#Miyachasi yaxshi rivojlangan xayvonlar
Download 105.29 Kb.
|
Biologiya test (1)
#Miyachasi yaxshi rivojlangan xayvonlar: +:Baliqlar -:Reptiliyalar -:Amfibiyalar -:Chuvalchanglar -:Askaridalar # Bosh miyasi ixtiopsid tipda rivojlangan xayvonlar +:Baliklar va amfibiyalar -:Baliklar va qushlar -:Kushlar va sutemizuvchilar -:Reptiliyalar va qushlar -:Sutemizuvchilar va baliqlar # Atavizimga kirad +: 2 tadan ortik sut bezlarinI bulishi, -: 3-kovok -:ppendiks -: -:Kurak tishlarning bulishi #Antropologiya usullar +:Antroposkopiya va antropometriya -:Tasviriy -:Solishtirma -:Tajriba -:Modellashtirish # Regeneratsiyani asosiy koidalar +:Kuyidagilarni xammasi buladi -:Regeneratsiya kobiliyati xayvonlarning tuzilish darajasiga teskari proporsional bo’ladi -:Yosh organizmlarning regeneratsiya kobiliyati yukori buladi -:Regeneratsiyadauzigaxos tukimalartiklanadi -:Regenratsiya xujayralarning mitoz bulinish yuli bilan amalga oshadi # Epimorfoz - bu: +: Jaroxat yuzasi xisobiga kayta tiklanishi bilan -:Organ va tukimaning fiziologik kattalashi -:Shikastlangan organning kolgan kismi xisobiga tiklanishi -: Organ ichida kuzatiladigan regeneratsiyalanishi -:Xujayralar xosil bulishi # Tashuvchilar orqali yuqadigan kasalliklar . . . deyilad +:Transmissiv -:Parazitar -:Bakteriyali -:Yukumli -:Infeksion # Amebiazga tashxis qo‘yish uchun tekshirilad +:Axlat -:Teridagi yaradan surtmasi -:Koni -:Biopsiyasi -:Siydigi # Exinokokk uchun asosiy xo‘jayin: +:It, bo‘ri, chiyabo‘ri -:Cho‘chqa -:Yirikshoxliqoramollar -:Odam -:Odamvachuchka # Odam trixinella bilan zararlanad +:Zararlangan va cho‘chqa go‘shti orqali -:Kon so‘ruvchilar orqali -:Yuvilmagan sabzavot va mevalardan -:Sut maxsulotlaridan -:Kon suruvchi xashoratlar orkali #Qishloq kanasi yuqtiradigan kasallik: +:Kaytalamaterlama -:Tulyaremiya -:Toshmaliterlama -:Ulat -:Ulatvatulyaremiya #Bitlar tarqatadigan qaytalama terlama kasalligi qanday yuqadi? +:Bitning gemolimfasidan -:Iflos qo‘llar orqali -:Iskaptopar orqali -:Xavo-tomchi orqali -:Iflos kullar va xavo-tomchi orkali # O‘lat kasalligini tarqatuvchis +:Burga -:Bit -:Chivin -:Suvarak -:Vofratpashshasi #Cho‘chqa, ayiq go‘shti orqali odamga yuqadigan kasallik: +:Trixinelloz -:Enterobioz -:Askaridoz -:Opistorxoz -:Ankilostomoz #Drakunkulez yuqad +:Sikloplari bor bo‘lgan suvning ichishi -:Sut maxsulotlarida -:Go‘sht maxsulotlarida -:Iskaptoparlar chaqqanda -:Teri orkali faol invaziya # Teri leyshmanioziga tashxis qo‘yish uchun tekshirilad +:Teridagi yaradan surtma -:Axlati -:Koni -:Balg‘ami -:Siydiki # Xardi – Vaynberg konuni kuzatilad +:Ideal populyatsiyalar -:Barcha populyatsiyalarda -:Demlarda -:Izolyatlarda -:Usimlik populyatsiyalarda #Xayvonlarning filogenetik rivojlanishiga kuydagilarni kaysi biri kirmayd +:Ximoyalovchi rang -:Baliklardagi suzish pufakchasi -:Gastrula -:Blastula -:Provizor organlar # Deviatsiya kursatad +:Embrional rivojlanishing urta davrlarida organlardagi uzgarishlar -:Embrional rivojlanishini xar xil davrlardagi uzgarishlar -:Embrional rivodlanishning oxirgi davrlarida yangi belgilarni xosil bulishi -:Embrional rivojlanishdagi evolyusion uzgarishlar -:Embrional davrdagi moslama belgilar # Lipidlar almashinuvining buzilishi kuydagi kasalliklarga olib kelad +:Giperlipidemiya -:Galaktozemiya -:Marfansindromi -:Mukovissidoz -:Mukopolisaxaridoz #Nukleotidlar almashinuvi buzilishi kuyidagi kasalliklarning rivojlanishiga olib keladi +:progeriya -:Uroksimonanemiya -:gemofiliya -:Marfansindromi -:Daunsindromi #Lipidlar almashinuvining buzilishi kuyidagi kasalliklarga olib keladi +:Teya – Saksa isindromi -:Galaktozemiya -:Marfan sindromi -:mukovissidoz -:Lesh- Nayana sinromi #Xardi - Vaynberg konuni buyicha ideal populyatsiyalarda- +:gomo - va geterozigotalarning mikdori avloddan avlodga saqlanadi -:yakindan chatishadigan populyatsiyalarda gomo - va geterozigo tlarning mikdori avloddan avlodga shakidagi -:panmiksiya - erkin chatishish kuzatilmasligi -:ideal populyatsiyada su’niy tanlanish kuzatilmasligi -:ideal populyatsiyalarda gomo - va geterozigotalarning mikdori avloddan avlodga uzgarish stadiyasidagi #Spontan mutatsiyalari olib kelad +:sabablari noanik bulgan tasodifan paydo bulgan belgilar -:radiatsiya nurlari ta’siri tufayli -:zaxarli moddalar ta’siri tufayli -:bakteriyalar ta’siri tufayli -:zamburuglar ta’siri tufayli #Genotip va fenotip 1:2:1 nisbatda ajralishni kuydagi genetik konuniyatda kuzatiladi +:chala dominantlik -:tulik dominantligi -:kodominantligi -:komplementarligi -:polimeriyaligi #Xujayrada xosil bo‘lgan maxsulotlar shakllanad +:Goldji, apparatida -:ribosomada -:xujayra markazida -:eptda -:sitoplazma matriksida # ATF – bu: +:nukleotid -:genl -:uglevod -:azotliasos -:monosaxarid # DNK reduplikatsiyasi kuzatilad +:sintetikdavrda -:profazada -:metafazada -:presintetikdavrda -:postsinetikdavrda # i - RNK funksiyas +:oqsil struktura to‘g‘risidagi informatsiyani dnk moleklasidan oqsilga yetkazadigan -:oqsil sintezida aminokislotalarni tashishi, -:oqsil tuzilishidagi informatsiyani sitoplazmadan yadroga tashishi, -:ribosoma shakllanishi, -:yuqoridagilarni xammasi #Mitozning telofazasida bitta xromosomada nechta xromatida bo‘ladi? +: 1 -: 2 -: 3 -: 4 -: 5 # Jinsiy ko‘payishning jinssiz ko‘payishdan afzalligi quyidagidan iborat: +:populyatsiyaning irsiy o‘zgaruvchanligini oshirishga -:mutatsiyalar chastotasini ko‘paytiradi -:avlodlar soni ko‘payadi -:2 yashash areali kengayadi -:individlarning xalok bo‘lishi kamayadi #Shizogoniya bilan ko‘payadi +:bezgak plazmodiyasi -:bezgak chivini -:dizenteriya amyobasidan -:infuzoriyadan -:xamma sodda xayvonlardan #Dominant belgi xisoblanadi, agarda gomozigotalar mono-, di- va poliduragay… +:chatishtirilganda birinchi avlodda yuzaga chiqsa, -:yangi belgi xosil bulganda -:yashirin xolda saqlanganda -:yuzaga chiqmaganda -:barcha avlodlarda yuzaga chiqmaganda # Genealogik usul yordamida aniqlash mumkin: +:belgini irsiyligini nasllanish tpidan avlodlar shajaradagi ayirim shaxslarning genotipini -:tugiladigan bolani jinsini -:genlarning birikishini -:tashqi muxit va genotipni belgini yuzaga chiqish rolini -:xromosomalar sonini va tuzilishini o‘zgarishini # Atavizimga kirad +:2 tadan ortiq sut bezlarini bo‘lishi -:3-qovoq -:appendiks -:«aql» tishlar -:odamda quloq suprasini xarakatga keltiruvchi muskullar # Endomorfoz – bu: +:organ ichidagi xujayralar xisobiga kuzatiladigan regeneratsiya -:organ va to‘qimaning fiziologik kattalashuviga -:shikastlangan organning qolgan qismi xisobiga tiklanishi -:jaroxat yuzasi xisobiga qayta tiklanishi -:kattalashish xujayralar xisobiga emas #Transplantatsiya – bu: -:shikastlangan organning qolgan qismi xisobiga tiklanishi -:jaroxat yuzasi xisobiga qayta tiklanishi +: organ va to‘qimani ko‘chirib o‘tkazish -:xujayralarning kattalashish xisobiga kayta tiklanishi -:organizm genotipiga yot genetik materialni kiritishi #Geterotransplantatsiya-bu: -:donor va retsepient bir turga mansub bulisi +:bir turdan boshqa turga organ yeki tukimani transplantatsiya kuchirib utkazishda -:bir tuxumli egizaklar orasidagi transplantatsiyasi -:bir organizmning bita joyidan ikkinchi joyiga to‘qimalarini ko‘chirib transplantatsiyasi -:ikki tuxumli egizaklar orasidagi transplantatsiyasi #Transplantatsiyaning muvaffaqiyatli bo‘lishi - -:resipientning yoshiga -:donorning yoshiga +:organizmning immunologik reaksiyasiga bog‘liq -:resipient va donorning yoshiga -:resipientning fenotipiga #Autotransplantatsiya-bu: -:resipient va donor bir turga mansub bo‘lgan organizmlar -:resipient va donor xar xil turga mansub transplantatsiyalar +:bir organizmning to‘qimasini bitta joydan ikkinchi joyga ko‘chirib o‘tkazish -:egizaklar orasidagi transplantatsiyalar -:ikki tuxumli egizaklar orasidagi transplantatsiyalar #Gomotransplantatsiya-bu: +: bitta turga kiruvchi organizm organi yoki to‘qimasini boshqa organizmga ko‘chirib o‘tkazish, -:bitta turga kiruvchi organizm to‘qimasini boshqa turga kiruvchi organizmga ko‘chirib o‘tkazish -:bir tuxumli egizaklar orasidagi o‘tkaziladigan transplantatsiya -:bakadanolingan organ va to‘qimalarni kurbakaga ko‘chirib o‘tkazish -:Maymuning tukimisini odamga utkazish #Xarakatlantiruvchi tabiiy tanlash olib keladi- -:reaksiya normasini mustaxkamlanishiga -:reaksiya normasini torayishiga +: reaksiya normasini o‘zgarishiga yoki kengayishiga, -:2 va undan ortiq xar xil reaksiya normasiga ega bo‘lish -:barchasi noto‘g‘ri # Stabillashtiruvchi tabiiy tanlanish olib keladi- -:reaksiya normasini o‘zgarishiga yoki kengayishi normasi +:tor reaksiya normasini mustaxkamlanishiga -:2 va undan ortiq xar xil reaksiya normasi -:mikroevolyusiyasi -:makroevolyusiyasi # Dizruptiv tanlanish olib keladi- -:reaksiya normasini o‘zgarishiga yoki kengayishiga -:reaksiya normasini mustaxkamlanishiga +: 2 va undan ortiq xar xil reaksiya normasiga ega bulgan organizmlarning xosil bolishi -:reaksiya normasini torayishiga -:mikroevolyusiyaga # Xardi-Vaynberg qonuni kuzatilad -:xar xil populyatsiyalarda -:demlarda +:ideal populyatsiyalar -:izolyatlarda -:kichik populyatsiyalarda # Xayvonlarning filogenetik rivojlanishiga quyidagilarni qaysi biri kirmaydi? +:ximoyalovchi rangi -:baliqlardagi suzish pufakchasi -:gastrula -:blastula -:zigota #Deviatsiya ko‘rsatad +:embrional rivojlanishning o‘rta davrlarida organlardagi o‘zgarishlar -:embrional rivojlanishning xar xil davrlarida o‘zgarishlar -:embrional rivojlanishning oxirgi davrlarida yangi belgilarni xosil bo‘lishi -:embrional rivojlanishdagi evolyusion o‘zgarishi -:embriogenezda xar xil sinflarga mansub bo‘lgan organizmlarda organlarning joylashish joyini o‘zgarishi # Anaboliya bu: -:embirogenezning dastlabki davrlarida o‘zgarishlarni paydo bo‘ladi +:embirogenezning oxirgi davrlarida o‘zgarishlarni paydo bo‘lishi -:embirogenezning o‘rta davrlarida o‘zgarishlarni paydo bo‘ladi -:embriogenezda xar xil sinflarga mansub bo‘lgan organizmlarda organning joylashish joyini o‘zgaradi -:embrional rivojlanishda evolyusion o‘zgaradi # Arxallaksisda organlar rivojlanishidagi o‘zgarishlar: -:embrional rivojlanishning o‘rta davrlarida +:embrional rivojlanishning dastlabki davrlarida -:embrional rivojlanishning oxirgi davrlarida -:embrional rivojlanishda evolyusion bosqichning tezligini o‘zgarishi -:embrional rivojlanishda evolyusiya natijasida boshqa organning xosil bo‘lishi # Ch.Darvinning evolyusiya xaqidagi asosiy g‘oyalar -:tiriklikning yaxlitligini asosladi +:evolyusiyaning xarakatlantiruvchi kuchini aniqladi -:tur xakida birinchi tushuncha bergan -:genlar dreyfiga 1-bo‘lib tushuncha bergan -:«gradatsiya» ta’limotini yaratgan # Filoembriogenez – bu: -:embrional rivojlanishda avlodlar belgisini yuzaga chiqishi -:embrional rivojlanishda adaptiv belgilarni yuzaga chiqishi +:embrional rivojlanishda paydo bo‘lgan, voyaga yetganda saqlanadigan va avloddan-avlodga o‘tadigan o‘zgarishlar -:geteroxronik belgilar -;palingenezlar # Palingenezga misollar: +:xorda, jabra yoriqlari nerv nayi -:amnion va sariqlik xaltacha -:yo‘ldosh va kindik -:provizor organlar -:gomologik organlar # Senogenezga misollar: +:provizor organlar -:nerv nayi -:jabra yoriqlari -:xorda -:gomologik organlar #Produsentlar – bu: -:geterotorof organizmlari +:noorganik moddalarni organik moddaga aylantiruvchi organizmlarda -:o‘simliklarning parazitlari -:o‘txo‘r xavonlari -:etxur xayvonlari # Ekologiya o‘rganad +:organizmlarning o‘zaro munosabati va tashqi muxit bilan bo‘lgan munosabatlarni -:evolyusion omillarni rivojlanishi -:ozuqa zanjirini xosil qilgan o‘simlik va xayvonlarining ko‘payishi -:tirik organizmlarda energiya va modda almashinuvi -:odam kazilma ajdodlarning filogenezi #Limitlovchi omillar aniqlaydi -:oziqa moddalarning konsentratsiyasi +:organizmlarning adaptatsion imkoniyati -:muxit sharoitining xususiyligi -:organizmga tashqi muxitning salbiy ta’siri -:oziq zanjirini xosil bulishi #Ekologik valentlik – bu organizmlarning: -:birgalikda yashashi ozika zanjirning xosil bulishi +:xar xil muxit sharoitini o‘zlashtirish qobiliyati, -:organizmlarning oddiydan murakkabga, tubandan yuqoriga rivojlanishi -:organizmlarning o‘zaro munosabati -:organizmlarning antogonistik va neantogonistik munosabati # Adaptiv tur shakllanad -:sotsial adaptatsiyada +:tashqi muxitga moslashish jarayonida -:embriogenezda -:organizmlar filogenezida -:simbiozda # Evritop turlar – bu: +:katta ekologik valentlikka ega bo‘lgan turlar -:birgalikda yashaetgan tur -:kichik ekologik valentlikka ega bo‘lgan tur -:aloxida yashay olmaydigan tur -:ozuka zanjir xosil kilgan organism va tur #Bezgak plazmodiyasi stadiyalari, chivin uchun invazion davr -:gameta +:Gametotsit -:ookineta -:sporozoit -:ootsista # Bezgak plazmodiyasining to‘qima shakli odamning … organida rivojlanadi -:buyrakda -:boshmiya +:jigarida, -:oshkozon osti bezi -:ingichka ichakda # Jigar qurtining oraliq xo‘jayini uchun invazion davri +:meratsidiy -:sporotsista -:marita -:rediya -:adoleskariya #Mushuk so‘rg‘ichining asosiy xo‘jayin uchun invazion davri -:adoleskariy -:miratsidiy +:metaserkariya -:serkariy -:rediy # Mushuk so‘rg‘ichi chakiradigan kasallik nomlanad +:opistorxez -:fassiolloz -:dikrotselioz -:paragonimoz -:shistozomatoz # Exinokokk uchun asosiy xo‘jayin: +:it, buri, chiyaburi -:cho‘chqa va yirikshoxlimollar -:odam va maymun -:baliq va mollyuskalar -:kemiruvchilar # Odamga baliq gushtidan yuqad +:defillobotriez -:tenioz -:geminolepidoz -:teniarinxoz -:exinokokkoz # Qishloq kanasi tarqatad -:taygaensefaliti +:qaytalama terlama kasalligini -:tulyaremiya -:toshma literlama kasalligini -:leyshmanioz # Oyoq yalang yurganda odamga yuqad -:trixotsefalez -:trixinellez +:ankilostomoz -:askaridoz -:drakunkulez # Kanalar chakiradagan kasalliklar: -:tulyaremiya +:kichima -:rikketsioz -:ensefalit -:pqaytalama terlama #Xo‘jayin almashtirib rivojlanadigan parazitlar: -:egri boshli gijja -:qil boshli gijja +:rishta -:ostritsa -:askarida #Xo‘jayin almashtirmasdan rivojlanadigan parazitlar: -:keng tasmasimon -:exinokokk +:pakanagijja -:jigarqurti -:mushuk so‘rg‘ichi #Amebiazga tashxis qo‘yish uchun tekshirilad -:teridagiyaradansurtma -:qon -:biopsiya +:axlat -:rentgen # Exinokokk uchun asosiy xo‘jayin: +:it, bo‘ri, chiyabo‘ri -:yirik shoxli qoramol -:cho‘chqa -:odam -:baliq # Odam trixinella bilan zararlanad +:zararlangan cho‘chqa, go‘shti yeganda -:yuvilmagan sabzavot va mevalardan -:sut maxsulotlaridan -:turib qolgan suvni ichkanda -:qon so‘ruvchilar orqali # Aktiv invaziya yuli bilan odamga kiradigan parazit: +:egri boshli gijja -:pakana gijja -:keng tasmasimon chuvalchang -:exinokokk -:jigar qurti #Qaysi xo‘jayinda parazitning voyaga yetgan davri yashasa, yoki jinsiy yo‘l bilan ko‘paysa, o‘sha xo‘jayin . . . . xisoblanad -:oraligi +:asosiy -:dastlabki -:ikkilamchi -:rezervuari # Tashuvchilar orqali yuqadigan kasalliklar . . . deyilad -:virusli +:transmissiv -:bakteriyali -:zamburug‘li -:gelmintozlari #Chivin uchun bezgak plazmodiyaning quyidagi davri invazion xisoblanad -:gametalar -:sporogoniyalar -:uzuk davri +:gametotsit -: yetilgan shizont davri # Jigar qurtining oraliq xo‘jayin uchun invazion davri xisoblanad +:miratsidiy -:sporotsista -:marita -:rediya -:adoleskariya #Mushuk so‘rg‘ichining asosiy xo‘jayin uchun invazion davri xisoblanad -:adoleskariy +:metaserkariylar -:miratsidiy -:serkariy -:rediy #Interfazaning sintetik davrida sintezlanad +:DNK va oqsil -:DNK -:Oqsil -:RNK va DNK -:RNK #DNK reduplikatsiyasi kuzatilad +:Sintetik davrda -:Interfazaning postsintetik davrda -:Interfazaning presintetik davrda -:Mitozning profazasida -:Metafazasida #Prokariot organizmlar - bu: +:Yadrosi shakllanmagan xujayralardan tuzilgan, -:Xujayrabosqichiga yetmagan -:Birxujayrali -:Kupxujayrali -:Viruslar #Amitoz bulinish kuzatilad -:Virus va tuban usimliklarda -:Eukariotlarda +:Prokariotlarda -:Bakteriofaglarda -:Bir xujayrali organizmlarda #Mitoz yuli bilan kupayadigan organizmlar: +:Sodda xayvonlar -:Viruslar -:Bakteriyalar -:Bakteriofaglar -:Prokariotlar #Xujayrada yog sintezlanadi +:Sillikendoplazmatik turda -:Ribosomada -:Donadorendoplazmatik turda -:Mitoxondriyada -:Mezosomalarda # Xujayra markazining funksiyas +:Xujayra bulinishida ishtirok etadi -:Fermentlar sintezida qatnashadi -:Xujayra siklini boshkaradi -:Modda almashinuvida ishtirok etadi -:Oksil sintezida ishtirok etadi #Nuklein kislota monomeri - +:Nukleotidlar -:Genlar -:Aminokislotalar -:Nukleozidlar -:Uglevodlar # i-RNK funksiyasi +:Oksil strukturasi to‘g‘risidagi axborotni DNK molekulasidan oksil tuzilishiga o‘tkazish -:Oksil sintezi utayotgan joyga aminokislotalarni tashiydi -:Oksil strukturasi tugrisidagi informatsiyani sitoplazmadan yadroga o‘tkazadi -:Ribosomalarni hosil qiladi -:Yoglar sintezida katnashadi #Xujayraning yarim avtonom organoidlariga kirad +:Mitoxondriya va plastida -:Mitoxondriya va vakuola -:Mitoxondriya va Goldji apparati -:Mitoxondriya va lizosoma -:Lizosoma, ribosoma #Trofik kiritmalarga kirad +:Ozik moddaning zapasi -:Melanin -:Gemoglobin -:Insulin -:Tirozin # Ribosoma tuzilgan: +:Oksil var RNK -:Oksil vai RNK -:Oksil vat RNK -:Oksil va barcha turdagi RNK -:Oksil,uglevod # Yadrochaning funksiyas +:Ribosoma va ribonukleinproteid zarrachalarining sintezi -:Oksil sintezi -:Oksil, yog, uglevodsintezi -:Xromosomalarni xosil qilishi -:Yog, uglevodlar sintezi #Prokariotlarda bulad +:Nukleoid -:Sentriola -:Mitoxondriya -:Goldji apparati -:Shakillangan yadro #Oksil biosintezi borad +:Interfazaning xamma boskichida -:Sintetik davrida -:Presintetik davrda -:Postsintetik davrda -:Mitozning profazasida #Krossingover kuzatilad +:Meyozning 1-profazasida -:Meyozning 2-profazasida -:Mitoz va meyozda -:Amitozda -:Meyozning 2- metafazasida # Membrana orkali moddalarning passiv transport +:Diffuziya, osonllashgan diffuziya, osmos -:Osonllashgan diffuziya va fagotsitoz -:Diffuziya va pinotsitoz -:Osmos, gradient konsentratsiyasiga qarshi o‘tish -:Pinotsitoz, fagotsitoz #Membrana orkali moddalarning aktiv transport +:Pinotsitoz, fagotsitoz va gradient konsentratsiyasiga karshi -:Diffuziya, osonllashgan diffuziya, osmos -:Diffuziya va pinotsitoz -:Osonllashgan diffuziya va fagotsitoz -:Diffuziya, osmos # Dominant belgi xisoblanadi, agarda . . . . +:Gomozigota organizmlar mono,-di-va poliduragay chatishtirganda birinchi avlodda yuzaga chiqadigan belgida -:Birinchi avlodda yuzaga chiqmaydigan -:Yashirin xolda saqlanadigan -:Geterozigota organizmlar chatishtirilganda yuzaga chiqadigan belgilar -:Birinchi avlodda yuzaga chiksa va yashirin xolda saklanadigan # Genealogik usul yordamida aniklash mumkin: +: Belgini irsiyligini, dominant va retsessisligini, jinsga birikkanligida -: Shajaradagi barcha shaxslar genotipini -: Genlarning birikishini -:Tashki muxit va genotipni belgini yuzaga chikish rolini -:Krossingover sonini # Normada erkak organizmda somatik xujayralarida jinsiy X- xromatinni mikdor +:2-5% -:20-40% -:10-20% -:50-60% -:15-30% # Moddalar almashinuvini buzilishi bilan boradigan irsiy kasalliklarni aniklanadigan usul: +:Biokimyoviy -:Egizaklar -:Duragaylash -:Modellashtirishusuli -:Dermatoglifika #Dominant mutatsiyalar yuzaga chikad +: Xam geterozigota, xam gomozigota xolatda Dizigota xolatda Fakat gomozigota xolatda Fakat gemirozigota xolatda Gomozigota retsessiv xolda # Poliploidiyada kuzatilad +: Diploid xromosomalar tuplamini bir nechta gaploid tuplamga kupayishi Xromosoma tuplamini 1 yoki 2 taga xromosomaga uzgarishi Gaploid tuplamli xromosomaning karraga kamayishi Xromosomalar sonining 1 yoki 2 taga kamayishi Genda nukleotidlar almashinishi #Xromosoma abberatsiyalarini kelib chikish mexanizmlar +: Xromosoma strukturasining uzgarishi -Krossingover -Meyozda xromosomalarning notugri taksimlanish -Mitozda xromosomalarning notugri taksimlanish - Meyozda ota-ona xromosomalarning xar xil kombinatsiyaga xosil qilib ikki qutbga taqsimlanish #Gen mutatsiyalarning kelib chikishi mexanizmlar +: Gen tuzilishidagi uzgarishlar -Fenotipd agi uzgarish -Xromosomadagi uzgarish -Genomdagi uzgarish -Xromosomalar sonini 2 karra oshirishi #Monogen kasalliklar +:Alkaptonuriya -:Edvarssindromi -:Patausindromi -:Daunsindromi -:Klaynfeltr #Fermentopatiyaga kirad +:Fenilketonuriya -:Kandlidiabet -:Talassemiya -:Uroksimonanemiya -:Daunsindromi # Gemoglobinopatiyalarga kiradigan kasallik: +:Talassemiya -:Galaktozemiya -:Oligofreniya -:Albinizm -:Kandlidiabet #Eritrotsitlarning shakli uzgarishi bilan boradigan gen kasallig +:Uroksimon anemiya -:Lesh-Nayanasindromi -:Alkaptonuriya -:Teya-Sakssindromi -:Patausindromi # Monosomiya tufayli kelib chikkan kasallik: +:Terner-Sherishevskiysindromi -:Daunsindromi -:Patausindromi -:Edvarssindromi -:Lesh-Nayanasindromi # Edvars sindrom +:47 XU18+ -:46, XX, 5+ -:47, XU, 21+ -:45, XO -:45,XX # Daun sindromiga xos bulgan kariotip: +:47, XX, 21+; -: 45, XO -: 46, XU, 5+ -: 47, XXXU -: 45,XX # Klaynfelter sindromiga xos bulgan kariotip: +:47, XXU; 47,XXXU -:47, XXU, 21+ -:46, XU, 5+ -:45, XO -:45,XX # Jinsiy xromosomalar trisomiyasi tufayli kelib chikkan kasallik: +:JinsiyX- xromosomaningtrisomiyasi -:Daunsindromi -:Patausindromi -: «Mushukchinkirigi» sindromi -:Edvardssindromi #Xujayrada Barr tanachasining soni 2 ta, uning kariotipi bo‘lishi mumkin: +: 47, XXX; 48 XXXU -: 47, XX, 21+ -: 46, XX, 5r- -: 47, XXU -:45, X0 # Komplementarlik ta’sirida 2 ta digeterozigota organizmlarni chatishtirganda belgini ajralish nisbati kuyidagicha bulad +:9:3:3:1, 9:6:1, 9:3:4, 9:7 -:9:4:3, 1:4:6:4:1, 13:3 -:9:4:3, 12:3:1, 13:3 -:15:1, 1:4:6:4:1 -:15:1,13:3 # Epistatik ta’sirida 2 ta digeterozigota organizmni chatishtirganda belgini ajralish nisbati bulad +:9:4:3, 12:3:1, 13:3 -:9:3:4, 9:7, 15:1 -:15:1, 1:4:6:4:1 -:9:4:3, 1:4:6:4:1, 13:3 -:15:1,13:3 # Polimeriya ta’sirida 2 ta digeterozigota organizmni chatishtirganda belgini ajralish nisbati bulad +:15:1, 1:4:6:4:1 -: 9:4:3, 12:3:1, 13:3 -: 9:4:3, 1:4:6:4:1, 13:3 -: 9:3:4, 9:7, 15:1 -: 13:3, 12:3:1 #Fenotip va genotip buyicha ajralish 1:2:1 bulsa, kanday genetik xodisa kuzatiladi? +:Chaladominantlik, utadominantlik -:Pleyotropiya, komplementariya -:Tulikdominantlik, polimeriya -:Epistaz, chaladominant -:Epistaz, polimeriya #Somatik xujayralarda jinsiy X-xromatin kuyidagi shaxslarda aniklanmayd +: Erkaklarda -:Kandli diabetda -: Patau sindromli ayollarda -: Daun sindromli ayollarda -:Edvars sindromli ayollarda #Daun sindromini rivojlanishi kaysi mutatsiyalar tufayli kelib chikadi? +: 21 juftxromosomaningtrisomiyasi -: 13 juftxromosomaningtrisomiyasi -: 18 juftxromosomaningtrisomiyasi -:Monosomiya -: 20 juftxromasomasiningtrisomiyasi #Geteroploidiya - bu: +: Xromosomalarning diploid tuplamini 1,2,3 .. . va xokazoga uzgarishi -:Xromosoma strukturasining uzgarishi -:Genlar sonining uzgarishi -:Genlar strukturasining uzgarishi -: Xromosomalr sonini bir nechta genomga kupayishi #Reaksiya normasini ifodalanadi . . . bilan: +:Genotipva tashk imuxit -:Fakat tashki muxit -:Fakat genotip -:Organizmning ichki muxiti -:Spontan mutatsiyalar #Xromosoma kasalliklariga tashxis kuyishda albatta kullaniladigan usul: +:Kariotipnituzish -:Biokimyo -:Genealogik -:Egizaklar -:Biokimyoviyvaegzaklarusuli # Klaynfelter sindromida-. . . . bulad +:Erkaklarkariotipida 1 taortikchajinsiyX-xromosoma -:Ayollarkariotipida 1 taortikchajinsiyX-xromosoma -:Erkaklarkariotipida 1 taortikchaautosoma -:Ayollarkariotipida 1 taortikchaautosoma -:Aelarda 21 juftxromasomasiningtrisomiyasi # 2 ta kul rang otlar uzaro chatishtirilganda avlodda 12 ta kulrangli, 3 ta qora va 1 ta malla otlar xosil buldi. Bu qanday genetik xodisa? +:Dominan tepistaz -:Retsessiv epistaz -:Komplementarlik -:Polimeriya # Geterozigota ok tovuk va xuroz uzaro chatishtirilganda 13 ta ok, 3 ta rangli tovuk va xurozlar xosil buldi. qanday genetik xodisa? +:Dominan tepistaz -:Komplementarlik -:Retsessiv epistaz -:Polimeriya -:Chala dominantlik # Xushbuy xidli kizil nuxotlar uzaro chatishtirilganda, 9 ta kizil va 7 ta ok nuxotlar xosil buldi, kanday izoxlash mumkin? +:Komplementarlik -:Dominantepistaz -:Retsessivepistaz -:Polimeriya -:Chaladominantlik # Autosom-dominant nasllanishda kuzatilad +: Kasal bolani ota-onasidan biri albatta kasal bulib, belgilar avloddan-avlodga utadi, ugil-kizlar bir xil chastotada kasallanadi -: Sog‘ ota-onalardan kasal bolalar tug‘iladi -:Kasal ota-onalardan sog‘ bolalar tug‘iladi -: Belgilar otadan fakat kizga o‘tadi -: Belgi onadan fakat kiziga utadi #Terner - Sherishevskiy sindromida: +: Ayollar kariotipida 1 ta jinsiy X-xromosoma bo‘lmaydi -: Ayollar kariotipida 1 ta jinsiy X-xromosoma ortikcha -: Erkaklar kariotipida 1 ta jinsiy X-xromosoma ortikcha -: Erkaklar kariotipida 1 ta ortikcha autosoma - :18 juft xromosoma trisomiyasi # +:5-juft xromosoma kalta yelkasi delesiyaga uchraydi -: 21-juft xromosomani 13-15 juft xromosomaga translokatsiyasi kuzatiladi -: 21-juft xromosomani bitta xromosomaga ko‘payishi -: Jinsiy X-xromosomani inversiyasi kuzatiladi -:21 juft xromosoma trisomiyasi # Xardi – Vaynberg konuni kuzatilad +:Ideal populyatsiyalarda -:Barcha populyatsiyalarda -:Demlarda -:Izolyatlarda -:Usimlik populyatsiyalarda # Lipidlar almashinuvining buzilishi kuydagi kasalliklarga olib kelad +:Giperlipidemiya -:Galaktozemiya -:Marfansindromi -:Mukovissidoz -:Mukopolisaxaridoz #Nukleotidlar almashinuvi buzilishi kuyidagi kasalliklarning rivojlanishiga olib keladi +:progeriya -:Uroksimonanemiya -:gemofiliya -:Marfansindromi -:Daunsindromi #Lipidlar almashinuvining buzilishi kuyidagi kasalliklarga olib keladi +:Teya – Saksa isindromi -:Galaktozemiya -:Marfan sindromi -:mukovissidoz -:Lesh- Nayana sinromi #Xardi - Vaynberg konuni buyicha ideal populyatsiyalarda- +:gomo - va geterozigotalarning mikdori avloddan avlodga saklanadi -:yakindan chatishadigan populyatsiyalarda gomo - va geterozigo tlarning mikdori avloddan avlodga saklanadi -:panmiksiya - erkin chatishish kuzatilmaydi -:ideal populyatsiyada su’niy tanlanish kuzatilmaydi -:ideal populyatsiyalarda gomo - va geterozigotalarning mikdori avloddan avlodga uzgarib turadi #Spontan mutatsiyalari olib kelad +:sabablari noanik bulgan tasodifan paydo bulgan belgilar -:radiatsiya nurlari ta’siri tufayli -:zaxarli moddalar ta’siri tufayli -:bakteriyalar ta’siri tufayli -:zamburuglar ta’siri tufayli #Genotip va fenotip 1:2:1 nisbatda ajralishni kuydagi genetik konuniyatda kuzatiladi +:chala dominantlik -:tulik dominantlik -:kodominantlik -:komplementarlik -:polimeriya #Xujayrada xosil bo‘lgan maxsulotlar shakllanad +:Goldji apparatida -:ribosomada -:xujayra markazida -:eptda -:sitoplazma matriksida # Xromosomalar soni va dnk miqdori yetilgan jinsiy xujayralarda bo‘lad +:n,c -:n,2c -:2n,c -:2n,2c -:2n, 2c # ATF – bu: +:nukleotid -:genl -:uglevod -:azotliasos -:monosaxarid # DNK reduplikatsiyasi kuzatilad +:sintetikdavrda -:profazada -:metafazada -:presintetikdavrda -:postsinetikdavrda # i - RNK funksiyas +:oqsil struktura to‘g‘risidagi informatsiyani dnk moleklasidan oqsilga yetkazadi -:oqsil sintezida aminokislotalarni tashiydi -:oqsil tuzilishidagi informatsiyani sitoplazmadan yadroga tashiydi -:ribosoma shakllanadi -:yuqoridagilarni xammasi # DNK kodi aatga irnkdan komplementar bo‘lgan triplet: +:UUA -:AAU -:SSA -:GGA -:TTA #Mitozning telofazasida bitta xromosomada nechta xromatida bo‘ladi? +: 1 -: 2 -: 3 -: 4 -: 5 # Konkordantlik – bu: +:egizaklarda belgi bo‘yicha o‘xshashligi -:genning miqdoriy ko‘rsatkichi -:belgini yuzaga chiqish darajasi -:egizaklarning birida belgini bo‘lmasligi -:irsiylanish koeffitsienti #DNK reduplikatsiyasi interfazaning kuyidagi davrida kuzatilad +:sintetik davrda -: presintetik davrda -: postsintetik davrda -: mitozning profazasida -:amitozda # Prokariot organizmlar: +:xujayra shakllangan yadroga ega bulmagan -:xujayra stadiyasigacha shakllangan, yadroga ega bulmagan -: bir xujayrali -: ko‘p xujayrali -: xujayra shakllangan yadroga ega bulgan #Amitoz bo‘linish kuzatilad +:prokariotlarda -:tuban o‘simliklarda -:eukariotlarda -: bir xujayrali organizmlarda -:zamburug‘larda # Mitoz yo‘li bilan ko‘payad +: sodda xayvonlar -: bakteriyalar -:viruslar -: prokariotlar -: ko‘k-yashil suv o‘tlar # Xujayrada yog‘ sintezlanadi +:silliq endoplazmatik to‘rda -:donador endoplazmatik to‘rda -:mitoxondriyada -: ribosomada -: goldji apparatida #Xujayra markazining funksiyas +:xujayra bo‘linishida ishtirok etadi -: fermentlar sintezida katnashadi -: xujayra siklini boshqaradi -:modda almashinuvida ishtirok etadi -: energiya manbai # Yetilgan jinsiy xujayradagi xromosoma va dnk son +: n, c -: n, 2c -: 2n, c -: 2n, 2c -: 2n, 4c #Nuklein kislotaning monomeri – +:nukleotidlar -:aminokislotalar -: nukleozidlar -: genlar -: azotli asoslar # i-RNK funksiyasi +: oqsil sintezi tugrisidagi axborotni dnkdan oqsilga utkazadi -: oqsil sintezi o‘tayotgan joyga aminokislotalarni tashiydi -: oqsil strukturasi to‘g‘risidagi axborotni sitoplazmadan yadroga utkazadi -:ribosomalarni shakllantiradi -: xujayra sitoskeletini tarkibiga kiradi # Mitozning telofazasida xromosomadagi xromatindaning son +: 1 -:2 -:3 -:4 -:5 # Xujayraning yarim avtonom organoidlar +: mitoxondriya va plastida -:goldji apparati, sentriolalar -: lizosoma, ribosomalar -:xujayra markazi va yadro -: mikronaychalar va mikrotanachalar #Trofik kiritmalarga kirad +: oziq moddalarning zaxirasi -: gemoglobin -: melanin -: insulin -: pepsin # Ribosomalarning kimeviy tarkib +: oqsil va rrnk -: oqsil va irnk -: oqsil va trnk -:oqsil va barcha turdagi rnk -: barchasi to‘g‘ri # Yadrochaning funksiyas +: ribosomalar va ribonukleinproteid zarrachalarning sintezi -: oqsil sintezi -: yog‘, uglevod sintezi -:xromosomalar tarkibiga kiradi -:nuklein kislotalarning reduplikatsiyasi # Prokariotlarda bo‘lad +: nukleoid -: mitoxondriya -: sentriola -:goldji apparati -: endoplazmatik tur -: lizosoma #Krossingover kuzatilad +: meyozning 1-profazasida -: meyozning 2-profazasida -: mitozning profazasida -:amitozda -: endomitozda #Jinsiy xujayralar yetiladi kuyidagi jaraen tufayl +:meyoz -:mitoz -: amitoz -:endomitoz -:endogoniya #Allel genlar: +: gomologik xromosomalarning bir xil lokuslarida joylashgan -: gomologik xromosomalarning xar xil lokuslarida joylashgan -:gomologik bo‘lmagan xromosomalarda joylashgan -: xar xil juft xromosomalarda joylashgan -: autosomalarda joylashgan -: jinsiy xromosomalarda joylashgan #Egizaklar usulida keng kullaniladi - …. +:Xolsinger formulasi -:Xardi-Vaynberg formulasi -:N.I.Vavilovning uzgaruvchanlikni gomologik katorlar konuni -:Gekkel va Myullerning biogenetik konuni -:Bekross chatishtirish # Daktiloskopiya- bu…. +:Barmok uchi terisidagi chiziklar tasviri -:Kaft terisidagi nakshlar -:Tovon terisidagi nakshlar -:Kuzning kamalak pardasidagi nakshlar -:Kulok suprasi terisidagi chiziklar tasviri #Proband – bu.... +:Shu shaxsga nisbatan shajaraning tuzilishi -:Vrachga murojat qilgan bemor -:Vrachga murojat qilgan sog‘lom kishi -:Bemorning akasi yoki opasi -:Bemorning atasi yoki onasi #Sibslar – bu... +:Bitta ota-onaning bolalari -:Probandning sog‘lom qarindoshlari -:Probandning kasal qarindoshlari -:Vrach tomondan shaxsan tekshirilgan bemor -:Yaqin qarindosh bo‘lgan ota-ona # Irsiy kasalliklarga hos emas +:Tez boshlanishi va tez davolanishi -:Kupincha belgilari erta namoyon buladi -:Kullanilayotgan dori-darmonlarga rezistentlik kuzatiladi -:Juda kup organ va sistemalarda patologik jarayonlar kuzatiladi -:Kasallik belgilari borgan sari avj oladi # Gen kasalliklarning kelib chiqishi kuyidagi omillarga bog‘liq: +:Bitta yoki bir nechta genning mutatsiyasi tufayli -:Xromosomaning delesiyasi -:Xromosomaning duplikatsiyasi -:Poliploidiya -:Aneuploidiya #Poliploidiyayaga – bu... +:Xromosomalarning diploid sonini bir necha gaploid to‘plamga ko‘paishi -:Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga kamaishi -:Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga ko‘payishi -:Xromosomalarning diploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarishi -:Xromosomalarning gaploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarishi # Geteroploidiya – bu... +:Xromosomalarning diploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarishi -:Xromosomalarning diploid sonini bir necha gaploid to‘plamga ko‘paishi -:Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga kamaishi -:Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga ko‘payishi -:Xromosomalarning gaploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarish #Qanday kariotipning o‘zgarishi o‘limga olib keladi +:Autosomalar bo‘yicha monosomiya -:Autosomalarda bir juvt xromosomalarning bo‘lmasligi Erkak organizmlarda X-xromosomaning bo‘lmasligi -:Ayollarda jinsiy xromosomalar bo‘yicha monosomiya -:Erkak organizmlarda U-xromosomaning bo‘lmasligi # Genetik injeneriya yordamida sintezlangan oksillar +:interferon +:insulin -:gemoglobin -:fibrinogen S :Somatik xujayralarda jinsiy X-xromatin kuydagi shaxslarda kuzatilmaydi +:Terner-Sherishevskiy kasalligida +:Erkaklarda -:Daun sindromida -:ayollarda S :Autosom-retsessiv xolda nasllanadigan gen kasalliklari +:fenilketonuriya +:albinizm -:polidaktiliya -:gemofiliya # Daun kasalligini asosida kuyidagi jarayonlar yotadi +:trisomiya +:geterploidiya -:poliploidiya -:monosomiya # Geteroploidiya kelib chikadi, kuyidagi jarayonlar tufayli +:autosomalarni sonini 1, 2, 3 uzgarishi +:jinsiy xromosomalarning bir nechta songa uzgarishi -:gen strukturasini uzgarishi -:xromosomalarni strukturasini uzgarishi # Reaksiya normasi kuyidagi omillar tufayli +:genotip +:tashki muxit -:ichki muxit -:mutatsiyalar #Egizaklar usuli kullaniladi +:belgini yuzaga chikishda genotipning rolini aniklash uchun +:belgini yuzaga chikishda tashki muxitning rolini aniklashda -:belgini jins bilan boglangan xolda nasllanishini urganishda -:egizaklarning mono - va dizigotaliklarini aniklaщda # Palmaskopiya urganadi +:kaftning tuzilishi +:kaftdagi teri nakshlarini -:kaft va tovondagi teri nakshlari -:barmoklardagi teri nakshlarini # Monosomiyada kariotipning kurinishi +:XO +:UO -:XXO -:XXU # Allel genlar: +:bitta belgini yuzaga chikishini belgilaydi +:gomologik xromosomalarning bir xil lokuslarida joylashgan genlar -:nogomologik xromosomalarning xar xil lokuslarida joylashgan genlar -:gomologik xromosomalarda joylashgan buladi # Mendel konunlari buyicha nasllanmaydigan genetik xodisalar +:allel emas genlarning uzaro ta’siri +:genlarning birikishi -:alle genlarining uzaro ta’siri -:jins bilan boglangan belgilarning nasllanishida # Juni kulrang bulgan otlarni juni kora bulgan otlar bilan