Ministirligi

II-BAP.Basketbol oyininin texnikasi
2.1 Xalıq aralıq Basketbol siyasatiniń (XBA) dúziliwi
Basketbol rawajlanıwına basshılıq qılıw wazıypasın óz moynına alǵan birinshi halqara shólkem (IAAF) Halqara háwesker jeńil atletikashilar federatsiyasi bolǵan edi. 1926 jıldıń avgust ayında IAAFniń gaga qalasında bolıp ótken bul federasiya sheńberindegi VIII konferenciyada top menen qolda oynalatuǵın barlıq oyınlar ústinen baqlaw jumısların aparıw ushın arnawlı komissiya shólkemlestiriledi. IAAFda bunday oyınlarǵa qızıǵıwshılıq payda bolǵanına sebep sol ediki, kóplegen mámleketlerde qol menen oynalatuǵın top oyınları qıs aylarında jeńil atletikachilar trenirovkasining ápiwayı elementine aylanıp qalǵan edi. 1928 jıl avgustında Amsterdam qalasında bolıp ótken IX Olimpiada oyınları waqtında qolda oynalatuǵın top oyınları komissiyası bazasında qol topı oyınlarınıń ǵárezsiz halqaro háweskerler federatsiyasi (IAGF) shólkemlestiriledi. Onıń quramına sporttıń hár túrlı túrleri boyınsha (sonday-aq basketbol boyınsha ) ush texnikalıq komissiya kiritiledi. Fransuz K. Bopyunni basketbol boyınsha komissiyanıń baslıǵı, xatkeri etip bolsa – onıń watanlası M. Barillni saylaydilar. Mine sol komissiya basketbol rawajlanıwına basshılıq qılıw ushın dúzilgen birinshi halqaro shólkem edi. Lekin ol bar-yo’g’I 6 jıl ámeldegi boldı. Aslini alǵanda ol óz moynına júkletilgen wazıypanı – dúzilgen programmanı atqara almadı. Sol sebepli 1934 jıldıń sentyabrinde IAGF jaxon basketboliga basshılıq etiwge shaqırıq etilgen birden-bir shólkem bul FIBA bolıp tabıladı, dep tán alıwǵa májbúrli edi.20 jıllardıń aqırında kópshilik mámleketlerde milliy basketbol shólkemleri iskerlik kórsete baslaǵan edi. Biraq olar IAGF administraciyası Shveysariyaniń futbol hám jeńil atletika menen de gúmira bolatuǵın basketbol assotsiatsiyasiyani tán almaydı. Buǵan sebep óz moynına basketbolning basshılıq etiwshi organı rolin alǵan bul shólkem basketbol boyınsha qandayda bir ret de jarıs jarıs ótkermegen edi. Mine soǵan uqsaǵan qolaysızlıqlar sebepli bir qansha mámleketlerdiń basketbol tiykarshilariniń wákilleri “òz” halqaro federasiyalarin dúziw ushın bir jerge toplanıwǵa qarar etdiler. Sol maqsette 1932 jıldıń 10 iyulida II mámlekettiń wákilleri Jeneva qalasına toplandilar. Olar Simeri Bern (AQSH) baslıqlıǵı astında – onıń baslıqlıǵında jańa federasiya ustavini hám federasiyaning tiykarǵı jumıs principlerı tastıyıqlaw tuwrısında qarar qabıl etediler ol jaǵdayda birden-bir halqaro qaǵıydalar islep shıǵıw, rásmiy halqaro birinshiliklerge, turnirlarga, háwesker jámáátler ushırasıwına rahmonalik qılıw hám olardı qollap-quwatlaw, basketbolni rawajlandırıwda milliy federasiyalarga járdem kórsetiw názerde tutılǵan edi.XBN raxnamoligida ótkeriletuǵın birinshi iri jarıs bul birinshi Evropa chempionati dep esaplanadı (Jeneva, 1935 j.).