Mirzabdullayeva Nodira F101a kasbiy psixologiya. Kasbiy faoliyat psixodiagnostikasi

Mirzabdullayeva Nodira F101A
KASBIY PSIXOLOGIYA.Kasbiy faoliyat psixodiagnostikasi
Kasbiy faoliyat psixodiagnostikasi.

Psixodiagnostika-psixologik diagnoz bulib,u sinaluvchi holati va xususiyatlari haqidagi xulosalardir.Kasbiy diagnostika esa odamning induvidual xususiyatlarini baholash maqsadida kasbga saralash,kasb tanlashga yunaltirish,kasbiy tayyorgarlikni va faoliyatni takomillashtirish.

Kasbiy shakllanish kasb tanlash bosqichlari:

Kasb psixologiyasi shaxsning kasbiy jihatdan shakllanishini urganadi.

Bunda shaxs rivijlanishi kasbiy shakllanish sifatida urganiladi. Kasbiy shakllanish- shaxsning kasb tanlash jarayonidagi kasbiy ta'-

limga tayyorlash,faoliyat jarayonidagi rivojlanish demakdir.Kasbiy shakllanish bosqichlari quyidagilardan iborat:kasbiy tayyorgarlik,

kasbiy adaptatsiya(moslashuvchanlik),birlamchi va ikkilamchi professionalizatsiya, kasbiy mahorat.Kasb-hunarni tanlashda,aniqrog'i

tug'ri tanlashda har bir kishi avvalo, nimani bilishi,xohlashini,shu ish qulidan kela oladimi,uddalaydimi yoki yuqmi,uzi nima uchun bu yulni tanlamoqchi ,uzidan boshqalarga hambu kasb orqali yordam beraoladimi,xalqqa foydasi tegadimi yoki yuqmi shuni aniqlashtirib olishi kk.Kasb tanlash bosqichlari:xoxishi,uddalay olishi,unga kerakligi,kasbni qay daraja bilishi,bilish va qobiliyatning uzaro va jamiyat bn mos kelishi,shaxs xoxishi, ehtiyojining va jamiyat ehtiyojining shaxsning qobiliyati bn mos kelishi...

Adekvat baholash

Baxtli insonning eng salmoqli xususiyati adekvat baholash,ya'ni uzini uzi ijobiy baholay olishidir.Mening fikrimcha,inson uz qobiliyatlaridan tug'ri foydalanishi uchun hsm uzidagi xususiyatlarni ijobiy baholay olishi kk. Chunki uziga past baho bergan inson qobiliyatlaridan unumli foydalan olmay hayotiy vaziyatlarni hal qila olmaydi yoki uz foydasiga uzgartira olmaydi,ya'ni jur'at qila olmaydi,uzini bunga noloyiq deb hisoblaydi.Demak,adekvat baholashning urni hayotimizda katta ekan.

Ekspert baholash

Ekspert baholash turli sohalarda tadqiqot uchun ishlatiladi.Bu usul yordsamida boshqa usullarda aniqlab bulmaydigan ba'zi sifat kursatkichlarini baholay olish mumkin. Ayniqsa,psixologiyada ekspert baholash metodidan kasbiy muvaffaqqi-

yat,mahoratni aniqlashda ahamiyati katta.
Shaxs psixadiagnostikasi

Kasb tanlashda shaxs psixologiyasini ham urni katta.Shaxsga xos tomonlar uning kasb tanlashiga ta'sir etadi.Aynan temperament, qobiliyat,qiziquvchanlik,xarakter kasb tanlashda ta'sirini kursatadi. Shuni bilgan holda har bir shaxs uziga mos keladigan kasbni tanlay olishi kk. Shaxs avvalo,kasbi va boshqa shaxslarga mehrli bulishi,

har sohada yetarli bilimlarga va yuksak tafakkurga,axloqqa, madani-yatga... ega bulishi kk.Aniqrog'i Navoiy bobomiz aytganlaridek, har shaxs komillikka qarab intilishi, komil inson bulib yetishmog'i lozim. Yoshlarni uzi qiziqqan kasbni tanlab tayyorgarlik kurishlari uchun kasbiy maslahat beriladi.Kasbiy maslahat berish uchun esa shaxs diagnostika qilinadi.,ya'ni uni qiziqishlari,layoqati intilishlari va qobiliyati testlar orqali sinaladi.Testlardan olingan natijalarga qarab psixologik tavsiyalar beriladi.
Psixodiagnostika inson faoliyatining hamma qirralarini qamrab olib,undagi psixik tomonlarni amaliy urganadigan psixologiya fanining maxsus yunalishidir.