chatishtirganda ikkinchi avlodda belgilar kuyidagicha ajraladi 12 kulrangl 3 kora: 1 kizil rangli. Bu kanday genetik xodisa? +:allel emas genlarning uzaro ta’siri +:dominant epistaz -:retsessiv epistaz -:umulyativ polimeriya # Tovuklarning patini rangi allel emas genlarning faoliyati tufayli yuzaga chikdi. Agarda pati kora rangli tovuk bilan xurozlar chatishtirganda belgilar kuyidagicha ajraladi 13 ok: 3tasi rangli. Bu kanday genetik xodisa? +:Mendel konunlariga binoan nasllanmaslik +:dominant epistaz -:komplementarlik -:polimeriya # Bitta xromosomasida joylashgan genlarni kuyidagicha ifodalash mumkin +:bitta birikish guruxini xosil kiladi +:ular birikib nasllanadi -:allel genlar deyiladi -:mustakil xolda nasllanadi # Genlarning birikishi bulishi mumkin +:chala, krossingover kuzatiladi +:tulik, krossingoversiz -:chala, krosingoversiz -:tulik, krossingover kuzatiladi # Uzgaruvchanlik +:tirik organizmlarning uz belgilarini yukotish, yangi belgilarga ega bulishidir +:irsiy omillarning uzgarishi tufayli kelib chikadi -:tirik organizmlarning uz belgilarini xossasidir -: genotip uzgargan ammo fenotip uzgarmagan bulishi mumkin # Sitogenetik usuli yordamida aniklanadi +:kariotip +:xromosomalarning tuzilishi -:egzaklarning konkordantligi -:populyatsiyaning genofondi # Xromosoma kasalliklar kelib chikadi kuyidagi mexanizmlar tufayl +:xromosomalar sonini uzgarishi +:genlarning mikdori uzgarishi -:xromosomalarning strukturasini uzgarishi -:nuktali mutatsiyalar # Geteroploidiya kelib chikadi kuyidagi uzgarishlar tufayli +:jinsiy xromomsomalarning sonini uzgarishi +:autosomalarning sonini uzgarishi -:allel genlarning sonini uzgarishi - kup allelik kasallik -:allel emas genlarning uzaro ta’siri #Geteroploidiyaga misollar +:monosomiya +:trimosomiya -:poliploidiya -:gaploidiya # Xromosoma kasalliklarning uziga xos belgilariga kirad +:mendel konunlariga buysinmaydi +:fakat bitta avlodda kuzatiladi -:mendel konunlariga buysinadi -:bir nechta avlodlarda kuzatiladi # Gen kasalliklari kelib chikishi mumkin kuyidagi sabablarga kura +:bitta genning uzgarishi tufayli +:bir nechta genning uzgarishi tufayli -:xromosomalarning sonini uzgarishi tufayli -:genom mutatsiyalar tufayli # Enzimopatiyalarga kiradi +:Alkaptonuriya +:Fenilketonuriya -:Morfan sindromi -:Polidaktiliya # Uglevodlar almashinuvini buzilishi tufayli kelib chikkan kasalliklar +:galaktozemiya +:glikogenozlar -:podagra -:Lesh - Nayana sindromi # Jinsiy xromosomalarning sonini uzgarishi tufayli kelib chikkan kasalliklar +:Kalaynfelter sindromi +:Shereshevskiy - Terner sindromi -:Patau sindromi -:Marfan sindromi #Biokimyoviy usul kullaniladi, kuyidagi irsiy kasalliklarni aniklashda +:alkaptonuriya +:fenilketonuriya -:Terner - Shereshevskiy sindromi -:monosomiyalar # Klaynfelter sindromida kuzatiladi +:erkaklarning kariotipida bitta jinsiy xromosomalarning X-xromosomasi ortikcha +:erkaklarning kariotipi kuyidagicha 44 aut + XXY -:ayollarda bitta X-xromosoma bulmaydi -:ayollarda jinsiy xromosomalarning soni - 3 ta # Virusning irsiy axboroti joylashgan +: DNKda +: RNKda -:oqsilda -:nukleoproteida # Purin asoslarga kiardi +: Guanin +:Adenin -: Timin -:Sitozin # Gametogenzning yetilish davri quyidagi jarayonlardan tashkil topgan: +:1-meyotik bo‘linish-reduksion bo‘linish +:ekvatsion bo‘linish – 2-chi meotik bulinishda -: mitoz – 1-chi boskichida -: endomitoz # DNK reduplikatsiyasi kuzatilad +: avtosintetik interfazada +: interfazaning sintetik davrida -:interkinezda -:geterosintetik interfazada # Oqsil biosintezining jarayonlari +:transkripsiya +:ranslyatsiya -:transformatsiya -: transduksiya # Autosom-retsessiv xolda nasllanadigan gen kasalliklar +: Albinizm +: Fenilketonuriya -:Marfan sindromi -:Gemofiliya # Palmoskopiya o‘rganadi +: kaftning tuzilishini +: kaftning teri naqshlarini -: barmoqlardagi teri naqshlarini -: kaft va tovondagi teri naqshlarini # Daun sindromida dermatoglifika quyidagicha o‘zgarad +: ulnarda ilgak naqshlarining soni ko‘payadi +:kaftda faqat bitta ko‘ndalang bukuvchi burma bo‘ladi -:atd burchagi 810 teng -:kaftda 2 ta ko‘ndalang bukuvchi burma xosil bo‘ladi # Klaynfelter sindromida kuzatilad +: erkaklarning kariotipida bitta jinsiy xujayralarning X-xromosomasi ortiqcha +: erkaklarning kariotipi quyidagicha 44aut+XXU -:ayollarda bitta X-romosoma bo‘lmaydi -:ayollarda jinsiy xromosomalarning soni 3 ta # Biokimyoviy usul quyidagi irsiy kasalliklarni aniqlashda qo‘llanilad +:Fenilketonuriya +:Alkoptonuriya -:Shereshevskiy-Terner sindromi -: Monosomiyalar # Geteroploidiya quyidagi o‘zgarishlar tufayli kelib chiqad +:autosomalarning sonini +: jinsiy xromosomalarning sonini -: allel genlarning sonini o‘zgarishi-ko‘p allellik xodisa -: allelmas genlarning o‘zaro ta’siri # Oksil biosintezining jaraenlari +:transkripsiya +:translyatsiya -:transduksiya -:kon’yugatsiya # Meyoz kanday bulinishdan iboratligini va ular kanday nomlanishini kursating? +:I-meyoz - reduksion bulinish +: II-meyoz - ekvatsion bulinish -:I-meyoz - ekavsion bulinish -:II-meyoz - reduksion bulinish # DNK ning genetik roli asosida kuydagi tajribalar tasdiklangan +:transduksiya +:konyugatsiya +:transformatsiya -:translyatsiya -:transkripsiya -:lizogeniya # Allel emas genlarning uzaro ta’sirining shakllari +:polimeriya +:koplementarlik +:epistaz -:kodominantlik -:pleotropiya -:kup allelik # Gen mutatsiyalari tufayli kelib chikkan irsiy kasalliklar +:daltonizm +:albinizm +:gemofiliya -:gaploidiya -:geteroploidiya -:monosomiya # Xromosoma kasalliklari +:Klaynfelter sindromi +:Daun sindromi +:"mushuk kichkirish" sindromi -:gemofiliya -:fenilketonuriya -:Morfan sindromi #Epistazda degeterozigotalarning uzaro chatishtirganda belgilarni apjralishi kuydagi nisbatda kuzatiladi +:12:3:1 +:13:3 +:9:3:4 -:9:3:3:1 -:15:1 -:6:4:1 # Jinsiy X-xromosoma bilan birikkan xolda nasldan-naslga utadigan kasalliklar +:daltonizm +:gemofiliya +:ter bezlarning bulmasligi -:fenilketonuriya -:galaktozemiya -:alkaptonuriya # Somatik mutatsiyalarga misollar: +:vitiligo /terida ok rangdagi doglar/ +:teridagi xollar +:chap va ung kuzning xar xil bulishi -:oltibarmoklik -:albinizm -:mikrotsefaliya # Genom mutatsiya tufayli kelib chikkan irsiy kasalliklar +:klaynfelter sindromi +:Terner - Shereshevskiy sindromi +:daun sindromi -:gemofiliya -:albinizm -:«mushuklar kichkirish» sindromi # Klaynfelter sindromining kariotipi +:49 XXXUU +:47,XXU +:48,XXXU -:46 XU -:45,XO -:46,XXO # Duragaylash usuli +:yangi zotlarni xosil kilishda +:yangi navlarni yaratishda +:yangi shtamlarni yaratishda -:odam irsiyatini urganishda -:barchasi tugri -:barchasi notugri # Xromosomalarning sonini uzgarishi kuyidagi jarayonlar natijasida kuzatiladi +:mitoz yoki meyozda xromosomalarning notugri taksimlanishi tufayli +:bulinish dukini shikastlanishi tufayli +:kariotipda yetishmaslik yoki oritkcha xromosomalarning bulishi -:xromosoma aberratsiyalar tufayli -:DNK reparatsiyasining buzilishi tufayli -:shizogoniya # Mutagen omillar ta’sirida kuzatiladi +:gen strukturasini uzgarishi +:xromomsomalarning strukturasini uzgarishi +:kariotipning uzgarishi -:kombinativ uzgaruvchanligi xosil bulishi -:fenotipni uzgarishi, lekin genotip uzgarmaydi -:modifikatsion uzgaruvchanlik # Poliploidiyaning kariotipi +:2p+p +:2p+2p +:2p+3p -:2p+-1, 2, 3 -:2p-p -:n # Aminokislotalar almashinuvining buzilishi tufayli kelib chikkan kasalliklar +:alkaptonuriya +:fenilketonuriya +:albinizm -:galaktozimiya -:progeriya -:talassemiya # Autosomalar sonini uzgarishi tufayli kelib chikkan kasalliklar +:Patau sindromi +:Daun sindromi +:Edvars sindromi -:Lesh - Nayan sindromi -:Marfan sindromi -:Shershevskogo – Terner sindromi # Polimeriyaga asoslangan xolda odamning kaysi belgilari nasllanadi +:buyi +:vazni +:terining rangi -:kon guruxlar -:kobiliyat -:xarakteri # Gen xossalari +:genlar - irsiy omillar bolib xizmat kiladi +:genlar nisbatan doimiy +:genlar uzgarshi mumkin -:gen biri biri bilan almashmaydi -:genlar uzgarmaydi -:gen - bulinmaydigan irsiy belgi # O‘simlik xujayrasini xayvon xujayrasidan farq +:plastidalarni bo‘lishi +:yirik vakuollarning bo‘lishi +:xujayra sellyuloza bilan qoplangan -:mitoxondriya bo‘lmaydi -: lizosoma bo‘ladi -: yadro yo‘q, urniga nukleoid buladi # Krossingover kuzatilad +: meyozda +: paxinemada va diplonemada +:1 meyotik bo‘linishning profazasida -: mitozda -:mitozning profazasida -:2 profazada S Membranali organioidlar +: EPS +:Mitoxondriyalar +:Lizosoma -: Ribosoma -: Sentriola -:Mikronaychalar # Membranasiz organoidlar +:Ribosoma +: Sentriolalar +:Mikronaychalar -: Lizosoma -: Leykoplastlar -:Mitoxondriyalar # Tiriklikning fundamental belgilar +: o‘z-o‘zini boshqarish +:o‘z-o‘z-o‘zini yangilash +: o‘z-o‘zidan ko‘payish -: modda va energiya almashinuvi -: irsiyot va o‘zgaruvchanlik -:Diskretlik va bir butunlik # Xujayra nazariyasining yaratilishida o‘z xissasini qo‘shgan olimlar va qachon? +:M. Shleyden, 1839 +:T. Shvann, 1839 + R. Virxov, 1858 -:K. Linney, 1831 -:Sechenov, Botkin, Pavlov -:Zyuss 1927 # Eukariot xujayralarning xromosomasi quyidagi moddalardan tashkil topgan +:DNK +:RNK +:Oqsil -:DNK yoki RNK -:Yog‘lar -:Uglevodlar va oksillar # Nukleotidlar tarkibiga kirad +:azotli asos +: uglevod – pentoza +: fosfat kislota -: ishqorli asos -:uglevod - geksoza -:uglevod – trioza # Pirimidin asoslarga kirad +:timin +:sitozin +:uratsil -:guanin -:adenin -:pepsin # EPTning vazifalari +:moddalar EPT orqali xarakatlanadi +:uglevod sintezida ishtirok etadi +:yog‘larning sintezida ishtirok etadi -:oqsil biosintezida qatnashadi -:xujayrada sintez bo‘lgan moddalarning shakllantiradi -:barchasi to‘g‘ri # Spermatogoniyalar ontogenezning quyidagi davrlarida xosil bo‘lad +: Embrional +: Postembrional +: Kupayish -:o‘sish -:yetilish -:Shakllanish #Terminator kodonlar: +: UAA +:UAG +:UGA -:UAS -:UGU -:UUS # Meyozning mitozdan farqi +:meyoz natijasida xosil bo‘lgan xujayralarda xromosomalar soni gaploid +:ikkita meyotik bo‘linishdan iborat +:1 profazasida krossingover kuzatiladi -:xosil bo‘lgan xujayralarida xar bitta xromosomasi bitta xromatiddan tashkil topgan -:2 profazasida krossingover kuzatiladi -:1-prifazadf krossingover bulmaydi # ATF tarkibiga kirad +:adenin +:riboza +:3 ta NRO4 -:guanin -: timin -:dezoksiriboza # Allel emas genlarning o‘zaro ta’sirining shakllar +:komplementarlik +:epistaz +:polimeriya -:kodominantlik -:pleyotropiya -:chala dominantlik # Xromosoma kasalliklar +:Daun sindromi +:«mushuk chinqirig‘i» sindromi +:Klaynfelter sindromi -:gemofiliya -:fenilketonuriya -:kandli diabet # Odam xromosoma kasalliklarni aniqlashda albatta quyidagi usullar qo‘llanilishi zarur: +: sitogenetik +:jinsiy xromatini aniqlash +:dermatoglifika -:genealogik -: biokimyoviy -:populyatsion statistik usul # Shereshevskiy-Terner kasalliligiga xos belgilar +: jinsiy X-xromatin somaktik xujayralarida aniqlanmaydi +:xromosomalarning umumiy soni 45 +:jinsiy bezlar va ikkilamchi jinsiy bezlar rivojlanmaydi -:jinsiy x-romatin soni 1 ta -:maktabda o‘qimaydi -:xromosomalor soni 47ta # Gomozigota organizmlar +:o‘zaro chatishganda belgilar ajralmaydi +:bir xil gametalar xosil qiladi +:allel genlari 1 ta belgini bir xil fenotipik ko‘rinishini yuzaga keltiradi -:allel genlari 1 ta belgini xar xil fenotipik ko‘rinishini yuzaga keltiradi -: xar xil gametalar xosil qiladi -:uzaro chachishtirilganda belgilar ajraladi # Geterozigota organizmlar +:allel genlari 1 ta belgini xar xil fenotipik ko‘rinishini yuzaga keltiradi +:o‘zaro chatishganda belgilar ajraladi + xar xil gametalar xosil qiladi -:o‘zaro chatishganda belgilar ajralmaydi -:gomologik xromosomalarning bir xil lokuslarida joylashgan -:allel genlari 1 ta belgini bir xil fenotipik ko‘rinishini yuzaga keltiradi # Kombinativ o‘zgaruvchanlik quyidagi jarayonlar natijasida kelib chiqad +:gametalarning tasodifan qo‘shilishi +: krossingover +:meyoz jarayonida xromosomalarning xar xil kombinatsiyalar xosil qilib, ikki qutbga yo‘nalishi -:genlarning birikishi -:geteroploidiya -:monosomiya # Poliploidiyaning kariotip +:2n+n +:2n+2n +:2n+3n -:2n+1,2,3 -:n -:n+1,2,3 # Patau sindromiga xos bo‘lgan belgilar: +:yarim letal sindrom bo‘lib, chaqaloqlar 2-3 oy yashaydi xolos +:ichki organlarda ko‘p nuxsonlar bo‘ladi +:13 juft xromosoma trisomiyaga uchraydi -:asallik 4 yoshdan keyin rivojlanadi -:bolalar 30 yoshgacha yashashi mumkin -:kasallik 10 yeshdan keyin rivojlanadi # «Mushuk chinqirig‘i» sindromiga xos belgilar: +:5 juft xromosomaning kichik yelkasi delesiyasi +: ovoz paylarining anomaliyasi +:o‘sish va rivojlanishning orqada qolishi -:13 juft xromosomaning abberatsiyasi -:5 juft xromosomaning anomaliyasi -:fakat erakaklar kasallanadi # Galaktozemiyaga xos belgilar: +:galaktoza to‘qima va qonda to‘planadi +:autosom-retsessiv tipda nasllanadi +:uglevodlar almashinuvi buziladi -:aminokislotalar almashinuvi buziladi -:bemorning terisining rangi «bronza» rangiga kiradi -:kollagenozlar rivojlanadi # Klaynfelter kasalligining tashxisi quyidagi tekshirish usullariga asoslangan: +:somatik xujayralarida kariotipni aniqlash +:jinsiy X-xromatinning somatik hujayralarida aniqlash +:palmoskopiya va klinik manzara -:jinsiy xujayralarda kariotipni aniqlash -:jinsiy X-xromatinning jinsiy xujayralarida aniqlash -:bioximik tekshiruv utkazish # Polimeriyaga asoslanagan xolda odamning qaysi belgilari nasllanadi? +:terining rangi +:bo‘yi +:vazni -:qon guruxlari -:qobiliyati -:kurish utkirligi # Albinizmga xos belgilar: +:teri va ko‘zning kamalak pardasida pigment xosil bo‘lmaydi +:nasllanish tipi – autosom-retsessiv +:aminokislotalar almashinuvining buzilishi tufayli kelib chiqadi -:jins bilan bog‘langan xolda nasllanadi -:lipidlar almashinuvining buzilishi tufayli kelib chiqadi -:nasllanish tipi autosom-dominant # Plastidalar kuyidagi organizmlar xujayralarida uchramaydi +:zamburug +:bakteriyalar +:xayvonlar -:tuban usimliklar -:yuksak usimliklar -:tuban va yuksak usimliklar # Memrana tuzilgan +:3 kavatdan +:tashki va ichki oksil kavatidan +:urta kismida joylashgan lipid kavatdan -:2 ta lipid va 1 ta oksil kavatidan -:1 kavatdan -:2 kavatdan # Goldji apparatining asosiy vazifalari +:memranalarni tiklash +:sintezlangan moddalarni tuplash +:lizosomalarni xosil kilish -:oksil sintezi -:ATF sintezi -:yeglar sintezi # Xromosoma koidalari +:individuallik va doimilik +:juftlik va gomologiklik +:uzluksiz -:doimilik, ajralish, induviduallik -:gomologiklik va mustakillik -:ajralish va mustakillik # Membranali organoidlar +:mitoxondriyalar +:lizosoma +:endoplazmatik tur -:ribosoma -:sentriola -:mikronaychalar # Membranasiz organoidlar +:ribosoma +:mikronaychalar +:sentriolalar -:endoplazmatik tur -:leykoplastlar -:lizosama # Xromosomalar turi aniklanadi kuyidagi belgilar asosida +:yelkalar uzunligini nisbati +:xromosoma uzunligi +:sentromeralar joylashishi -:telomeralarni joylashishi -:spiralizatsiya darajasi -:desperalizatsiya darajasi # Interfazaning postsintetik davrida kuzatiladigan jarayonlar +:Energiya tuplanadi +:Oksil sintezi davom etadi +:RNK sintezi davom etadi -:Energiya sarflanadi -:DNK sintezlanishi -:DNK sintezlanadi va energiya toplanadi # Xujayraga moddalarning faol xolda kirish usullari +:Pinotsitoz +:Gradient konsentratsiyaga karshi +:Fagotsitoz -:Diffuziya -:Osmos -:Osonlashgan diffuziya S :Meyozning mitozdan farki +:meyoz natijasida xosil bulgan xujayralarda xromosomalar soni gaploiddir +:ikkita meyotik bulinishdan iborat +:1profazasida krossingover kuzatiladi -:2profazasida krossingover kuzatiladi -:xosil bulgan kiz xujayralarida xar bitta xromosoma bitta xromatidadan tashkil topgan -:1-ta meyotik bulinishdan iborat # Xujayra nazariyani asoslab bergan olimlar +:Pavlov, Sechenov,Botkin +:Shleydan.Shvann +:Virxov,.Ber -:Astaurov,.Vernadskiy -:Mendel,Morgan -:Chermak, Korrens # Xujayraga moddalarning nofaol usuli bilan utish yullari +:osmos +:diffuziya +:dializ -:plazmoliz -:gemoliz -:fagotsitoz # Xujayraga moddallarning faol usuli bilan utish yullari +:fagotsitoz +:pinotsitoz +:gradient konsentratsiyaga karshi -:osmos -:diffuziya -:osonlashgan diffuziya # Xujayradagi matritsali reaksiyalarga kiradi +:reduplikatsiya +:translyatsiya +:transkripsiya -:transformatsiya -:transduksiya -:kon’yugatsiya # Xujayradagi energetik almashinuvi kuyidagi boskichlardan tashkil topgan +:kislorodsiz +:kislorodli +:aerob va anaerob -:tayerlov -:yeruglik korongilik # ATF tarkibiga kiradi +:3ta N3RO4 +:riboza +:adenin -:guanin -:timin -:dezoksiriboza # Oksil biosintezi kuzatiladigan davrlar +:presintetik +:sintetik +:postsintetik -:geterosintetik -:interkinez -:parasintetik # Oqsil biosintezida kuzatilad +: sintetik davrida +:presintetik davrda +:postsintetik davrda -:mitoz -:meyoz -:amitoz # Membrana orqali moddalarning passiv transporti kuyidagi yullar bilan amlga oshad +: diffuziya +:osonlashgan diffuziya +:osmos -:pinotsitoz -:fagotsitoz -:gradient konsentratsiyasiga qarshi # Membrana orqali moddalarning aktiv transport +:pinotsitoz +:fagotsitoz +:gradient konsentratsiyasiga qarshi -:diffuziya -:osonlashgan diffuziya -:osmos kuzatiladi # Mitotik sikl qo‘yidagilarni o‘z ichiga olad +:Xujayraning bir bo‘linishidan keyingi bo‘linishgacha davr +:Mitoz +:Avtosintetik interfaza -:Geterosintetik interfaza -:Xujayra qarishi -:Xujayra