning quruqlikdan dengiz havzalariga olib tashlanishi, keyinchalik suvda erishi, dengiz organizmlari tomonidan rivojlanishi va ularning o'limidan keyin yog'ingarchilik bilan bog'liq.
Fosforitlar fosfatli o'g'itlar (superfosfat) ishlab chiqarish uchun qimmatli xom ashyo bo'lib, apatitlar va kaliy tuzlari bilan bir qatorda ular agrotexnik rudalar deb ataladi.
halid jinslari. Bu guruhga asosan natriy va (yoki) kaliy galogenidlaridan tashkil topgan jinslar - galitit (tosh tuzi) va silvinit (kaliy tuzi) kiradi. Ular ­ustun mineral (galit, sil ­sharob) sharafiga nomlangan. Togʻ jinslarida togʻ jinslarini hosil qiluvchi aralashmalardan tashqari ­, aralashma sifatida gips, angidrit (30-40% gacha), gil zarralari va boshqa minerallarning parchalari mavjud.
Galogenli jinslarning shakli, paydo bo'lish holati - qatlamlar, lentikulyar yotqizmalar, katta hajmdagi gumbazlar (tuz gumbazlari). Ular ­quruq va issiq iqlim sharoitida suvning kuchli bug'lanishi natijasida endoreik tuzli ko'llar va yarim yopiq dengiz suv havzalarida (masalan, Qora-Bo'g'oz-G'ol ko'rfazi) hosil bo'lgan litifikatsiyalangan kimyoviy cho'kindi . Galogenli jinslarning konlari ­sezilarli qalinlikka etadi (400 m gacha).
Galitit oziq-ovqat va engil sanoatning turli tarmoqlarida ishlatiladigan eng muhim oziq-ovqat mahsuloti, silvinit qishloq xo'jaligida asosiy kaliyli o'g'it, turli xil kaliy birikmalari - kaliy ­, o'yuvchi kaliy va boshqalarni olish uchun xom ashyo hisoblanadi .­
Organik jinslar. Bu guruhga organizmlarning hayotiy faoliyati qoldiqlaridan toʻliq yoki sezilarli darajada hosil boʻlgan jinslar kiradi. Tirik organizmlarning ishtirok etish shakliga qarab, barcha zotlar guruhini ikkita kichik guruhga bo'lish mumkin:
1) biokimyoviy jinslar va 2) kaustobiolitlar ( yunoncha " caustis " - yonuvchi va " bios " - hayotdan).
Biokimyoviy jinslar yoki biolitlar to'liq yoki asosan ­hayvon yoki o'simlik mahsulotlaridan tashkil topgan cho'kindi jinslardir. Qoldiqlarning moddiy tarkibiga ko'ra (skeletlari, qobiqlari va boshqalar), karbonatli (marjon ohaktoshlari, qobiqli jinslar va boshqalar) va kremniyli (diatomit, radiolarit va boshqalar) jinslar farqlanadi. Geologik adabiyotlarda ­bu jinslar ko'pincha kimyojen yoki kremniyli jinslar guruhiga kiradi yoki ular organik-kimyojenik jinslarning mustaqil guruhiga bo'linadi . ­Biroq, tirik organizmlarning ularning shakllanishidagi hal qiluvchi rolini hisobga olgan holda, ularni organik ­jinslarning kichik guruhi deb hisoblash mantiqiy .­