o‘lishi #Xayotiy sikl bu... +:Xujayraning paydo bo‘lishi yoki bo‘lingandan to o‘lishigacha yeki keyingi bo‘linguncha bo‘lgan davr. G0 davrini o‘z ichiga oladi +:Geterosintetik interfazani o‘z ichiga oladi +:Xujayraning differensiatsiyasi va ixtisoslashuvi kuzatiladi -:Keyingi bulinish taergarlik amalga oshadi -:Oqsil sintezi, DNK ikki xissa ortishi -:Tubulin sintezi, ATF yig‘ilishi kuzatiladi # Komplementarlik ta’sirida digeterozigotalilarni chatishtirganda belgilar quyidagi nisbatda ajralad +:9:3:3:1 +:9:7 +:9:6:1 +:9:4:3 -:13:3 -:12:3:1 -:15:1 -:14:6:4:1 # RNK molekulasining tarkibida buladi +:uratsil +:itozin +:guanin +:adenin -:timin -:valin -:treptofan -:leysin # DNK nukleotidlar tarkibida kuydagi azotli asoslar uchraydi +:timin +:sitozin +:guanin +:adenin -:uratsil -:treonin -:izoleysin -:metionin # Xujayra nazariyasini yaratishda uz xissasini kushgan olimlar va kachon. +:Sh.Shleyden 1838 +:T.Shvann 1839 +:R.Virxov1959 +:Sechenov, Botkin, Pavlov -:K.Linney 1831 -:G. Mendel 1864 -:A.O. Kovalevskiy 1922 -:Korrens 1952 # Sitoplazmatik membranadagi oksillar kuyidagi vazifalar bajarad +:membrana tarkibiga kiradi +:retseptorlik +:katalitik +:tashuvchi, utkazuvchi -:oksil biosintezida ishtirok etadi -:uglevodlar almashinuvida katnashadi -:yeglar sintezida ishtirok etadi -:DNK reparatsiyasida ishtirok etadi # Sillik endoplazmatik turga xos bulgan belgilar +:endoplazmatik turning shaklidir +:devorlarida ribosomalar bulmaydi +:yeglarni sintezida ishtirok etadi +:uglevodlarni sintezida katnashadi -:oksillarni sintezida ishtirok etadi -:devorida ribosomalar buladi -:yeglarning sintezida ishtirok etadi -:nukleotidlar sintezida katnashadi # Goldji apparatiga xos bulgan belgilar +:barcha eukariot xujaylarida kuzatiladi +:membranalardan tashkil topgan +:kondensatsiyaga uchratadi +:lizosomalarni xosil kiladi -:prokariotlarda rivojlangan -:membranasiz -:viruslarada rivojlangan -:kuk-yashil suvutlarda rivojlangan # Lizosomalarning shakllari +:sitolizosomalar yeki sitolisomalar +:koldik tanachalar +:birlamchi +:ikkilamchi yeki fagosomalar -:uchlamchi -:turtlamchi -:kiskaruvchi vakuola -:turtlamchi yeki fagosomalar # Konyugatsiya kuzatiladi +:meyozda +:paxinemada +:I meyotik bulinishda +:I profazada -:II meyotik bulinishda -:mitozda -:II profazada -:II anafazada # Sitoplazmatik membrananing vazifalari +:retseptorlik +:xujayra aro kontaktlarda ishtirok etadi +:ximoya +:katalitik -:sintetik -:energetik -:sintetik va ximoya -:energetik va katalitik # Balogatga yetgan ugil bolada urug kanalchasining devori kuyidagi davrilarda turgan xujayralar katlamidan tashkil topgan: +:yetilish +:shakllanish +:kupayish +:usish -:bulinish -:bulini shva kupayish -:yetilish va bulinish -:shakllanish va bulinish # Xromosomaning tarkibiy kismlar +:xromatida +:xromonema +:mikrofibrilla-nukleosoma zanjiri +:polinukleotid zanjiri -:uglevod -:aktin -:miozin -:mielin # RNKning funksiyalar +:irsiy informatsiyani DNKdan oksilga utkazadi +:aminokislotalarni ribosomalarga yetkazadi +:ribosomalar tarkibiga kiradi +:irsiy informatsiyani uzida saklaydi -:xujayrani energiya bilan ta’minlaydi -:uglevodlar sintezida ishtirok etadi -:yoglar sintezida ishtirok etadi -:mikrofibrillalar tarkibiga kiradi # Spermatogenez jaraenida kuzatiladigan davrlar: +:kupayish +:usish +:yetilish +:shakllanish -:blastula -:rivojlanish -:morula -:gastrula # Krossingover kuzatilad +:meyozda +:I meyotik bulinishda +:I profazada +:paxinemada -:II profazada -:II meyotik bulinishda -:mitozda -:leptonemada # Maxsus yeki xususiy organoidlarga kiradi +:miofibrillalar +:kiprikchalar va xivchinlar +:neyrofibrillalar +:tonofibrillalar -:mitoxondriyalar -:plastidalar -:yadro -:ribosoma # Xujayrani urganish usullari +:sitomorfologik +:sitofiziologik +:sitoximik +:avtoradiografiya -:tasvirlash -:genealogik -:dermatoglifika -:solishtirma anatomiya # RNKning tiplari +:tashuvchi +:informatsion(axborot) +:ribosomal +:matritsali -:sitoplazmatik -:birlamchi strukturali -:ikkalamchi strukturali -:uchlamchi strukturali # Mitoz uchun xos xususiyatlar +:4ta fazadan iborat: profaza, metafaza, anafaza, telofaza +:Bulinish yo‘li bilan ko‘payadigan organizmlarning xromosomalar sonining doimiyligini ta’minlaydi +: Ko‘p xujayrali organizmlarning o‘sishi somatik xujayralarning bo‘linishi xisobiga amalga oshadi +:Ona va qiz xujayrada xromosomalar to‘planish diploid bo‘ladi +:Regeneratsiya asosan mitoz xisobiga amalga oshadi -:2ta meyotik bo‘linishdan iborat va xar bir bo‘linishda profaza, metafaza, anafaza, telofaza kuzatiladi -:2ta bo‘lish orasida interkinez kuzatiladi -:Qiz xujayralar xromosomalar to‘plami gaploid -:Jinsiy ko‘payishda xromosomalar sonining doimiyligini ta’minlaydi -:Birinchi meyotik bo‘linishining profazasi 5 ta bosqichdan iborat: leptonema, zigonema, paxinema, diplotena, diakinez # Meyoz uchun xos xususiyatlar: +:2ta meyotik bo‘linishdan iborat va xar bir bo‘linishda profaza, metafaza, anafaza, telofaza kuzatiladi +:2ta bo‘lish orasida interkinez kuzatiladi +:Qiz xujayralar xromosomalar to‘plami gaploid +:Jinsiy ko‘payishda xromosomalar sonining doimiyligini ta’minlaydi +:Birinchi meyotik bo‘linishining profazasi 5 ta bosqichdan iborat: leptonema, zigonema, paxinema, diplotena, diakinez -:4ta fazadan iborat: profaza, metafaza, anafaza, telofaza -:Bulinish yo‘li bilan ko‘payadigan organizmlarning xromosomalar sonining doimiyligini ta’minlaydi -: Ko‘p xujayrali organizmlarning o‘sishi somatik xujayralarning bo‘linishi xisobiga amalga oshadi -:Ona va qiz xujayrada xromosomalar to‘planish diploid bo‘ladi -:Regeneratsiya asosan mitoz xisobiga amalga oshadi #Fenotik va genotik buyicha ajralish 1:2:1 bulsa, qanday genetik xodisa kuzatiladi? +Chala dominantlik, o'ta dominantlik -pleyotropiya, komplementarlik -Tuliq dominantlik, polimeriya -Epistaz, chala dominantlik -Epistaz, polimeriya #Somatik xujayralarda jinsiy X-xromatin quyidagi shaxslarda aniqlanmaydi +Erkaklarda -qandli diabetda -Patau sindromli ayollarda -Daun sindromli ayollarda -Edvars sindromli ayollarda #Daun sindromini rivojlanishi qaysi mutatsiyalar tufayli kelib chiqadi? +21 juft xromosomaning trisomiyasi -13 juft xromosomaning trisomiyasi -18 juft xromosomaning trisomiyasi -Monosomiya -20 juft xromasomasining trisomiyasi # 2 ta qul rang otlar uzaro chatishtirilganda avlodda 12 ta qulrangli, 3 ta qora va 1 ta malla otlar xosil buldi. Bu qanday genetiq xodisa? +Dominant epistaz -Retsessiv epistaz -qomplementarliq -Polimeriya -pleytropiya #Geterozigota oq tovuq va xuroz uzaro chatishtirilganda 13 ta oq, 3 ta rangli tovuq va xurozlar xosil buldi. qanday genetiq xodisa? +Dominan tepistaz -qomplementarliq -Retsessiv epistaz -Polimeriya -Chala dominantliq # Xushbuy xidli qizil nuxotlar uzaro chatishtirilganda, 9 ta qizil va 7 ta oq nuxotlar xosil buldi, qanday izoxlash mumqin? +qomplementarliq -Dominantepistaz -Retsessivepistaz -Polimeriya -Chaladominantliq #Autosom-dominant nasllanishda kuzatiladi +kasal bolani ota-onasidan biri albatta kasal bulib, belgilar avloddan-avlodga utadi, ugil-qizlar bir xil chastotada kasallanadi -Sog‘ ota-onalardan kasal bolalar tug‘iladi -kasal ota-onalardan sog‘ bolalar tug‘iladi -Belgilar otadan faqat qizga o‘tadi -Belgi onadan faqat qiziga uta #Terner - Sherishevskiy sindromida +Ayollar kariotipida 1 ta jinsiy X-xromosoma bo‘lmaydi -Ayollar kariotipida 1 ta jinsiy X-xromosoma ortiqcha -erkaklar kariotipida 1 ta jinsiy X-xromosoma ortiqcha -erkaklar kariotipida 1 ta ortiqcha autosoma -18 juft xromosoma trisomiyasi # +5-juft xromosoma qalta yelqasi delesiyaga uchraydi -21-juft xromosomani 13-15 juft xromosomaga transloqatsiyasi kuzatiladi -21-juft xromosomani bitta xromosomaga qo‘payishi -Jinsiy X-xromosomani inversiyasi kuzatiladi -21 juft xromosoma trisomiyasi #Tishlari kurak, qoziq, kichik va katta oziq tishlarga differensiyalashgan buladi +Sutemizuvchilarda -Baliqlarda -Amfibiyalarda -Reptiliyalarda -qushlarda #Birlamchi buyrak rivojlangan +Baliqlarda -Ilonda -qushlarda -Timsoxda -Soddaorganizmlarda # Tashqi quloq suprasi rivojlangan +Sutemizuvchilarda -Baliqlarda -Amfibiyada -Reptiliyda -qushlarada #qushlarning yuragi +4 – qamerali -3 - qamerali -2-qamerali -1 – qamerali -Birnechaqamerali #Dastlabki miya qobigi rivojlangan +Sudralibyuruvchilarda -Sutemizuvchilarda -Baliqlarda -Minogada -qushlarda #Barcha umurtqalilarda quyidagi arteriya yoylari reduksiyaga uchraydi + 5 juft -2 juft, 5 juft - 3 juft, 4 juft - 4 juft, 5 juft -6juft, 1 juft #Oliy nerv faoliyatining oliy markazi urta miyada joylashgan umurtqalilar +Baliqlar va amfibiyalar -Reptiliya va amfibiyalar -Reptiliyavaqushlar -qushlar va sutemizuvchilar -Reptiliya, sutemizuvchilar #3 kamerali yurak rivojlanadi +qurbaqada -Timsoxda -Aqulada -Sazanda -kaptarda #Yurakda faqat venozli qon buladi +Baliqlarda -Amfibiyalarda -Reptiliyalarda -qushlarda -Odamda #Qaysi xayvonlarda yuragi 3 кamerali? +Amfibiyalarda -qushlarda -Baliqlarda -Tugarak oqizlilar -Tasmasimon chuvalchalarda -Tasmasimon chuvalchalarda #Uyqu arteriyasi qaysi juft arteriya ravoqidan xosil buladi? +Uchinchi -Birinchi -Ikkinchi -Turtinchi -Beshinchi # Qaysi arteriya ravog‘i qushlarda saqlangan? +Ung -Chapvaung -Chap -Arteriyaravogisaqlanmagan -Ungvachapravoglarsaqlanmagan #Sudralib yuruvchilarning qaysi qon tomiridan aralash qon oqadi? +Chap aortara vog‘idan -Ung aortara vog‘idan -Uyqu arteriyasidan -Upqa arteriyasidan -Upqa venasi #Buyraq oldi - PRONEFROS qaysi xayvonlarda butun umr davomida saqlanib, uz funksiyasini bajaradi? +Tugaraqog‘izlilarda -qushlarda -Baliqlarda -Reptiliyalarda -Timsoxlarda #Dizigota egizaklar donor va resipient bulishi qanday transplantatsiya turiga kiradi +Gomotransplantatsiya -Autotransplantatsiya -Geterotransplantatsiya -Eqsplantatsiya -Allotransplantatsiya # Umurtqalilarning qaysi sinf vakillarida ko'krak qafasi rivojlanmagan +Amfibiyalarda -qushlarda -Sutemizuvchilarda -Reptiliyalarda -Odamda # Qushlarda ikki marta gaz almashinish jarayoni quyidagi a’zolar tomonidan amalga oshadi +Bronxlar va xavo xaltachalari -Alveolalar -Bronxiolalar -Teri va o‘pqa -Teri va bronxiolalarda #Miyachasi yaxshi rivojlangan xayvonlar +Baliqlar -Reptiliyalar -Amfibiyalar -Chuvalchanglar -Askarida #Bosh miyasi ixtiopsid tipda rivojlangan xayvonlar +Baliqlar, amfibiyalar -Baliqlar,qushlar -qushlar, sutemizuvchilar -Reptiliyalar, qushlar -Sutemizuvchilar, baliqlar # Atavizimga kiradi +2 tadanortiq sut bezlarinI bulishi -3chi-qovoq -ppendiqs - -kurak tishlarning bulishi #Antropologiya usullari +Antroposkopiya, antropometriya -Tasviriy -Solishtirma -Tajriba -Modellashtirish #Regeneratsiyani asosiy qoidalari +quyidagilarni xammasi -Regeneratsiya qobiliyati xayvonlarning tuzilish darajasiga teskari proporsional -Yosh organizmlarning regeneratsiya qobiliyati yuqori buladi -Regeneratsiyada uziga xos tuqimalar tiklanadi -Regenratsiya xujayralarning mitoz bulinish yuli bilan amalga oshadi # Epimorfoz - bu +Jaroxat yuzasi xisobiga qayta tiqlanishi -Organ va tuqimaning fiziologik kattalashuvi -Shiqastlangan organning qolgan qismi xisobiga tiklanishi -Organ ichida kuzatiladigan regeneratsiya -Xujayralar xosil bulishi #Tashuvchilar orqali yuqadigan kasalliklar . . . deyiladi +Transmissiv -Parazitar -bakteriyali -Yuqumli -Infeqsion #Amebiazga tashxis qo‘yish uchun tekshiriladi +Axlat -Teridagi yaradan surtma -qon -Biopsiya -Siydik # exinokokk uchun asosiy xo‘jayin +It, bo‘ri, chiyabo‘ri -Cho‘chqa -Yiriqshoxli qoramollar -Odam -Odam va chuchqa #Qishloq qanasi yuqtiradigan kasallik +qaytalama terlama -Tulyaremiya -Toshmali terlama -Ulat -Ulat va tulyaremiya #Bitlar tarqatadigan qaytalama terlama kasalligi qanday yuqadi? +Bitning gemolimfasi orqali -Iflos qo‘llar orqali -Isqaptopar chaqqanda -Xavo-tomchi orqali -Iflos qullar va xavo-tomchi orqali #O‘lat kasalligini tarqatuvchisi +burga -Bit -Chivin -Suvaraq -Vofratpashshasi #Cho‘chqa, ayiq go‘shti orqali odamga yuqadigan kasalliq +Trixinellez -Enterobioz -Asqaridoz -Opistorxoz -Anqilostomoz #Draqunqulez yuqadi +sikloplari bor bo‘lgan suvning ichishi -Sut maxsulotlaridan -Go‘sht maxsulotlaridan -Isqaptoparlar chaqqanda -Teri orqali faol invaziya #Teri leyshmanioziga tashxis qo‘yish uchun tekshiriladi +Teridagi yaradan surtma -Axlat -qon -Balg‘am -Siydik #Xardi – Vaynberg qonuni kuzatiladi +Ideal populyatsiyalarda -Barcha populyatsiyalarda -Demlarda -Izolyatlarda -Usimlik populyatsiyalarda #Xayvonlarning filogenetiq rivojlanishiga quydagilarni qaysi biri qirmaydi +Ximoyalovchi rang -Baliqlardagi suzish pufaqchasi -Gastrula -Blastula -Provizor organlar # Deviatsiya kursatadi +Embrional rivojlanishing urta davrlarida organlardagi uzgarishlar -Embrional rivojlanishini xar xil davrlardagi uzgarishlar -Embrional rivodlanishning oxirgi davrlarida yangi belgilarni xosil bulishi -Embrional rivojlanishdagi evolyusion uzgarishlar -Embrional davrdagi moslama belgilar # Lipidlar almashinuvining buzilishi quydagi kasalliklarga olib keladi +Giperlipidemiya -Galaktozemiya -Marfan sindromi -Mukovissidoz -Mukopolisaxaridoz #Nuqleotidlar almashinuvi buzilishi quyidagi kasalliklarning rivojlanishiga olib keladi +progeriya -Uroqsimon anemiya -gemofiliya -Marfan sindromi -Daun sindromi #Lipidlar almashinuvining buzilishi quyidagi kasalliklarga olib keladi +Teya – Saksa sindromi -Galaqtozemiya -Marfan sindromi -mukovissidoz -Lesh- Nayana sinromi #Xardi - Vaynberg qonuni buyicha ideal populyatsiyalarda- +gomo va geterozigotalarning miqdori avloddan avlodga saqlanadi -yaqindan chatishadigan populyatsiyalarda gomo - va geterozigo tlarning miqdori avloddan avlodga saqlanadi -panmiqsiya - erqin chatishish quzatilmaydi -ideal populyatsiyada su’niy tanlanish quzatilmaydi -ideal populyatsiyalarda gomo - va geterozigotalarning miqdori avloddan avlodga uzgarib turadi #Spontan mutatsiyalari olib keladi +sabablari noaniq bulgan tasodifan paydo bulgan belgilar -radiatsiya nurlari ta’siri tufayli -zaxarli moddalar ta’siri tufayli -bakteriyalar ta’siri tufayli -zamburuglar ta’siri tufayli #Genotip va fenotip 1:2:1 nisbatda ajralishni quydagi genetiq qonuniyatda kuzatiladi +chala dominantlik -tuliq dominantlik -qodominantlik -qomplementarlik -polimeriya #Xujayrada xosil bo‘lgan maxsulotlar shakllanadi +Goldji apparatida -ribosomada -xujayra marqazida -Eptda -sitoplazma matriqsida # Xromosomalar soni va DNK miqdori yetilgan jinsiy xujayralarda bo‘ladi +n,c -n,2c -2n,c -2n,2c -2n, 2c # ATF – bu +nukleotid -gen -uglevod -azotli asos -monosaxarid #DNK reduplikatsiyasi kuzatiladi +Sintetik davrda -profazada -metafazada -presintetik davrda -postsinetik davrda # i - RNK funksiyasi +oqsil struqtura to‘g‘risidagi informatsiyani DNK molekulasidan oqsilga yetkazadi -oqsil sintezida aminokislotalarni tashiydi -oqsil tuzilishidagi informatsiyani sitoplazmadan yadroga tashiydi -ribosoma shakllanadi -yuqoridagilarni xammasi # Jinsiy ko‘payishning jinssiz ko‘payishdan afzalligi quyidagidan iborat +populyatsiyaning irsiy o‘zgaruvchanligini oshiradi -mutatsiyalar chastotasini ko‘paytiradi -avlodlar soni ko‘payadi -2 yashash areali kengayadi -individlarning xalok bo‘lishi kamayadi #Shizogoniya bilan ko‘payadi +bezgak plazmodiyasi -bezgak chivini -dizenteriya amyobasi -infuzoriya -xamma sodda xayvonlar #Dominant belgi xisoblanadi, agarda gomozigotalar mono-, di- va poliduragay… +chatishtirilganda birinchi avlodda yuzaga chiqsa -yangi belgi xosil bulsa -yashirin xolda saqlansa -yuzaga chiqmasa -barcha avlodlarda yuzaga chiqmasa # Genealogik usul yordamida aniqlash mumqin +belgini irsiyligini, nasllanish tipini, avlodlar shajaradagi ayirim shaxslarning genotipini -tugiladigan bolani jinsini -genlarning biriqishini -tashqi muxit va genotipni belgini yuzaga chiqish rolini -xromosomalar sonini va tuzilishini o‘zgarishini # Sitogenetik usul yordamida aniqlanadi +xromosomalarning soni va tuzilishi -belgini yuzaga chiqshida va tashqi muxitning rolini -belgini nasllanish tipi -avlodlar shajaradagi ayirim shaxslarning genotipini -kaft va barmoqlarda teri naqshlar o‘rganiladi #konkordantlik – bu +egizaklarda belgi bo‘yicha o‘xshashligi -genning miqdoriy qo‘rsatkichi -belgini yuzaga chiqish darajasi -egizaklarning birida belgini bo‘lmasligi -irsiylanish koeffitsienti # N.I.Vavilovning irsiy o‘zgaruvchanlikning gomologik qatorlar qonuni quyidagi usullarga asos bo‘ldi +Modellashtirish -genealogik -bioqimyo -egizaklar -sitogenetik # Jinsni aniqlash uchun qo‘llaniladigan usul +jinsiy xromatinni aniqlash, kariotipni tuzish -genealogik metod -biokimyo usuli -egizaklar usuli -dermatoglifika # Atavizimga kiradi +2 tadan ortiq sut bezlarini bo‘lishi -3-qovoq -appendiks -«aql» tishlar -odamda quloq suprasini xarakatga keltiruvchi muskullar #Dizruptiv tanlanish olib keladi- +2 va undan ortiq xar xil reaksiya normasiga ega bulgan organizmlarning xosil bolishiga -reaksiya normasini o‘zgarishiga yoqi qengayishiga -reaksiya normasini mustaxqamlanishiga -reaksiya normasini torayishiga -mikroevolyusiyaga #Xardi-Vaynberg qonuni kuzatiladi +ideal populyatsiyalarda -xar xil populyatsiyalarda -demlarda -izolyatlarda -kichik populyatsiyalarda #Xayvonlarning filogenetik rivojlanishiga quyidagilarni qaysi biri kirmaydi? +ximoyalovchi rangi -baliqlardagi suzish pufakchasi -gastrula -blastula -zigota #Deviatsiya ko‘rsatadi +embrional rivojlanishning o‘rta davrlarida organlardagi o‘zgarishlar -embrional rivojlanishning xar xil davrlarida o‘zgarishlar -embrional rivojlanishning oxirgi davrlarida yangi belgilarni xosil bo‘lishi -embrional rivojlanishdagi evolyusion o‘zgarishlar -embriogenezda xar xil sinflarga mansub bo‘lgan organizmlarda organlarning joylashish joyini o‘zgarishi #Anaboliya bu +embirogenezning oxirgi davrlarida o‘zgarishlarni paydo bo‘lishi -embirogenezning dastlabqi davrlarida o‘zgarishlarni paydo bo‘lishi -embirogenezning o‘rta davrlarida o‘zgarishlarni paydo bo‘lishi -embriogenezda xar xil sinflarga mansub bo‘lgan organizmlarda organning joylashish joyini o‘zgarishi -embrional rivojlanishda evolyusion o‘zgarishlar #Arxallaksisda organlar rivojlanishidagi o‘zgarishlar +embrional rivojlanishning dastlabki davrlarida -embrional rivojlanishning o‘rta davrlarida -embrional rivojlanishning oxirgi davrlarida -embrional rivojlanishda evolyusion bosqichning tezligini o‘zgarishi -embrional rivojlanishda evolyusiya natijasida boshqa organning xosil bo‘lishi #Ch.Darvinning evolyusiya xaqidagi asosiy g‘oyalari +evolyusiyaning xarakatlantiruvchi kuchini aniqladi -tiriklikning yaxlitligini asosladi -tur xaqida birinchi tushuncha bergan -genlar dreyfiga 1-bo‘lib tushuncha bergan -«gradatsiya» ta’limotini yaratgan #Filoembriogenez – bu +embrional rivojlanishda paydo bo‘lgan, voyaga yetganda saqlanadigan va avloddan-avlodga o‘tadigan o‘zgarishlar -embrional rivojlanishda avlodlar belgisini yuzaga chiqishi -embrional rivojlanishda adaptiv belgilarni yuzaga chiqishi -geteroxronik belgilar -paliembriogenezlar #Senogenezga misollar +provizor organlar -nerv nayi -jabra yoriqlari -xorda -gomologik organlar #Produsentlar – bu +noorganik moddalarni organik moddaga aylantiruvchi organizmlar -geterotorof organizmlar -O‘simliklarning parazitlari -o‘txo‘r xavonlar -etxur xayvonlar #Ekologiya o‘rganadi +organizmlarning o‘zaro munosabati va tashqi muxit bilan bo‘lgan munosabatlarni -evolyusion omillarni rivojlanishini -ozuqa zanjirini xosil qilgan O‘simlik va xayvonlarining ko‘payishini -tirik organizmlarda energiya va modda almashinuvini -odam qazilma ajdodlarning filogenezini #Limitlovchi omillar aniqlaydi +organizmlarning adaptatsion imkoniyatini -oziqa moddalarning konsentratsiyasini -muxit sharoitining xususiyligini -organizmga tashqi muxitning salbiy ta’sirini -oziq zanjirini xosil bulishini #Eqologik valentlik – bu organizmlarning +xar xil muxit sharoitini o‘zlashtirish qobiliyati -birgalikda yashashi, oziqa zanjirning xosil bulishi -organizmlarning oddiydan murakkabga, tubandan yuqoriga rivojlanishi -organizmlarning o‘zaro munosabati -organizmlarning antogonistik va neantogonistik munosabatlari #Adaptiv tur shakllanadi +tashqi muxitga moslashish jarayonida -sotsial adaptatsiyada -embriogenezda -organizmlar filogenezida -simbiozda #Evritop turlar – bu +katta ekologik valentlikka ega bo‘lgan turlar -birgalikda yashayotgan turlar -kichik eqologik valentlikka ega bo‘lgan turlar -aloxida yashay olmaydigan turlar -ozuqa zanjir xosil qilgan organizmlar #Bezgak plazmodiyasi stadiyalari, chivin uchun invazion davr +Gametotsitlar -gametalar -ookineta -sporozoit -ootsista #Bezgak plazmodiyasining to‘qima shakli odamning … organida rivojlanadi +jigarida -buyraqda -boshmiyada -oshqozon osti bezida -ingichka ichakda #Jigar qurtining oraliq xo‘jayini uchun invazion davri +meratsidiy -sporotsista -marita -rediya -adolesqariya #Mushuq so‘rg‘ichining asosiy xo‘jayin uchun invazion davri +metaserkariya -adoleskariya -miratsidiy -serkariya -rediya #Mushuq so‘rg‘ichi chaqiradigan kasallik nomlanadi +opistorxoz -fassiollez -dikrotselioz -paragonimoz -shistozomatoz #exinokokk uchun asosiy xo‘jayin +it, buri, chiyaburi -cho‘chqa, yiriqshoxlimollar -odam, maymun -baliq va mollyuskalar -kemiruvchilar #Odamga baliq gushtidan yuqadi +defillobotrioz -tenioz -geminolepidoz -teniarinxoz -exinokokkoz #Qishloq kanasi tarqatadi +qaytalama terlama kasalligini -tayga ensefalitini -tulyaremiya -toshmali terlama kasalligini -leyshmaniozni #Oyoq yalang yurganda odamga yuqadi +ankilostomoz -trixotsefalez -trixinellez -asqaridoz -draqunqulez #kanalar chaqiradagan kasalliqlar +qichima -tulyaremiya -rikketsioz -ensefalit -qaytalama terlama #Xo‘jayin almashtirib rivojlanadigan parazitlar +rishta -egri boshli gijja -qil boshli gijja -ostritsa -askarida #Xo‘jayin almashtirmasdan rivojlanadigan parazitlar +pakana gijja -keng tasmasimon -exinokokk -jigar qurti -mushuk so‘rg‘ichi #Amebiazga tashxis qo‘yish uchun tekshiriladi +axlat -teridagi yaradan surtma -qon -biopsiya -rentgen #exinokokk uchun asosiy xo‘jayin +it, bo‘ri, chiyabo‘ri -yirik shoxli qoramol -cho‘chqa -odam -baliq #Odam trixinella bilan zararlanadi +zararlangan cho‘chqa go‘shti yeganda -yuvilmagan sabzavot va mevalardan -sut maxsulotlaridan -turib qolgan suvni ichqanda -qon so‘ruvchilar orqali #Aktiv invaziya yuli bilan odamga kiradigan parazit +egri boshli gijja -pakana gijja -keng tasmasimon chuvalchang -exinokokk -jigar qurti #Qaysi xo‘jayinda parazitning voyaga yetgan davri yashasa, yoki jinsiy yo‘l bilan qo‘paysa, o‘sha xo‘jayin . . . . xisoblanadi +asosiy -oraliq -dastlabki -ikkilamchi -rezervuar #Tashuvchilar orqali yuqadigan kasalliklar . . . deyiladi +transmissiv -virusli -bakteriyali -zamburug‘li -gelmintozlar #Chivin uchun bezgak plazmodiyaning quyidagi davri invazion xisoblanadi +gametotsitlar -gametalar -sporogoniyalar -uzuk davri - yetilgan shizont davri #Jigar qurtining oraliq xo‘jayin uchun invazion davri xisoblanadi +miratsidiy -sporotsista -marita -rediya -adoleskariya #Mushuq so‘rg‘ichining asosiy xo‘jayin uchun invazion davri xisoblanadi +metaserkariy -adoleskariy -miratsidiy -serkariy -rediy #Sibir so‘rg‘ichining chaqirgan kasalligi . . . deb ataladi +Opistorxoz -fassiolez -dikrotselioz -paragonimoz -shistozomatoz #Teniozga tashxis qo‘yish uchun quyidagi belgilar aniqlanadi +yetilgan bo‘g‘imidagi bachadonda 7-12 tagacha yon shoxlarning bo‘lishi -yetilgan bo‘g‘imni qengligi uzunligiga nisbatan kattaroq -tuxumi sarg‘ish-jigarrang, kopqog‘i bor, 160-170 mqmga teng -tuxumi tiniq, ichida lichinqasi qo‘rinib turadi -yetilgan bo‘g‘imidagi bachadonda 17-35 tagacha yon shoxlarning bo‘lishi #Teniarinxozga tashxis qo‘yish uchun quyidagi belgilar aniqlanadi +yetilgan bo‘g‘indagi bachadonda 17-35 tagacha yon shoxlarning bo‘lishi -axlatda tuxum yiriq, ovalsimon shaklda, razmeri 150-160 mqmga teng -tuxumi sarg‘ish-jigarrang, kopqog‘i bor, 60-70 mqmga teng -tuxumi tiniq, ichida lichinqasi qo‘rinib turadi -yetilgan bo‘g‘indagi bachadonda 7-12 tagacha yon shoxlarning bo‘lishi #Serbar lentasimon chuvalchangni ichaq devoriga biriqishi uchun xizmat qiladi +botriyalar -so‘rg‘ichlari -ilmoqlari -lablar -bir qator ilmoqlar #Qaysi chuvalchangning finnasi xuddi xavfli o‘sma singari o‘sadi +alveoqoqq -qoramol solityori -cho‘chqa solityori -keng tasmasimon -exinokokk #Exinokokkozga laborator tashxis qo‘yish +kassoni reaksiyasi -bemor axlatida tuxumni aniqlash -bemor axlatida yetilgan bo‘g‘imni aniqlash -bemor axlatida germafrodit bo‘g‘imni aniqlash -qonda parazit tuxumlarini topish #Baliqdan odamga yuqishi mumqin +keng tasmasimon -pakana gijja -cho‘chqa solityori -exinokokk -alveoqoqq #Qaysi qon bilan oziqlanuvchi gijjaning tuxumini 2-ta qutbida kopqog‘i bor, shakli bochkasimon? +qil boshli gijja -ostritsa -askarida -trixinella -ankilostoma #O‘lat kasalligini tashuvchisi +burga -bit -chivin -suvarak -iskaptopar #Cho‘chqa, ayiq go‘shti orqali odamga qanday kasalliklar yuqishi mumkin? +trixinellez -askaridoz -enterobioz -drakunqulez -ankilostomoz #Bitlar tarqatadigan qaytalama terlama kasalligi qanday yuqadi? +bitni ezib, terini qashiganda, ya’ni bitlarni gemolimfasi orqali -bit chaqqanda -chivin chaqqanda -se-se pashshasi chaqqanda -og‘iz orqali #Yalang oyoq yurganda qaysi parazitni yuqtirish mumqin? +ankilostomoz -trixotsefalez -trixinellez -askaridoz -drakunkulez #Og‘iz kapsulasida tishlari bor chuvalchang +ankilostoma -ostritsa -askarida -qilboshli gijja -trixinella #Xo‘jayinlarini almashtirib rivojlanadigan yumaloq gijjalar +rishta -qiyshiq boshli -qilboshli -ostritsa -askarida #Xo‘jayinlarini almashtirmasdan rivojlanadigan lentasimon gijjalar +pakana gijja -keng tasmasimon -exinokokk -jigar so‘rg‘ichi -mushuk so‘rg‘ichi #Bezgak kasalligiga tashxis qo‘yish uchun tekshiriladi +qon surtmasi -axlat -biopsiya -rentgenoskopiya -12 barmoqli ichaqdan zond orqali suyuqliq olib #Teri leyshmanioziga tashxis qo‘yish uchun teqshiriladi +teridagi yaradan surtma -qon surtmasi -axlat -biopsiya -12 barmoqli ichaqdan zond orqali suyuqliq olib #Amebiazga tashxis qo‘yish uchun teqshiriladi +axlat -teridagi yaradan surtma -qon surtmasi -biopsiya -12 barmoqli ichaqdan zond orqali suyuqliq olib #Lyambliozga tashxis qo‘yish uchun teqshiriladi +12 barmoqli ichaqdan zond orqali suyuqliq olib -qon surtmasi -teridagi yaradan surtma -to‘sh suyagidan punqsiya qilinadi -biopsiya #Chuchqa va qoramol solityorining finnalari . . . . tipda tuzilgan +sistitserq -sistitserqoid -plerotserqoid -exinokokkovыypuzыr -senur #exinokokkning asosiy xo‘jayinlari +it, bo‘ri, chiyabo‘ri -yiriq shoxli qoramol -mayda shoxli qoramol -mayda qemiruvchilar -odam #Teniarinxozga tashxis qo‘yish uchun teqshiriladi +axlatda qoramol solityorining yetilgan bo‘g‘imi topiladi -12 barmoqli ichaqdan zond orqali suyuqliq olib -qon surtmasi -biopsiya -rentgenoskopiya #Enterobiozga tashxis qo‘yish uchun teqshiriladi +anal teshigi burmalaridan surtma -bemor axlatidan yetilgan bo‘g‘imi topiladi -12 barmoqli ichaqdan zond orqali suyuqliq olib -qon surtmasi -teridagi yaradan surtma #Trixinellez odamga yuqadi +zararlangan cho‘chqa go‘shti orqali -yaxshi yuvilmagan sabzavot va mevalar orqali -xayvonlar terisiga ishlov berishda -sut va sut maxsulotlari orqali -turib qolgan suv orqali #Faol invaziya quyidagi xayvonga xos +shistozoma -pakanagijja -exinokokk -jigar so‘rg‘ichi -mushuq so‘rg‘ichi #Viruslarda irsiy informatsiya saqlanadi +DNK yoqi RNKda -faqat RNKda -faqat DNKda -oqsilda - nuqleoproteitda #Xujayrada energiya almashinuvining etaplari +anaerob, aerob -anaerob, tayyorlov -aerob, tayyorlov -plastik, aerob -plastiq, anaerob # Dissimilyatsiyaning kislorodsiz etapi +energiya ajraladi -energiya yutiladi -yuqori molekulali birikmalarni sintezi -neorganik moddalardan organik moddalarni sintezlanishi -barchasi to‘g‘ri #DNK reduplikatsiyasi interfazaning quyidagi davrida kuzatiladi +Sintetik davrda - presintetik davrda - postSintetik davrda - mitozning profazasida -amitozda #Prokariot organizmlar +xujayra shakllangan yadroga ega bulmagan -xujayra stadiyasigacha shakllangan, yadroga ega bulmagan - bir xujayrali - qo‘p xujayrali - xujayra shakllangan yadroga ega bulgan #Amitoz bo‘linish kuzatiladi + Prokariotlarda - tuban O‘simliklarda - Eukariotlarda - bir xujayrali organizmlarda - zamburug‘larda #Mitoz yo‘li bilan ko‘payadi + sodda xayvonlar - bakteriyalar - viruslar - Prokariotlar - qo‘q-yashil suv o‘tlar #Xujayrada yog‘ sintezlanadi + silliq endoplazmatik to‘rda - donador endoplazmatik to‘rda - mitoxondriyada - ribosomada - goldji apparatida #Xujayra markazining funksiyasi +xujayra bo‘linishida ishtiroq etadi - fermentlar sintezida qatnashadi - xujayra siqlini boshqaradi -modda almashinuvida ishtiroq etadi - energiya manbai #Yetilgan jinsiy xujayradagi xromosoma va DNK soni + n, c - n, 2c - 2n, c - 2n, 2c - 2n, 4c #nuklein kislotaning monomeri – +nuqleotidlar -aminokislotalar - nuqleozidlar - genlar - azotli asoslar #i-RNK funksiyasi + oqsil sintezi tugrisidagi axborotni DNKdan oqsilga utqazadi - oqsil sintezi o‘tayotgan joyga aminokislotalarni tashiydi - oqsil struqturasi to‘g‘risidagi axborotni sitoplazmadan yadroga utqazadi -ribosomalarni shakllantiradi - xujayra sitoskeletini tarqibiga qiradi #Mitozning telofazasida xromosomadagi xromatindaning soni +1 -2 -3 -4 -5 #Xujayraning yarim avtonom organoidlari +mitoxondriya va plastida -goldji apparati, sentriolalar -lizosoma, ribosomalar -xujayra marqazi va yadro -miqronaychalar va miqrotanachalar #Trofik qiritmalarga qiradi + oziq moddalarning zaxirasi - gemoglobin - melanin - insulin - pepsin #Ribosomalarning qimeviy tarqibi + oqsil va rRNK - oqsil va iRNK - oqsil va tRNK -oqsil va barcha turdagi RNK - barchasi to‘g‘ri #Yadrochaning funksiyasi + ribosomalar va ribonukleinproteid zarrachalarning sintezi - oqsil sintezi - yog‘, uglevod sintezi -xromosomalar tarqibiga qiradi -nuklein kislotalarning reduplikatsiyasi #Prokariotlarda bo‘ladi + nuqleoid - mitoxondriya - sentriola -goldji apparati - endoplazmatik tur - lizosoma #Krossingover kuzatiladi + meyozning 1-profazasida - meyozning 2-profazasida - mitozning profazasida -amitozda - endomitozda #Jinsiy xujayralar yetiladi quyidagi jarayon tufayli +meyoz -mitoz -amitoz -endomitoz -endogoniya #Spermatogenezda qaysi stadiya kuzatilmaydi? + diktiotena - diakinez - leptonema -zigonema - paxinema #Gametogenezning qaysi davrida reduksion bo‘linish kuzatiladi? +yetilish -qo‘payish -o‘sish -shakllanish -otalanish #Ovogenezning boshlang‘ich xujayralari amalida +ovogoniyalar -ovotsitlar -1-tartibli ovotsitlar -2-tartibli ovotsitlar -ovotida #Spontan mutatsiyalarga olib keladi +sabablari noaniq -radiatsiya nurlari -bakteriyalar -zamburug‘lar -zaxarli moddalar #Allel genlar + gomologik xromosomalarning bir xil loquslarida joylashgan - gomologik xromosomalarning xar xil loquslarida joylashgan - gomologik bo‘lmagan xromosomalarda joylashgan - xar xil juft xromosomalarda joylashgan - autosomalarda joylashgan - jinsiy xromosomalarda joylashgan #Qarilikning sabablari +barchasi to‘g‘ri - intoksiqatsiya jarayonlarini quchayishi - oqsil molequlalarining yangilanish xususiyatlarini buzilishi - irsiy apparatning o‘zgarishi - markaziy nerv sistemasidagi toliqishlar - tashqi muxit sharoitlariga bog‘liq #Gastrulyatsiya tiplari +barchasi to‘g‘ri -invaginatsiya -immigratsiya -epiboliya -delyaminatsiya #Somatik xujayrada mitoz bulinishdan oldin 18 ta xromosoma bulsa, mitozdan keyin nechta bulib qoladi +18 -9 -18juft -27 -36 #Stabillashtiruvchi tanlanishda kuzatiladi +Tor reaksiya normasi mustaxkamlanadi -Reasiya normasi qengayadi -Reaqsiya normasi uzgaradi -qeng reaqsiya normasi xosil buladi -Iqqita va undan xam ortiq reaqsiya normasiga ega bulgan shakllar paydo buladi #A.A.Bogomols va I.I.Shmalgauzen tabiiy xolda odamning xaeti 120-150 yil davom etish xulosasi qaysi malumotlarga asoslangan +J.Byuffon qoeffitsienti- xayotning davom etishi usish davridan 5-7 marta ortiq buladi -Yiriq xayvonlar uzoq umr quradi -Ovqatlanish parxeziga bogliq -Sotsial omillari bilan boglangan -Sun’iy tanlanishga bogliq #Evolyusion omillariga kirmaydi +Masqirovqa -Genlar dreyfi -Populyatsiya tulqinlari -Tabiiy tanlash -Aloxidalanish #Elementar evolyusion material bulib xisoblanadi +Mutatsiyalar -Genlar dreyfi -Populyatsiya tulqinlari -Tabiiy tanlash -Aloxidalanish #Elementar evolyusion strukturaga qiradi +Populyatsiya -Mutatsiyalar -Genlar dreyfi -Tabiiy tanlash -Aloxidalanish #Palingenezlar – bu….. +Embriogenezda kuzatiladigan ajdodlarning belgilari -Embriogenezda kuzatiladigan moslama organlarning rivojlanishi -Embriogenezda yangi belgilarning paydo bulishi, voyaga yetganda saqlanishi va nasldan naslga utishi -Embriogenezda progressiv belgilarning paydo bulishi tufayli organizmlarning yangi adaptiv zonaga utishidir -Embriogenezda kuzatiladigan regessiv belgilar #Senogenezlar – bu….. +Embriogenezda kuzatiladigan moslama (provizor) organlarning rivojlanishi -Embriogenezda kuzatiladigan ajdodlarning belgilari -Embriogenezda yangi belgilarning paydo bulishi, voyaga yetganda saqlanishi va nasldan naslga utishi -Embriogenezda progressiv belgilarning paydo bulishi tufayli organizmlarning yangi adaptiv zonaga utishidir -Embriogenezda kuzatiladigan regessiv belgilar #Parazitning invazion xolati deb…….. ga aytiladi +Taraqqiyotning bosqichidan biri bulib, xujayin tanasiga tushganda rivojlanishi -Uz xujayiniga utish qobiliyati -Parazitliq xayoti -Tashqi muxitda uz xayotchanligini yuqotmasliq -Anabioz xolati #Transplantatsiya qilinayotgan klinikalarda jinsiy xromatin aniqlanadi ….. +quchirib utqazilgan transplantant donor yoqi resipientning tuqima eqanligi -Donorning genetiq jinsi -Resipientning genetiq jinsi -Transplantantning genetiq jinsi -Barchasi tugri #Egizaqlar usulida qeng qullaniladi - …. +Xolsinger formulasi -Xardi-Vaynberg formulasi -N.I.Vavilovning uzgaruvchanliqni gomologiq qatorlar qonuni -Geqkel va Myullerning biogenetiq qonuni -Beqross chatishtirish #Daqtiloskopiya- bu…. +Barmoq uchi terisidagi chiziqlar tasviri -kaft terisidagi naqshlar -Tovon terisidagi naqshlar -quzning qamalaq pardasidagi naqshlar -quloq suprasi terisidagi chiziqlar tasviri #Pleyotropiya - bu ..... +Bitta genning bir nechta belgini ifodalashi -Bitta belgini bir nechta gennlar bilar ifodalashi -Ikkita alleldan ko‘proq genlarning bo‘lishi -Genning yuzga chiqish chastotasi -DNK molequlasidan irsiy informatsiyaning RNKga qo‘chirilishi #Proband – bu.... +Shu shaxsga nisbatan shajaraning tuzilishi -Vrachga murojat qilgan bemor -Vrachga murojat qilgan sog‘lom qishi -Bemorning aqasi yoqi opasi -Bemorning atasi yoqi onasi #Sibslar – bu... +Bitta ota-onaning bolalari -Probandning sog‘lom qarindoshlari -Probandning kasal qarindoshlari -Vrach tomondan shaxsan teqshirilgan bemor -Yaqin qarindosh bo‘lgan ota-ona #Irsiy kasalliqlarga hos emas +Tez boshlanishi va tez davolanishi -kupincha belgilari erta namoyon buladi -kullanilayotgan dori-darmonlarga rezistentliq kuzatiladi -Juda qup organ va sistemalarda patologiq jarayonlar kuzatiladi -kasalliq belgilari borgan sari avj oladi #Gen kasalliqlarning kelib chiqishi quyidagi omillarga bog‘liq +Bitta yoqi bir nechta genning mutatsiyasi tufayli -Xromosomaning delesiyasi -Xromosomaning duplikatsiyasi -Poliploidiya -Aneuploidiya #Poliploidiyayaga – bu... +Xromosomalarning diploid sonini bir necha gaploid to‘plamga qo‘paishi -Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga qamaishi -Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga qo‘payishi -Xromosomalarning diploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarishi -Xromosomalarning gaploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarishi #Geteroploidiya – bu... +Xromosomalarning diploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarishi -Xromosomalarning diploid sonini bir necha gaploid to‘plamga qo‘paishi -Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga qamaishi -Xromosomalarning umumiy sonini bir juvtga qo‘payishi -Xromosomalarning gaploid to‘plamini 1, 2, 3...ga o‘zgarish #Qanday kariotipning o‘zgarishi o‘limga olib keladi +Autosomalar bo‘yicha monosomiya -Autosomalarda bir juvt xromosomalarning bo‘lmasligi -erkak organizmlarda X-xromosomaning bo‘lmasligi -Ayollarda jinsiy xromosomalar bo‘yicha monosomiya -erkak organizmlarda U-xromosomaning bo‘lmasligi #Genetiq injeneriya yordamida sintezlangan oqsillar +interferon +insulin -gemoglobin -fibrinogen #Somatiq xujayralarda jinsiy X-xromatin quydagi shaxslarda quzatilmaydi +Terner-Sherishevsqiy kasalligida +erkaklarda -Daun sindromida -ayollarda # Autosom-retsessiv xolda nasllanadigan gen kasalliqlari +fenilqetonuriya +albinizm -polidaqtiliya -gemofiliya #Daun kasalligini asosida quyidagi jarayonlar yotadi +trisomiya +geterploidiya -poliploidiya -monosomiya #Geteroploidiya kelib chiqadi, quyidagi jarayonlar tufayli +autosomalarni sonini 1, 2, 3 uzgarishi +jinsiy xromosomalarning bir nechta songa uzgarishi -gen struqturasini uzgarishi -xromosomalarni struqturasini uzgarishi #Reaqsiya normasi quyidagi omillar tufayli +genotip +tashqi muxit -ichqi muxit -mutatsiyalar #Egizaqlar usuli qullaniladi +belgini yuzaga chiqishda genotipning rolini aniqlash uchun +belgini yuzaga chiqishda tashqi muxitning rolini aniqlashda -belgini jins bilan boglangan xolda nasllanishini urganishda -egizaqlarning mono - va dizigotaliqlarini aniqlaщda #Palmaskopiya urganadi +kaftning tuzilishi +kaftdagi teri naqshlarini -kaft va tovondagi teri naqshlari -barmoqlardagi teri naqshlarini #Monosomiyada kariotipning kurinishi +XO +UO -XXO -XXU #Allel genlar +bitta belgini yuzaga chiqishini belgilaydi +gomologiq xromosomalarning bir xil loquslarida joylashgan genlar -nogomologiq xromosomalarning xar xil loquslarida joylashgan genlar -gomologiq xromosomalarda joylashgan buladi #Mendel qonunlari buyicha nasllanmaydigan genetiq xodisalar +allel emas genlarning uzaro ta’siri +genlarning biriqishi -alle genlarining uzaro ta’siri -jins bilan boglangan belgilarning nasllanishida #Juni qulrang bulgan otlarni juni qora bulgan otlar bilan chatishtirganda iqqinchi avlodda belgilar quyidagicha ajraladi 12 qulrangli 3 qora 1 qizil rangli. Bu qanday genetiq xo¬disa? +allel emas genlarning uzaro ta’siri +dominant epistaz -retsessiv epistaz -umulyativ polimeriya #Tovuqlarning patini rangi allel emas genlarning faoliyati tufayli yuzaga chiqdi. Agarda pati qora rangli tovuq bilan xu¬rozlar chatishtirganda belgilar quyidagicha ajraladi 13 oq 3tasi rangli. Bu qanday genetiq xodisa? +Mendel qonunlariga binoan nasllanmasliq +dominant epistaz -qomplementarliq -polimeriya #Geteroploidiya kelib chiqadi quyidagi uzgarishlar tufayli +jinsiy xromomsomalarning sonini uzgarishi +autosomalarning sonini uzgarishi -allel genlarning sonini uzgarishi - qup alleliq kasalliq -allel emas genlarning uzaro ta’siri #Geteroploidiyaga misollar +monosomiya +trimosomiya -poliploidiya -gaploidiya #Xromosoma kasalliqlarning uziga xos belgilariga qiradi +mendel qonunlariga buysinmaydi +faqat bitta avlodda kuzatiladi -mendel qonunlariga buysinadi -bir nechta avlodlarda kuzatiladi #Gen kasalliqlari kelib chiqishi mumqin quyidagi sabablarga kura +bitta genning uzgarishi tufayli +bir nechta genning uzgarishi tufayli -xromosomalarning sonini uzgarishi tufayli -genom mutatsiyalar tufayli #Enzimopatiyalarga kiradi +Alqaptonuriya +Fenilqetonuriya -Morfan sindromi -Polidaqtiliya #Uglevodlar almashinuvini buzilishi tufayli kelib chiqqan kassalliklar +galaqtozemiya +gliqogenozlar -podagra -Lesh - Nayana sindromi #Jinsiy xromosomalarning sonini uzgarishi tufayli kelib chiq¬qan kasalliqlar +qalaynfelter sindromi +Shereshevsqiy - Terner sindromi -Patau sindromi -Marfan sindromi #Bioqimyoviy usul qullaniladi, quyidagi irsiy kasalliqlarni aniqlashda +alqaptonuriya +fenilqetonuriya -Terner - Shereshevsqiy sindromi -monosomiyalar #Klaynfelter sindromida kuzatiladi +erkaklarning kariotipida bitta jinsiy xromosomalarning X-xromosomasi ortiqcha +erkaklarning kariotipi quyidagicha 44 aut + XXY -ayollarda bitta X-xromosoma bulmaydi -ayollarda jinsiy xromosomalarning soni - 3 ta #Xromosomaning euxromatin qismi + asosli bo‘yoqlar bilan yaxshi bo‘yalmaydi + spirallashmagan qismi - asosli bo‘yoqlar bilan yaxshi bo‘yaladi -kislotali bo‘yoqlar bilan yaxshi bo‘yalmaydi #Telolesital tuxumlarga xos bo‘lgan belgilar +sariqliq donachalari qo‘p +sariqliq donachalari xujayrani bir qutbiga yig‘ilgan -sariqliq donachalari qam -sariqliq donachalari sitoplazmada teqis tarqalgan #Virusning irsiy axboroti joylashgan + DNKda + RNKda -oqsilda -nuqleoproteida #Gametogenzning yetilish davri quyidagi jarayonlardan tashqil topgan +1-meyotiq bo‘linish-reduksion bo‘linish +eqvatsion bo‘linish – 2-chi meotiq bulinishda -mitoz – 1-chi bosqichida -endomitoz #DNK reduplikatsiyasi kuzatiladi +avtoSintetik interfazada +interfazaning Sintetik davrida -interqinezda -geteroSintetik interfazada #Spermatogenezning yetilish davrida xosil bo‘ladigan xujayralar + 2 tartibli spermatotsitlar +spermatidalar -spermatogoniyalar - 1-tartibli spermatotsitlar #Oqsil biosintezining jarayonlari +transqripsiya +ranslyatsiya -transformatsiya -transduksiya #Autosom-retsessiv xolda nasllanadigan gen kasalliqlari +Albinizm +Fenilqetonuriya -Marfan sindromi -Gemofiliya #Palmoskopiya o‘rganadi +kaftning tuzilishini +kaftning teri naqshlarini -barmoqlardagi teri naqshlarini -kaft va tovondagi teri naqshlarini #Daun sindromida dermatoglifiqa quyidagicha o‘zgaradi +ulnarda ilgaq naqshlarining soni qo‘payadi +kaftda faqat bitta qo‘ndalang buquvchi burma bo‘ladi -atd burchagi 810 teng -kaftda 2 ta qo‘ndalang buquvchi burma xosil bo‘ladi #Klaynfelter sindromida Kuzatiladi +erkaklarning kariotipida bitta jinsiy xujayralarning X-xromosomasi ortiqcha +erkaklarning kariotipi quyidagicha 44aut+XXU -ayollarda bitta X-romosoma bo‘lmaydi -ayollarda jinsiy xromosomalarning soni 3 ta #Bioqimyoviy usul quyidagi irsiy kasalliqlarni aniqlashda qo‘llaniladi +Fenilqetonuriya +Alkoptonuriya -Shereshevsqiy-Terner sindromi -Monosomiyalar #Geteroploidiya quyidagi o‘zgarishlar tufayli kelib chiqadi +autosomalarning sonini +jinsiy xromosomalarning sonini -allel genlarning sonini o‘zgarishi-qo‘p allelliq xodisa -allelmas genlarning o‘zaro ta’siri #X-xromosomaga birikkan retsessiv gen gemofiliya kasalligining rivojlanishiga olib keladi. Ota kasal, ona esa sog‘lom, lekin onaning otasi xam gemofiliya bilan kasallangan. Bu oilada sog‘lom bolaning tug‘ilish extimolini toping va ota-onalarning genotiplarini aniqlang. + XAXa - XaU 50% o‘g‘il va qizlari kasal +XAXA – XaU o‘g‘illari kasal va qizlari sog‘ -o‘g‘illari sog‘, qizlari tashuvchilarXaXa – XAU - XaXa – XaU barcha bolalar kasal #Gerdon tajribalaridan chiqqan xulosalar +somatik xujayralar organizm uchun xos bo‘lgan to‘liq xromosomalar to‘plamiga ega +xar 1 ta somatik xujayrdan butun organizm xosil bo‘lishi mumkin -embrionning xar bir qismi boshqa tana qismlarining rivojlanishiga ta’sir etadi -faqat spermatozoidlarning yadrosini qo‘shilishidan butun organizm xosil bo‘lishi mumkin #Biologik soat +xayvonlarning vaqt davomida orientirovka qilish xususiyati +O‘simliklarning vaqt davomida orientirovka qilish xususiyati -sezuv organlar yordamida o‘rab turgan atrof-muxitni ta’sirini qabul qilish xususiyati -tur va sonning ko‘payib ketishining ta’minlovchi tashqi muxit omillari #Qushlarda 2 tomonlama nafas olish jarayoni quyidagi a’zolar tomonidan amalga oshadi… +bronxlar +xavo xaltachalari -o‘pka xaltachalari -alveolalar #Geterodont tishlar xos bo‘lgan xayvonlar +maymunlar +juft va toq tuyoqlilar -qushlar -amfibiyalar #Bosh miya ixtiopsid tipda rivojlangan +amfibiyalarda +baliqlarda -reptiliyalarda -qushlarda #Rudimentlar-bu + evolyusiya jarayonida o‘z axamiyatini yo‘qotgan a’zolar bo‘lib, qoldiq shaklida saqlangan + odamlarda dumg‘aza, aqlli tishlarning bo‘lishi - ajdodlarda quzatilgan ayrim belgilarning individlarda quzatilishi - dumli bolaning tug‘ilishi #Sodda xayvonlar tipi sporalilar sinfiga mansub bo‘lgan xayvonlar +toqsoplazma + bezgaq plazmodiylari - balantidiy -trixomonada #endoplazmatik turning vazifalari +moddalar endoplazmatik tur orqali xaraqatlanadi +oqsil, uglevod va yeglarni sintezida ishtiroq etadi -oqsil biosintezida qatnaщshadi -xujayrada sintez bulgan moddalarni shakllantiradi #Donador endoplazmatik tur qatnashadi +oqsillarning sintezida +xujayrada sintezlangan moddalarni transportida -uglerod va yoglarni sintezida -nuklein kislotalarni sintezida #Purin asoslarga kiradi +guanin +adenin -timin -uratsil #DNK reduplikatsiyasi kuzatiladi +interfazada +sintez davrida -postSintetik davrida -preSintetik davrida #Biologik mikrosistemani qaysi tiriklikning taraqqiyot darajasi tashkil etadi +molekulyar-genetik +xujayra -to`qima -organ #Prokariotlarga xos organoidlar +genofor +ribosomalar -sentrosomalar -Goldji apparati #Virusning irsiy axboroti joylashagan +DNK da +RNK da -oqsilda -nuqleoproteidda #Xujayraviy shaklga ega organizmlarni aniqlang +Prokariotlar +Eukariotlar -viruslar -bakteriofaglar #Otalanmasdan rivojlanish turlari quyidagilar +partenogenez +ginogenez -spermatogenez -ovogenez #Gametogenezning yetilish davri quyidagi jarayonlardan tashkil topgan +I meyotik bulinish-reduksion bulinish +ekvatsion bulinish -mitoz -endomitoz #Xromosomaning euxromatin qismi +spirallashmagan qismi +asosli buyoqlar bilan yaxshi buyalmaydi -asosli buyoqlar bilan yaxshi buyaladi -kislotali buyoqlar bilan yaxshi buyalmaydi #DNK reduplikatsiyasi kuzatiladi +avtosintetik interfazada +geterosintetik interfazada -interkinezda -interfazaning sintetik davrida #Sentrolesital tipda tuzilgan tuxum xujayralar quyidagi xayvonlarga xos +bugimoyoqlilar +xashoratlar -chuvalchanglar -umurtqalilar #Keskin telolesital tuxum xujayralar quyidagi xayvonlarga xos +sudralib yuruvchilar +qushlar -baliqlar -suvda va quruqlikda yashovchilar # Urta miyondagi telolesital tuxum xujayralar quyidagi xayvon¬larga xos +baliqlar +suvda va quruqliqda yashovchilar -sudralib yuruvchilar -qushlar #Faqat elektron mikroskop ostida kurinadigan organoidlar +ribosomalar +endoplazmatik tur -mitoxondriyalar -Goldji apparati #Izolesital tuxumlarga xos bulgan belgilar +sariqliq donachalari kam +sariqliq donachalari sitoplazmada tekis tarqalgan -sariqliq donachalari xujayraning bir qutbiga yigilgan -sariqliq donalari xujayraning ikkala qutbiga tarqalgan #Telolesital tuxumlarga xos bulgan belgilar +sariqliq donachalari xujayraning bir qutbiga yigilgan +sariqliq donachalari kup -sariqliq donachalari kam -sariqliq donachalari marqazda joylashgan yadro atrofiga yigilgan #Spermatogenez jarayonida xosil bulgan xujayralarida qaysilarida xrosomalar tuplami 2 p ga teng +spermatogoniyalar +I tartibli spermatotsitlar -II tartibli spermatotsitlar -spermatidalar #Xrosomaning geteroxromatin qismi +asosli buyoqlar bilan yaxshi buyaladi +spirallashgan qismi -spirallashmagan qismi -DNK miqdori 2-xissa oshgan qismi #Jinsiy xujayralarning rivojlanishida bulinishning quyidagi shakllari kuzatiladi +meyoz +mitoz -endomitoz -amitoz #Ovogenez jarayonda xosil bulgan xujayralarda qaysilarida xrosomalar tuplami 2p ga teng buladi +ovogoniyalar +I tartibli ovotsitlar -II tartibli ovotsitlar -yunaltiruvchi tanachalar #Xujayralari shakllanmagan yadroga ega bulgan organizmlar +kuk-yashil suv utlar +bakteriyalar -sodda xayvonlar -zambruglar #Spermatogenezning yetilish davrida xosil buladigan xujayralar +II tartibli spermatotsitlar +spermatidlar -spermatogoniyalar -I tartibli spermatotsitlar #quyidagi xujayralarni xrosomalar tuplami 2p, DNK miqdori 4 S ega +I tartibli spermatotsitlar +Itartibli ovotsitlar -spermatogoniyalar va ovogoniyalar -II lamchi tartibli spermatotsit va ovotsitlar #Geterosintetik interfazada quyidagi jaratonlar kuzatiladi +xujayra qariydi.uladi +xujayra uz vazifasini bajaradi -xujayra bulinishga tayorlanadi -DNK miqdori ikki xissa ortadi #Quyidagi o‘zgarishlar tufayli geteroploidiya kelib chiqadi +autosomalar sonini uzgarishi +jinsiy xromosomalarning sonini uzgarishi -allel genlar sonini o‘zgarishi -allel emas genlarning o‘zaro ta’siri #Generativ xujayralarni kursating? +Spermatotsit +Ovotsit -Gepatotsit -Timotsit #Meyoz qanday bulinishdan iboratligini va ular qanday nomlanishini kursating? +I-meyoz - reduksion bulinish +II-meyoz - ekvatsion bulinish -I-meyoz - ekvasion bulinish -II-meyoz - reduksion bulinish #Bezgak kasalligi yuqadi +bezgak parazitlar bilan zararlangan bezgak chivini sulagidan +bemorning qonining quyganda -ifloslangan meva sabzavotlar orqali -se-se pashshasining chaqishidan #Tripanosomalarning quyidagi turlari ma’lum +Afriqa uyqu kasalligini chaqiruvchisi +Shagas kasalligini qo‘zgatuvchisi -Borovskiy kasalligini chaqiruvchisi -kala- azar kasalligini qo‘zgatuvchisi #Ichki yoki visseral leyshmaniozning tabiiy manbai bulib xizmat qiladi +daydi itlar +bo‘ri va chiyabo‘rilar -kalamushlar -kemiruvchilar #Bezgak chivining boshchasida oddiy chivindan farqli ravishda quyidagi belgilar mavjud +pastqi jag paypaslagichlari urgochilarida xartumiga teng +erkaklarida pastqi jag paypaslagichlarining oxirgi qismi kengaygan bo‘ladi -pastqi jag paypaslagichlari urgochilarida xartumining 1/3qismini egallaydi -erkaklarining mo‘ylablari urgochilariga nisbatan sertuk bo‘ladi #Invaziya usullari +faol +nofaol -diffuziya -pinotsitoz #qaysi chuvalchanglarda finnasi sistitserk tipida tuzilgan +cho‘chqa solityori +qoramol solityori -pakana gijja -serbar lentasimon chuvalchang #Gipertrofiya – bu…… +Regeneratsiyaning bir turi bulib, xujayralar kupayishi natijasida a’zoning xajmi yoqi uning qismini ortishi +Misol buyraklardan bittasi olib tashlansa, ikkinchi buyrak kattalashadi -Misollar qaltekesak va tritonlarning dumlarini qayta tiklanishi -Bir nechta aloxida ajratilgan somatik xujayralardan butun organizmning xosil bulishi #A.I. Seversev buyicha evolyusiyaning asosiy ikkita yunalishi buladi +Biologik progress +Biologik regress -Biologik adaptatsiya -Sotsial adaptatsiya #Morfofiziologik progress – bu……. +Organizm tuzilish darajasining yuksalishi +Moddalar almashinuvini jaddallashishi -Tashqi muxit sharotiga uta moslashish -Yashash arealning kengayishi #Parazitning asosiy xujayini xisoblanadi, agarda …… +Parazitning xujayin tanasida voyaga yetgan davri yashasa +Parazitning xujayin tanasida jinsiy yul bilan kupaysa -Parazitning xujayin tanasida lichinka davri yashasa -Parazitning xujayin tanasida jinssiz yul bilan kupaysa #Onkologiyada jinsiy xromatin aniqlanadi ….. +Xosil bulgan usmalarning genetik jinsi +Agar usma xujayralarda jinsiy X-xromatin topilsa, bunday usmalar gormonlar ta’siriga beruluvchan buladi -Agar usma xujayralarda jinsiy X-xromatin topilmasa, bu usma uncha xavfli emas -Usmaning genetik jinsi erkak bulsa, bu usma uncha xavfli emas #Belgilarning nasldan-naslga utish qonuniyatlari +1 chi avlodda belgilarning bir xilligi +2 chi avlodda belgilarning ajralishi +belgilarning mustaqil taqsimlanishi -gametalar soflik qonuni -jins bilan boglangan belgilarning nasllanishi -belgining birikib nasllanishi #Allel genlarning uzaro ta’sirining shakllari +tuliq dominantlik +kodominantlik +chala dominantlik -pleyotropiya -polimeriya -kup allelik #Xujayra markazi mavjud +Xayvon xujayrasida +Tuban usimliklar xujayrasida +Xayvon va tuban O‘simliklar xujayrasida -Ba’zi zamburug‘larda -Ba’zi suvo‘tlarda -Sodda xayvonlar xujayrasida #Xujayra markazi qo‘ydagilarda uchramaydi +Ba’zi zamburug‘larda +Ba’zi suvo‘tlarda +Sodda xayvonlar xujayrasida -Xayvon xujayrasida -Tuban usimliklar xujayrasida -Xayvon va tuban o‘simliklar xujayrasida #Xromosoma kasalliklari +klaynfelter sindromi +Daun sindromi +"mushuk qichqirish" sindromi -gemofiliya -fenilqetonuriya -Morfan sindromi #Genom mutatsiya tufayli kelib chiqqan irsiy kasalliklar +klaynfelter sindromi +Terner - Shereshevsqiy sindromi +daun sindromi -gemofiliya -albinizm -«mushuklar qichqirish» sindromi #Egizaklarning tugilishi - qanday belgi bulib xisoblanadi? +retsessiv +jins bilan biriqqan +tuxum xujayra orqali qizlarga utadi -ugillarga otadan utadi -dominant -ugillarga onadan utadi #klaynfelter sindromining kariotipi +49 XXXUU +47,XXU +48,XXXU -46 XU -45,XO -46,XXO #Gomozigota organizmlar +allel genlari bitta belgini bir xil fenotipik qurishini yuzaga keltiradi +uzaro chatishganda belgilari ajralmaydi +bir xil gametalar xosil qiladi -allel genlari bitta belgini xar xil fenotipi kurinishini yuzaga keltiradi -xar xil gametalar xosil qiladi -Uzaro chatishtirilganda belgilar ajraladi #Geterozigota organizmlar +uzaro chatishganda belgilar ajraladi +xar xil gametalar xosil qiladi +allel genlari bitta belgini xar xil fenotipik kurinishini yuzaga keltiradi -uzaro chatishganda belgilar ajralmaydi -gomologik xromosomalarning bir xil lokuslarida joylashgan allel genlari bitta belgini bir -xil fenotipiq qurinishini yuzaga keltiradi -bir xil gametalar xosil qiladi #qanday genotiplar turt xil gametalar xosil qiladi +AaVv +AAVvSs +AaVVSs -AAVVSs -AaVVSS -aavvss #Jinsning shakllanishi kuzatiladi +otalanish davrida +jinsiy bezlarini rivojlanishida +jinsiy xujayralarining xosil bulishida -genotipik aniqlanishida -bolani maktabga chiqishidan boshlab -qaysi kasbni tanlashidan boshlab #krossingoverning miqdorini bilish mumkin +genlarning orasidagi masofasidan +qrossover gametalarning miqdoridan +qrossover individlarning miqdoridan -qrossover bulmagan individlarning miqdoridan -krossingoverga uchramagan gametalarning miqdoridan -EXM yordamida #krossingoverning miqdori qullaniladi +genlar orasidagi masofani aniqlashda +genlarning ketma qet joylashishini aniqlashda +xromosomalarning genetik kartalarini tuzishda -organizmning xromosomalar sonini aniqlashda -egzaqlarning mono- va dizogatlikligini aniqlanadi -populyatsiyaning genofondini aniqlashda #Genotipning uzgarishiga qarab mutatsiyalar buladi +gen +genom +xromosoma -generativ -somatik -spontan (tasodifan) #Duragaylash usuli +yangi zotlarni xosil qilishda +yangi navlarni yaratishda +yangi shtamlarni yaratishda -odam irsiyatini urganishda -barchasi tugri -barchasi notugri #Xromosomalarning sonini uzgarishi quyidagi jarayonlar natijasida kuzatiladi +mitoz yoqi meyozda xromosomalarning notugri taqsimlanishi tufayli +bulinish dukini shikastlanishi tufayli +kariotipda yetishmaslik yoki oritqcha xromosomalarning bulishi -xromosoma aberratsiyalar tufayli -DNK reparatsiyasining buzilishi tufayli -shizogoniya #Mutagen omillar ta’sirida kuzatiladi +gen strukturasini uzgarishi +xromomsomalarning strukturasini uzgarishi +kariotipning uzgarishi -kombinativ uzgaruvchanligi xosil bulishi -fenotipni uzgarishi, lekin genotip uzgarmaydi -modifikatsion uzgaruvchanliq #Poliploidiyaning kariotipi +2p+p +2p+2p +2p+3p -2p+-1, 2, 3 -2p-p -n #Aminokislotalar almashinuvining buzilishi tufayli kelib chiqqan kasalliklar +alkaptonuriya +fenilketonuriya +albinizm -galaktozimiya -progeriya -talassemiya #Autosomalar sonini uzgarishi tufayli kelib chiqqan kasalliklar +Patau sindromi +Daun sindromi +Edvars sindromi -Lesh - Nayan sindromi -Marfan sindromi -Shershevs – Terner sindromi #Polimeriyaga asoslangan xolda odamning qaysi belgilari nasllanadi +buyi +vazni +terining rangi -qon guruxlar -qobiliyat -xarakteri #Gen xossalari +genlar - irsiy omillar bolib xizmat qiladi +genlar nisbatan doimiy +genlar uzgarshi mumkin -gen biri biri bilan almashmaydi -genlar uzgarmaydi -gen - bulinmaydigan irsiy belgi #O‘simlik xujayrasini xayvon xujayrasidan farqi +plastidalarni bo‘lishi +yirik vaquollarning bo‘lishi +xujayra sellyuloza bilan koplangan -mitoxondriya bo‘lmaydi - lizosoma bo‘ladi - yadro yo‘q, urniga nukleoid buladi #krossingover kuzatiladi + meyozda + paxinemada va diplonemada + 1 meyotik bo‘linishning profazasida - mitozda - mitozning profazasida - 2 profazada #Membranali organioidlar + EPS + Mitoxondriyalar + Lizosoma - Ribosoma - Sentriola - Mikronaychalar #Membranasiz organoidlar +Ribosoma +Sentriolalar +Mikronaychalar -Lizosoma -Leykoplastlar -Mitoxondriyalar #Tiriklikning fundamental belgilar + o‘z-o‘zini boshqarish + o‘z-o‘z-o‘zini yangilash + o‘z-o‘zidan qo‘payish - modda va energiya almashinuvi - irsiyot va o‘zgaruvchanlik -Disqretliq va bir butunlik #Xujayra nazariyasining yaratilishida o‘z xissasini qo‘shgan olimlar va qachon? +M. Shleyden, 1839 +T. Shvann, 1839 +R. Virxov, 1858 -K. Linney, 1831 -Sechenov, Botkin, Pavlov -Zyuss 1927 #Eukariot xujayralarning xromosomasi quyidagi moddalardan tashqil topgan +DNK +RNK +Oqsil -DNK yoqi RNK -Yog‘lar -Uglevodlar va oqsillar #Nuqleotidlar tarkibiga kiradi +azotli asos + uglevod – pentoza + fosfat kislota - ishqorli asos - uglevod - geksoza - uglevod – trioza #Pirimidin asoslarga kiradi +timin +sitozin +uratsil -guanin -adenin -pepsin #EPTning vazifalari +moddalar EPT orqali xarakatlanadi +uglevod sintezida ishtirok etadi +yog‘larning sintezida ishtirok etadi -oqsil biosintezida qatnashadi -xujayrada sintez bo‘lgan moddalarning shakllantiradi -barchasi to‘g‘ri #Spermatogoniyalar ontogenezning quyidagi davrlarida xosil bo‘ladi + Embrional + Postembrional + kupayish - o‘sish - yetilish - Shakllanish #Terminator kodonlar +UAA +UAG +UGA -UAS -UGU -UUS #Meyozning mitozdan farqi +meyoz natijasida xosil bo‘lgan xujayralarda xromosomalar soni gaploid +ikkita meyotiq bo‘linishdan iborat +1 profazasida krossingover kuzatiladi -xosil bo‘lgan xujayralarida xar bitta xromosomasi bitta xromatiddan tashkil topgan -2 profazasida krossingover kuzatiladi -1-prifazada krossingover bulmaydi #ATF tarkibiga kiradi +adenin +riboza +3 ta NFO 4 -guanin -timin -dezoksiriboza #Allel emas genlarning o‘zaro ta’sirining shakllari +komplementarlik +epistaz +polimeriya -kodominantlik -pleyotropiya -chala dominantlik #Xromosoma kasalliqlari +Daun sindromi +«mushuq chinqirig‘i» sindromi +klaynfelter sindromi -gemofiliya -fenilketonuriya -qandli diabet #Odam xromosoma kasalliklarni aniqlashda albatta quyidagi usullar qo‘llanilishi zarur + sitogenetik +jinsiy xromatini aniqlash +dermatoglifika -genealogik -biokimyoviy -populyatsion statistik usul #Shereshevskiy-Terner kasalliligiga xos belgilar +jinsiy X-xromatin somatik xujayralarida aniqlanmaydi +xromosomalarning umumiy soni 45 +jinsiy bezlar va iqqilamchi jinsiy bezlar rivojlanmaydi -jinsiy xromatin soni 1 ta -maktabda o‘qimaydi -xromosomalar soni 47ta #Gomozigota organizmlar +o‘zaro chatishganda belgilar ajralmaydi +bir xil gametalar xosil qiladi +allel genlari 1 ta belgini bir xil fenotipik qo‘rinishini yuzaga keltiradi -allel genlari 1 ta belgini xar xil fenotipik qo‘rinishini yuzaga keltiradi -xar xil gametalar xosil qiladi -uzaro chachishtirilganda belgilar ajraladi #Geterozigota organizmlar +allel genlari 1 ta belgini xar xil fenotipik ko‘rinishini yuzaga keltiradi +o‘zaro chatishganda belgilar ajraladi + xar xil gametalar xosil qiladi -o‘zaro chatishganda belgilar ajralmaydi -gomologik xromosomalarning bir xil lokuslarida joylashgan -allel genlari 1 ta belgini bir xil fenotipik ko‘rinishini yuzaga keltiradi #kombinativ o‘zgaruvchanlik quyidagi jarayonlar natijasida kelib chiqadi +gametalarning tasodifan qo‘shilishi +krossingover +meyoz jarayonida xromosomalarning xar xil kombinatsiyalar xosil qilib, ikki qutbga yo‘nalishi -genlarning birikishi -geteroploidiya -monosomiya #Poliploidiyaning kariotipi +2n+n +2n+2n +2n+3n -2n+1,2,3 -n -n+1,2,3 #Patau sindromiga xos bo‘lgan belgilar +yarim letal sindrom bo‘lib, chaqaloqlar 2-3 oy yashaydi xolos +ichki organlarda ko‘p nuqsonlar bo‘ladi +13 juft xromosoma trisomiyaga uchraydi -kasallik 4 yoshdan keyin rivojlanadi -bolalar 30 yoshgacha yashashi mumkin -kasallik 10 yeshdan qeyin rivojlanadi #«Mushuq chinqirig‘i» sindromiga xos belgilar +5 juft xromosomaning kichik yelkasi delesiyasi + ovoz paylarining anomaliyasi +o‘sish va rivojlanishning orqada qolishi -13 juft xromosomaning abberatsiyasi -5 juft xromosomaning anomaliyasi -faqat erakaklar kasallanadi #Galaktozemiyaga xos belgilar +galaktoza to‘qima va qonda to‘planadi +autosom-retsessiv tipda nasllanadi +uglevodlar almashinuvi buziladi -aminokislotalar almashinuvi buziladi -bemorning terisining rangi «bronza» rangiga qiradi -kollagenozlar rivojlanadi #Klaynfelter kasalligining tashxisi quyidagi tekshirish usullariga asoslangan +somatik xujayralarida kariotipni aniqlash +jinsiy X-xromatinning somatik hujayralarida aniqlash +palmoskopiya va klinik manzara -jinsiy xujayralarda kariotipni aniqlash -jinsiy X-xromatinning jinsiy xujayralarida aniqlash -bioximik tekshiruv utqazish #Polimeriyaga asoslanagan xolda odamning qaysi belgilari nasllanadi? +terining rangi +bo‘yi +vazni -qon guruxlari -qobiliyati -kurish utqirligi #Metanefros tipda tuzilgan buyraq quyidagi xayvonlarga xos? +reptiliy +qushlar +sut emizuvchilar -baliq -amfibiya -to‘garak og‘izlilar #Eqtodermadan rivojlanadi +teri xosilalari (soch, tirnoq, jun, tanachalar) + nerv sistema +sezgi a’zolar - musqul to‘qima -biriktiruvchi to‘qima -qon va limfa #Entodermadan rivojlanadi +jigar +xazm, nafas olish yo‘llarini koplab turgan epiteliy to‘qima +oshqozon osti bezi -qon -terini ustki qismni koplab turgan epiteliy -limfa #Zigotaning maydalanish egatchalarini tiplari +meridional +ekvatorial +tangensial -animal - lateral -medial #Maydalanish jarayonida kuzatiladi +zigota mitoz yo‘li bilan bo‘linadi +blastomerlar xosil bo‘ladi +bo‘linish egatchalari xosil bo‘ladi -zigota amitoz yo‘li bilan bo‘linadi -gastrula xosil bo‘ladi -zigota mitoz va meyoz yuli bilan bulinadi #Reparativ regeneratsiya +qirqib olingan tana qismining yoki organning tiklanishi +jaroxatlangan organ va to‘qimaning qaytadan tiklanishi +singan suyakning bitishi - qon yaratuvchi to‘qimadan qon xujayralarining xosil bo‘lishi -sut tishlarining doimiy tishlar bilan almashinishi - qon xujayralarining nobud bolishi #Yuragi 4 kamerali xayvonlar +timsox +sichqon +kaptar -baqa -chivin -baliq #Yuragidan faqat venoz qon oqadigan xayvonlar +baliqlar +to‘garak og‘izlilar +lansetnik -dumli amfibiya -dumsiz amfibiyalar - qushlar #Bosh miya zauropsid tipda rivojlangan +reptiliyalarda +qushlarda +baliqlarda -amfibiyalarda -sut emizuvchilarda -sudralib yuruvchilar #Miyachasi yaxshi rivojlangan xayvonlar +qushlar +baliqlar +sut emizuvchilar -amfibiyalar -reptiliyalar -yassi chuvalchanglar #Atavizmga kiradi +2 tadan ortiq sut bezlarining bo‘lishi +dum bilan tug‘ilishi +tananing jun bilan koplanishi -3-qovoq -Appendiks -dum umurtqalar #Evolyusion embriologiyaning asoschilari +Myuller A.F. +Kovalevskiy A.O. +Gekkel S.E. -Mechnikov I.I. -Pavlov I.P. -Spirin A.S. #A. N. Seversov bo‘yicha filoembriogenening tiplari +Arxallaksis +Anaboliya +Deviatsiya - Morfolaksis -Degeniratsiya -Epiboliya #Evolyusiyaning asosiy yo‘nalishlari Seversov bo‘yicha +Aromorfoz +Idioadaptatsiya +Degeneratsiya -Deviatsiya -Adaptatsiya -Morfolaqsis # Idioadaptatsiya-bu +ma’lum muxit sharoitga moslanish tufayli xosil bo‘lgan o‘zgarishlar +biologik progressga olib keladigan evolyusion jarayon +morfofiziologik progressga olib kelmaydi -morfofiziologik progressga olib keladigan evolyusion jarayon -modda almashinish tezligi oshadi -arealning torayishiga olib keladi #Atavizm –bu + ajdodlarda kuzatilgan ayrim belgilarning individlarda kuzatilishi + dumli bolaning tug‘ilishi +odam tanasining jun bilan toplanishi (Sher bashara odam) -evolyusiya jarayonida o‘z axamiyatini yo‘qotgan a’zolar bo‘lib, qoldiq shaklida saqlangan -odamlarda dumg‘azasi -aqlli tishlarning bo‘lishi #Balantidiyaga xos belgilar + sodda xayvonlar tipi, kipriklilar sinfiga mansub +yo‘g‘on ichakda parzitlik qiladi +axlatda yiring va qon bo‘lishiga olib keladi -ingichqa ichakda parzitlik qiladi -erkin yashovchi xayvon-saprofit -soda xayvonlar tipii, xivchinlilar sinfiga mansub #Yassi chuvalchanglarga xos belgilar +3 ta embrional pardadan rivojlanadi +xazm tizimi yaxshi rivojlanmagan +germafrodit -qon aylanish sistema evolyusiyasida 1-marta paydo bo‘ladi -nerv tizimi bo‘ylab ketgan 4-5 juft nerv ustunlaridan tashkil topgan -tana bo‘ylab orqa va qorin nerv ustunidan iborat #Askaridaning tuxumi invaziya qobiliyatiga ega bo‘lishi uchun quyidagi sharoitlar zarur +kislorod +20-24 xarorat +2-3xafta vaqt -3 kun vaqt -4-6 soat vaqt -350 xarorat #Jinsiy X-xromosoma bilan birikkan xolda nasldan-naslga o‘tadigan kasalliklar +daltonizm +gemofiliya +ter bezlarning bo‘lmasligi -galaktozemiya -fenilketonuriya -qandsiz diabet #Albinizmga xos belgilar +teri va qo‘zning qamalaq pardasida pigment xosil bo‘lmaydi +nasllanish tipi – autosom-retsessiv +aminokislotalar almashinuvining buzilishi tufayli kelib chiqadi -jins bilan bog‘langan xolda nasllanadi -lipidlar almashinuvining buzilishi tufayli kelib chiqadi -nasllanish tipi autosom-dominant #Biogenetik qonunni asoslab bergan olimlar +F.Myuller +E.Geqkel +A.N.Seversov -Ch.Darvin -K.Ber -Pavlov I.P. #Tabiiy manbali kasalliklar rivojlanishi uchun quyidagi organizmlar bo‘lishi shart +qo‘zg‘atuvchi +rezervuar xo‘jayin +tarqatuvchi -asosiy xo‘jayin - oraliq xo‘jayin -kasal odam #Ixtiopsid tipda tuzilgan bosh miya quyidagilarga xos + baliq + amfibiya + to‘garak og‘izlilar -reptiliy -qushlar -sut emizuvchilar #J.B.Lamark ta’limotining asosiy tomonlari + turlar o‘zgaradi +tashqi muxit omillari ta’siridan xosil bo‘lgan o‘zgarishlar barchasi xam foydali va nasldan-naslga o‘tadi +evolyusion oldidan muraqqabga, quyidan yuqoriga qarab rivojlanadi -turlar doimiy, o‘zgarmaydi -turlar tashqi muxit omillari ta’sirida o‘zgaradi -tashqi muxit omillari turlari ta’sir qilmaydi #Plastidalar quyidagi organizmlar xujayralarida uchramaydi +zamburug +bakteriyalar +xayvonlar -tuban usimliklar -yuqsaq usimliklar -tuban va yuksak usimliklar #Memrana tuzilgan +3 qavatdan +tashqi va ichki oqsil qavatidan +urta qismida joylashgan lipid qavatdan -2 ta lipid va 1 ta oqsil qavatidan -1 qavatdan -2 qavatdan #Goldji apparatining asosiy vazifalari +memranalarni tiqlash +sintezlangan moddalarni tuplash +lizosomalarni xosil qilish -oqsil sintezi -ATF sintezi -yeglar sintezi #Xromosoma qoidalari +individuallik va doimilik +juftlik va gomologiqlik +uzluksiz -doimiylik, ajralish, induviduallik -gomologik va mustaqillik -ajralish va mustaqillik #Borovskiy kasalligini chaqiradigan parazit xayvon +sodda xayvonlar tipiga mansub +teri xujayrasida parazitliq qiladi +tabiiy manbai bo‘lib qum qalamushlari xisoblanadi -chuvalchanglar tipiga mansub - jigar va taloqda parazitliq qiladi -tabiiy manbai - daydi itlar #Teri leyshmanioz kasalligini chaqiruvchisiga xos bo‘lgan belgilar +sodda xayvonlar tipi, xivchinlilar sinfiga mansub +2 xil shaklda uchraydi, xivchinli va xivchinsiz +parazitning tashuvchisi isqabtoparlar -sodda xayvonlar tipi, sporalilar sinfiga mansub -kasallik tashuvchisi se-se pashshasi -kasallik tashuvchisi triatom qandalalar #Sista xosil qiluvchi sodda xayvonlar +toksoplazma +balantidiya +lyambliya -trixomonada -leyshmaniya -tripanosoma #Balantidiyaga xos bo‘lgan belgilar +sodda xayvonlar tipi, kipriklilar sinfiga mansub +yo‘gon ichakda parazitlik kiladi +axlatda qon va yiring bo‘lishi -ingichqa ichaqda parazitliq qiladi -erkin yashovchi xayvon – saprofit -xarakatchan organoidi xivchin #Chuvalchanglar 3 tipga bo‘linadi +yassi +yumaloq +xalqali -kiprikli -lentasimon -so‘rgichlilar #Yassi chuvalchanglarga xos bo‘lgan belgilar +3 ta embrional pardadan rivojlanadi +xazm tizimi yaxshi rivojlanmagan +nerv tizimi tana bo‘ylab ketgan 4-5 juft nerv ustunlaridan tashqil topgan -evolyusiyada 1- marta qon aylanish tizimi paydo bo‘ladi -ayrim jinsli xayvonlar -tanasida birlamchi bo‘shliq bo‘ladi #Yassi chuvalchanglar tipi quyidagi sinflarga bo‘lingan +kiprikli chuvalchanglar +lentasimon chuvalchanglar +so‘rgichlilar -qam tukli chuvalchaenglar -xalqali chuvalchanglar -ko‘p tukli chuvalchaenglar #So‘rgichlilar sinfiga mansub bo‘lgan yassi chuvalchangnlar +fassiola +shistozoma +ichak ugritsasi -filyariya -exinokokk -rishta #Odam va uy xayvonlarining jigarining o‘t yo‘llarida yashaydigan so‘rgichlilar sinfining vaqillari +jigar qurti +lansetsimon so‘rgich +mushuq so‘rgichi -shistozomalar -qon surgichi -strongiloidlar #Oraliq xo‘jainni 2 ta bo‘lgan parazitlar +mushuq so‘rgichi +upqa so‘rgichi +serbar lentasimon chuvolchang -jigar qurti -qon so‘rgichi -shistozoma #Lentasimon chuvalchaanglarda rivojlangan tizimlar +qon +xazm +nafas olish -nerv -jinsiy -siydiq ayrish #qaysi lentasimon chuvalchanglarning boshida (skoleks) so‘rgichlaridan tashqari ilmoqlari xam bo‘ladi....... +cho‘chqa tizmasida +pakana gijjada +exinokokkda -qoramol solityorida -serbar lentasimon chuvalchangda -egri boshli gijjada #Lentasimon chuvalchanglarning tanasi quyidagi qismlardan tashkil topgan +boshcha +bo‘yin +strobila -dum -onqosfera -ogiz qapsulasi #Serbar lentasimon chuvalchanglarining lichinqa davrlari ataladi +koratsidiy +protserkoid +plerotserqoid -miratsidiy -sistitserqoid -metaserkariya #Bemorning axlatida qaysi parazitlarning tuxumini aniqlash mumkin - +jigar qurti +serbar lentasimon chuvalchang +askarida -trixinella -exinokokk -rishta #Geogelmintlarga kiradi +askarida +qil boshli gijja +ostritsa -jigar qurti -pakana gijja -trixinella #Askaridaning tuxumi invaziya qobiliyatiga ega bo‘lishi uchun quyidagi sharoitlar zarur +kislorod +20-24 xarorat +2-3 xafta vaqt -35 xarorat -anabiz xolatda rivojlanadi -4-6 soat vaqt #Xelitseralilar kenja tipiga mansub xayvonlar guruxi +o‘rgimchaklar +kanalar +chayonlar -xasharotlar -qisqichbaqalar -barchasi to‘gri # Nafas olish organi traxeya rivojlangan xayvonlar +kanalar +xasharotlar +chivinlar -chayonlar -o‘rgimchaqlar -qisqichbaqalar #Zaxarli o‘rgimchaksimonlarga qiradi +qoraqurt +tarantul +chayonlar -solpugalar -kanalar -qisqichbaqalar #kana va bitlarning kasalliklar yuqtirish mexanizmlari +kontaminatsiya +inokulyatsiya +transovarial -parenteral -ifloslangan ozuqa orqali -oraliq xujayin orqali #To‘la metomorfoz bilan rivojlanadigan xashorotlar +burgalar +chivinlar +pashshalar -bitlar -suvaraqlar -ninachilar #Polifaglarga kiradigan parazit xayvonlar +burgalar +qanalar +iskabtoparlar -bitlar -uy pashshasi -barchasi to‘gri #kuzgi pashshaga xos bulgan belgilar +erkak va urgochilari qon so‘radi +imago ko‘pi bilan 20 kun yashaydi +kuydirgi, sepsis, tulyaremiya kasalligini nospesifik ravishda tashiydi -faqat urgochilari qon so‘radi -lichinkalari chuvalchangsimon bo‘lib, tirik to‘qimalar bilan oziqlanadi -oshqozon ichak kasalliklarini mexanik ravishda tarqatadi #Prokariotlarga kiruvchi organizmlarnini kursating? +kuk-yashil suv utlari +sianobakteriyalar +bakteriyalar - bakteriofaglar - viruslar - bir xujayrali suv utlari #Viruslar keltirib chiqaradigan kasalliklarga kiradi +gripp +tayga ensefaliti + immun tanqisligi -meningit -vabo -difteriya #Mitoxondriyalar soni kam va kup bulgan xujayralarning kursating. +Limfotsitlarda-kam + Jigar xujayralarida-kup + Mushaq xujayralarida-kup -Limfotsitlarda-kup -Jigar xujayralarida-kam -Mushaq xujayralarida umuman bulmaydi #Xloroplastlarning mitoxondriyalardan farq qiluvchi belgilarini kursating? + Ichki membranasi kristalar xosil qilmaydi + Xloroplastlarni ichki qismida tilakoidlar joylashgan +Organik moddalarni sintezlay oladi -Ichki membranasida kristalari mavjud -Devori ikki tashqi va ichqi membranalardan iborat -ATF sintezlay oladi -Uz ribosomalari buladi #Miofibrillalar, neyrofibrillalar va tonofibrillalar mavjud bulgan 3 xil xujayralarni kursating? + Mushaklar xujayralarida + Nerv xujayralarida-neyrofibrillalar + Epiteliy xujayralari-tonofibrillalar - Biriktiruvchi tuqima xujayralarida-miofibrillalar -Musqul xujayralarida-neyrofibrillalar - Yurak muskul xujayralarida-tonofibrillalar #Plazmolemma uchun xos bulgan vazifalar kursating? + xujayrani atrof muxitdan ajratib turish +uzidan suv, ionlarni xamda kerakli moddalarni utqazish +tashqi tasirotlarni qabul qilish (retseptorlik) -boshqa xujayralar bilan munosabatda bulish -xujayrada antogonistik jarayonlarni bir vaqtda kechishini ta’minlash -sintez va katalizda ishtiroq etishi #Xujayralar yuzasidagi membrana uziga xos qanday tuzilmalarni xosil qiladi? + Mikrovorsinqalar + kiprikchalar +Desmosomalar - Interdigitatsiya - Yaproqchalar -Tishchalar #Postsintetik davrda kuzatiladigan jarayonlarni qursating? +Energiya tuplanadi + RNKni sintezi davom etadi +Ayrim oqsillar sintezi davom etadi -DNK sintezi quchayadi -DNK sintezi davom etadi -Xromosoma soni iqqi barobar oshadi #Sintetik /S/ davrda kuzatiladigan uchta eng asosiy jarayonning kursating? + Oqsil sintezi + RNK sintezi. +DNK sintezi. -Xromosoma strukturasining shakllanishi -Yadrochaning shakllanishi -Tubulin oqsili sintezini tugallanishi #Xujayra bulingandan keyin xosil bulgan yosh xujayralarda, keyingi bulinishga kirishishi uchun, qanday muxim jarayonlar sodir bulishi kerak ? +Xajmini kattalashishi. +Oqsil va nuklein kislotalar sintezi bilan bogliq bulgan yadroning tarkibiy komponentlarini ikkilanishi +Sitoplazmaning tarkibiy komponentlarini tiklanishi.ATF energiyasini tuplanishi -Xujayraning doimiy va doimiy bulmagan qomponentlarining struq¬turaviy uzgarishi -Darxol keyingi bulinishga kirishadi -Xromosomalar sonining qupayishi. #qanday xujayralar amitoz usulida bulinishini va bunday bulinishda kuzatiladigan uzgarishlarni belgilang? +Periferik qon xujayralari pay boylamlari xujayralari +Xromosomalarning teng taqsimlanishi kuzatilmasligi mumkin +Axromatin iplarini xosil qilmagan xolda, xujayra yadrosi ikki qismga bulinadi. -Amitoz uruglangan tuxum xujayralarida va normal rivojlanayotgan embrion xujayralarida kuzatiladi. - Xromosomalar yaxshi aniqlanadi va ularning teng taqsimlanishi kuzatiladi. - Sitokinez sodir bulmaydi va bu xolat, qup yadroli xujayralarning xosil bulishiga olib keladi. #Meyozning qaysi davrlarida konyugatsiya, bivalentlik va krossingover sodir bulishini kursating? +konyugatsiya – Zigonemada +Bivalentlik - Paxinemada boshida + krossingover-Paxinema oxirida -konyugatsiya-Leptonema oxirida -Bivalentlik-Leptonemada - krossingover-Diakinizda #I-meyoz bulinishining profazasida kuzatiladigan 5 ta bosqichni va ularning qanday ketma-qetlikda kelishini, xamda shu bosqichlarda kuzatiladigan jarayonlarni kursating +Leptonema. Zigonema. Diplonema. Paxinema. Diaqinez +Gomologik xromosomalar gomologik qismlari bilan almashadilar +Xromosomalar spirallashib, yugonlashadi - Leptonema. Zigonema. Paxinema. Diplonema. Diaqinez. -Xromosomalar despirallashib, ingichqalashadi -Gomologik bulmagan uchastqalar uchastqalari bilan almashadilar #Xujayra bulinishida quyidagi fazalarining qaysilarida qarama-qarshi qutblarga yaxlit xromosomalarning va qaysi fazalarida xromatidalarning tarqalishi tugri qursatilgan? + Meyozning Anafaza-I da yaxlit xromosomalar + Meyozning Anafaza-II da xromatidalar + Mitozning Anafazasida xromatidalar -Meyozning Anafaza-I da xromatidalar - Meyozning Anafaza-II da yaxlit xromosomalar -Mitozning Anafazasida yaxlit xromosomalar #Meyozning asosiy uchta biologik axamiyatini kursating? +Jinsiy yul bilan keladigan organizmlar xromosomalar sonining doimiyligini ta’minlaydi. +Nogomologik xromosomalarning yangi kombinatsiyalarini xosil qiladi. +krossingover jarayonida genetik materialni rekombinatsiyasi sodir buladi -Turlarning xilma-xilligini ta’minlaydi -Xromosomalarning yangi kombinatsiyalarini xosil qilmaydi -Belgilarning doimiyligini ta’minlaydi #I-meyozning profazasida xromosomalarda kuzatiladigan 3 ta asosiy uzgarishni kursating +Gomologik xromosomalar juftlashadi (konyugatsiya kuzatiladi). +Xromosomalar spirallashish xisobiga yugonlashadi. +krossingover xodisasi bulib, bunda gomologik xromosomalar ma’lum qismlar bilan almashinadi. -Xromosomalar despirallashib, ingichkalashadi -Xromatidalar qutblarga tortiladi -Xromosomalar ekvator buylab joylashadi #Irsiyatning 3 ta asosiy qonunini kursating? +Belgilarning genlar bilan ifodalanishi +Genlarning allel xolatda bulishi +Genlarning nisbiy doimiyligi -Belgilarning keyingi avlodlarda namoyon bulishi -Genlarning uzgaruvchanligi -Gen lokuslarining uzgaruvchanligi #Irsiylanishning 3 ta asosiy qonunini kursating? +Birinchi avlodda belgilarning bir xilligi +Belgilarning ajralishi +Belgilarning nasllanishi. -Belgilarning tuliq namoen bulishi -Ikkinchi avlodda belgilarning bir xilligi -Birinchi avlodda belgilarning yuzaga kelishi #Genetikaning rivojlanish davrini qursating +klassik +Neoklassitsizm +Sintetik -Chekinish -kiyosiy -Ajralish #Mendel qullagan genetik usullarning uziga xos xususiyatlaridan 3 tasini kursating +Ota-ona organizmlar toza navli bulishi kerak +Ota-ona organizmlarda bir-biridan farq qiluvchi (1-3ta) belgilar bulishi kerak +Xar bir belgining irsiylanishini aniq kuzatilishi kerak matematik statistik usuli yordamida. -Ota-ona organizmlar bir xil belgili bulishi kerak -Ber necha bilgini kombinatsiyalarini kuzatish lozim xar bita bilgini emas -Belgilarning ifodalovchi genlar bitta xromosomaga joylashish kerak #Dermatoglifika tibbiy genetika usuli bulib, quyidagi bulimlardan iborat +palmoskopiya – kaft terisidagi naqshlar urganadi +daktiloskopiya – barmoq uchi terisidagi naqshlar urganadi +plantoskopiya – tovon teri naqshlari urganadi -palmoskopiya – barmoq uchi terisidagi naqshlar urganadi -daktiloskopiya – tovon teri naqshlari urganadi -plantoskopiya – barmoq uchi terisidagi naqshlar urganadi #Teri naqshlarning 3 xili ma’lum. Ularning tasvirini quyidagi juft xromosomalardagi joylashgan genlar boshqarib turadi +yoysimon, Ye guruxiga kiruvchi xromosomalarda +ilmoqsimon, 21chi juft xromosomalarda +aylanasimon, 13chi va 15chi juft xromosomalarda -yoysimon, 21chi juft xromosomalarda -ilmoqsimon, 13chi va 15chi juft xromosomalarda -aylanasimon, Ye guruxiga qiruvchi xromosomalarda #Normada 10ta barmoqlardagi chiziqlar soni erkaklarda……., ayollarda esa…………, kariotip X0 da….. +erkaklarda - 130-150 +ayollarda – 110-135 +X0 da – 178 -erkaklarda - 110-135 -ayollarda – 130-150 -X0 da – 48 #Guruxlar evolyusiyasining qoidalari +evolyusiya orqaga qaytmaydi +evolyusiya progressiv yunalishda davom etadi +rivojlanish maxsuslashmagan ajdoddan boshlanadi evolyusiyaning xaraqatlantiruvchi kuchlari – tashqi muxit progressiv yunalish xayvonlarning «ichki intilish» tufayli amalga oshadi evolyusiya regressiv yunalishda xam borishi mumkin #Odam ajdodlari +arxantroplar +paleoantroplar +neoantroplar -gorilla -shimpanze -gibbon #Umurtqalilarda 3 xil bosh miya tipi rivojlangan buladi +ixtiopsid +zauropsid +mammal -teropsid -peroral -perfoqal #I-Meyozning fazalarida kuzatiladigan xolatlarni kursating + Profaza-I da - xromosoma konyugatsiyalanib, krossingover sodir boldi + Metafaza-I da – xromosomalar boglamlar xosil qilib ekvator buylab joylashadi +Anafaza-I da qutblarga butun xromosomalar tortiladi -Metafaza-I da - konyugatsiya, krossingover ruy beradi -Anafaza-I da qutblarga xromatidalar tortiladi -Telofaza-I da xromosomalar ekvator buylab joylashadi #Gametogenez davrlarida xromosomalar sonini (n) va DNK miqdorini (c) uzgarishini aniqlang ? +kupayish davri 2n 2c +Usish davri 2n 4c +Yetilish davri (I meyoz bulinishdan keyin) n 2c -usish davri2n 4c -Yetilish davri n 2c -shakllanish davri n c #Odam kariotipida qanday xromosomalar buladi +22 juft autosomalar +2ta jinsiy xromosomalar +ayollarda 2ta – X-xromosoma -erkaklarda xromosomalar soni gaploid -ayollarda jinsiy xromosomalar - XU -ayollarda jinsiy xromosomalar – X0 #Telolesital tipdagi tuxumlar quyidagi xayvonlarga xos +embrional taraqqiyoti uzoq vaqt davomida utayotganlarga +qushlarga +sudralib yuruvchilarga -xasharotlarga -kanalarga -urgimchaklarga #Guruxlar evolyusiyasining shakllari +filetik +divergent +konvergent -yarimkonservativ -dispersion -mutatsion #Guruxlar evolyusiyasining tilari +arogenez +allagenez +telogenez -senogenez -filoebriogenez -ginogenez #Biosfera komponentlari +tirik modda +biologik modda +kosmik moddalar -stratosfera -ionosfera -gidrosfera #Biosfera evolyusiyasining etaplari +primitiv tirik organizmlarning paydo bulishi +kup xujayrali organizmlarning rivojlanishi +odamning paydo bulishi -sodda xayvonlarning paydo bulishi -umurtqasizlarning rivojlanishi -umurtqalilarning paydo bulishi #Avlodlar shajarasini tuzib aniqlash mumkin +belgining nasllanish tipini +shajaradagi ayrim individlarning genotiplarini +probandning genotipini -genning eqspressivligini -mutatsiyalarning konsentratsiyasini -geterozigotalarning miqdorini #Prokariotlarga kiruvchi organizmlarnini kursating? +kuk-yashil suv utlari +sianobakteriyalar +bakteriyalar - bakteriofaglar - viruslar -bir xujayrali suv utlari #Viruslar keltirib chiqaradigan kasalliklarga kiradi +gripp +tayga ensefaliti +immun tanqisligi - meningit -vabo -difteriya #Meyozning biologik axamiyati +Jinsiy qo‘payishda xromosomalar sonining doimiyligini ta’minlaydi +Qiz xujayralarda kombinativ o‘zgaruvchanlik amalga oshadi +kombinativ o‘zgaruvchanlik krossingover va xromosomalarning anafazada tasodifiy taqsimlanishidan kelib chiqadi -Bo‘linish yo‘li bilan ko‘payadigan organizmlar xromosomalarning doimiyligini ta’minlaydi -ko‘p xujayrali organizmlarning o‘sishini ta’minlaydi -Meyoz yo‘li bilan voyaga yetgan jinsiy xujayralar ko‘payadi # AutoSintetik interfaza uchun xos +3 bosqichdan iborat G1, S, G2 +keyingi bulinish uchun tayorgarlik amalga oshadi +Oqsil sintezi, DNK ikki xissa ortishi, tubulin sintezi, ATF yig‘ilishi kuzatiladi -Xujayralarning differensiatsiyasi kuzatiladi -Xujayraning ixtisoslashuvi kuzatiladi -Xujayra qariydi #GeteroSintetik interfazaga xos +Diferensiatsiya va ixtisoslash +Spesifik funksiyani bajarish +Qarish -3 bosqichdan iborat G1, S, G2 -keyingi bulinish uchun taergarlik amalga oshadi -Oqsil sintezi, DNK ikki xissa ortishi, tubulin sintezi, ATF yig‘ilishi kuzatiladi #Mitotik sikl qo‘yidagilarni o‘z ichiga oladi +Xujayraning bir bo‘linishidan keyingi bo‘linishgacha davr +Mitoz +AvtoSintetik interfaza -GeteroSintetik interfaza -Xujayra qarishi -Xujayra o‘lishi #Xayotiy sikl bu... +Xujayraning paydo bo‘lishi yoki bo‘lingandan to o‘lishigacha yoki keyingi bo‘linguncha bo‘lgan davr. G0 davrini o‘z ichiga oladi +GeteroSintetik interfazani o‘z ichiga oladi +Xujayraning differensiatsiyasi va ixtisoslashuvi kuzatiladi -keyingi bulinish taergarlik amalga oshadi -Oqsil sintezi, DNK ikki xissa ortishi -Tubulin sintezi, ATF yig‘ilishi kuzatiladi #Regeneratsiya shakllari +Fiziologik – organizmning normal xayot davomida yuqotgan qismlarini qayta tiklanishi +Reparativ – qirqib olingan tana qismlarining qayta tiqlanishi +Patologik – yuqotilgan tuqimalar urniga boshqa xil tuqimalarning xosil bulishi -Fiziologik – qirqib olingan tana qismlarining qayta tiqlanishi -Reparativ – organizmning normal xayot davomida yuqotgan qismlarini qayta tiklanishi -Patologik - yuqotilgan tuqimalar urniga yana shunday xil tuqimalarning xosil bulishi #Somatik embriogenez – bu…… +Bir nechta aloxida ajratilgan somatik xujayralardan butun organizmning xosil bulishi +Tushuncha rus olimi B.P.Tokin tomonidan taklif etilgan +Misollar gidra, planariyalarning kichik bulakchadan qayta tiklanishi -Organning xajmini xujayralarning bulinishi tufayli kattalishidir -Tushuncha V.P.Solopaev tomondan taklif etilgan -qon yaratuvchi a’zolarda periferik qon xujayralarning xosil bulishi #Reparativ regeneratsiya tushunchasi va unga misollar +qirqib olingan tana qismlarining qayta tiklanishi +Singan suyakning bitishi +quygan teri tuqimasini chandiq bilan bitishi -qon yaratuvchi a’zolarda periferik qon xujayralarning xosil bulishi -Sut tishlarini doimiy tishlari bilan almashinishi -Bir nechta aloxida ajratilgan somatik xujayralardan butun organizmning xosil bulishi #Epimorfoz – bu …. +Reparativ regeneratsiyasining shaklidir +Yuqolgan a’zoning jaroxat yuzasidan tiqlanishi +Misollar qalteqesaq va tritonlarning dumlarini qayta tiqlanishi -Ichki a’zolarda kuzatiladigan tiqlanish bulib, a’zoning shakli emas, xajmi tiqlanadi -Misol sut emizuvchilarda bir qismi qirqilgan jigarning qayta tiqlanishi -Bir nechta aloxida ajratilgan somatiq xujayralardan butun organizmning xosil bulishi #Endomorfoz - bu…… +Reparativ regeneratsiyasining shaklidir +Ichki a’zolarda kuzatiladigan tiqlanish bulib, a’zoning shakli emas, xajmi tiqlanadi +Misol sut emizuvchilarda bir qismi qirqilgan jigarning qayta tiqlanishi -Yuqolgan a’zoning jaroxat yuzasidan tiqlanishi -Misollar qalteqesaq va tritonlarning dumlarini qayta tiqlanishi -Bir nechta aloxida ajratilgan somatiq xujayralardan butun organizmning xosil bulishi #Transplantologiya fanining rivojlanishiga uz xissasini qushgan olimlar +Chex olimi M.Gashek +Angliyalik zoolog P.Medavar +Rus olim R.V.Petrov -Rus olim I.I.Mechniqov -Fransuzlar G.Temin i D.Baltimor -Rus olimlar A.O.Kovalevskiy i v.O.Kovalevskiy #Ch.Darvin ta’limotining asosiy goyalari +Evolyusiyaning xaraqatlantiruvchi kuchlarini kursatib berdi +Uy xavonlarni tabiiy tanlanish yuli bilan kelib chiqishini isbotlab berdi +Evolyusiyaning divergent yunalishini kursatib beradi -Sistematiqada «gradatsiya» prinsipini yaratadi -Tur tugrisida birinchi bulib, tushuncha beradi -Xar bir turni iqqita lotin nomi bilan atashni taqlif etadi #Filembriogenez ta’limotining asoschisi va uning moxiyati +Rus olimi A.N.Seversev tomonidan asoslangan +Ta’rifi Embriogenezda paydo bulgan, voyaga yetganda saqlangan va nasldan naslga utadigan uzgarishlar +quyidagi shakllari mavjud arxallaqsis, anaboliya, deviatsiya -E.Geqkel i F.Myuller tomonidan asoslangan -Ta’rifi Ontogenez- filogenezning qisqachacha taqroridir -quyidagi shakllari mavjud palingenez, senogenez, qatagenez #kup xujayrali organizmlarning kelib chiqishi tugrisidagi gipotezalar +Gastreya nazariyasi (Geqkel) +Fagotsitella nazariyasi (I.I.Mechniqov) +Simbiotik nazariya -Epigenetik nazariya -Preformizm nazariyasi -Metafizik nazariya #Leyshmaniyalarning xichinsiz shakli yashaydi +odamda +qemiruvchilarda +buri, chiyaburi, daydi itlarda -tarqatuvchisida -isqabtoparda -sun’iy usulda ustirilganda #Gametagamiyaning kopulyatsiyali shaklini quyidagi xillari mavjud +Izogamiya – xosil bulgan jinsiy xujayra katta-kichikligi va shakliga kura bir-biridan farqlanmaydi +Geterogamiya (anizogamiya) - bir qator suv utlari va xivchinlilarga xos bulib, mayda xaraqatchan miqrogameta va yiriqroq, xaraqatsiz maqrogametalar xosil buladi +Oogamiya – kopulyatsiya bilan tugaydigan shakli bulib, xar xil tuzilishga va katta- kichikligiga ega bulgan jinsiy xujayralar bir-biri bilan qushiladi Download 105.29 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling