Moddalar sarfini olchashning zamonaviy usullari va vositalarini tahlil qilish

O`lchash o`zgartkichi datchigi signalining o`ziga xos chastota spektri
Xususan spektral tashkil etuvchilarning quvvati asosan, suyuqlik
(S) va aralashma sarfiga bog‘liq bo‘lgan sohani ajratish mumkin. Xuddi shunga o‘xshash holda gaz (G) ta’sir ko‘rsatadigan va qattiq kirishmalar (K) ning ta’siri ko‘proq bo‘lgan sohalarni ajratish mumkin. Bunday chastota sohalarida spektral ishlab chiqilgan axborot modellari asosida tegishli fazalar sarfini hisoblab chiqish mumkin.
Ultrotovushli dopler sarf o‘lchagichning ishlash prinsiplari.
Agar quvur o‘qi bo‘yicha V tezlik bilan harakatlanuvchi nuqtaviy sochgich w0
chastotali signal bilan vertikalga αj burchak ostida nurlanayotgan bo‘lsa, u g‘olda
qabul qilingan aks – sado signali chastotasi wd qo‘yidagi munosabat bilan aniqlanadi:
(26)

Uzatuvchi o‘zgartkich qabul qiluvchi o‘zgartkich (26) dagi ikkinchi ko‘paytuvchini darajali qatorga yoyib va Δw=wd-w0 ayirmani olib,

Dopler effekti formulasining lokasiya variantini hosil qilamiz:
(27)

13-rasm. Ultratovushli dopler sarf o`lchagichning ishlash prinsipi.
Odatda V<bo‘ladi, shuning uchun chiziqli yaqinlashish bilan cheklanish
mumkin:


(28)
(28) ifodadan:
(29)
kelib chiqadi, ya’ni dopler siljishi kattaligi sochgich tezligi V ga to‘g‘ri proparsional ekan. Bu erda Cp – EP prizmaning materialidagi ultratovushning tezligi: αp – vertical bilan truboprovob devoriga ultratovush tebranishlari suvi yo‘nalishlari orasidagi burchak, u EP prizma burchagiga teng.
Real sharoitlardi hajmiy sochilish signallarining shakllanishida fozoda tasodifan
joylashgan turli xil tabiatga ega sochuvchilarning to‘plami ishtirok etadi. Bu holda
“dopler siljishi” tushunchasi qabul qilingan energiyaning taqsimlanishini
sochgichlarning real tezliklari funksiyasi sifatida aks ettiruvchi “dopler spektri”
konsepsiyasi bilan almashadi. Real hisob – kitoblarda (29) munosabatdan
foydalanish mumkin bo‘lishi uchun Δw ning spektri og‘irlik markazini tushunish
etarli.
XULOSA.
Men Abduhamidov Abdubannob ushbu kurs ishimda ,,Sarf o`lchagichlar haqida umumiy malumotlarga ega bo`ldim, sarf o`lchagich deb o`zi nimaga aytilishi va uning qanday turlari borligi haqida hamda sarf o`lchaydigan asboblar haqida kerakli ma`lumotlarni ko`rib chiqdim’’
Ya`ni sarf o`lchash uchun ishlatiladigan asboblar sarf o`lchagichlar deb ataladi. Sarf o‘lchaydigan asboblar oniy sarfni o‘lchaydi va texnologik rejimlar (ayniqsa uzluksiz jarayonlarda) ishining barqarorligini nazorat qilishga, texnologik jarayonning o‘tishini har bir onda avtomatik ravishda rostlashga va rejimni berilgan yo‘nalishda sozlashga imkon beradi.
Moddaning hajmiy sarfi l/s, m3/s, m3/soat, massa sarfi esa kg/s, kg/soat, t/soat
va hokazolarda o‘lchanadi. Asboblar hisoblagichlar (integratorlar) bilan ta’minlanishi mumkin, unda bu asboblar hisoblagichli sarf o‘lchagichlar deyiladi Modda miqdorini o‘lchaydigan asboblar hisoblagichlar deb ataladi
Bir qancha sarf o`lchagichlar ya`ni elektromagnitlii sarf o`lchagichlar, ultratovushli sarf o`lchagichlar, issiqlik va ionli sarf o`lchagichlar haqida ushbu kurs ishim orqali tanishib chiqdim
Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   N.R.Yusupbekov, B.I.Muhamedov, SH.M. G‘ulomov. Texnologikjarayonlarniboshqarishsistemalari: Texnikaoliyo‘quvyurtlariuchundarslik, - T.: “O‘qituvchi”, 1997, 704 b.
   
2. 
   N.R.Yusupbekov, X.Z.Igamberdiev, A. Malikov. Texnologi jarayonlarni avtomatlashtirish asoslari, T.: ToshDTU, 2007,-237 b.
   
3. 
   A.A.Artikov, A.K.Musaev, I.I.Yunusov Texnologik jarayonlarni
   

boshqarish tizimi: O‘quv qo‘llanma, T.: TKTI, 2002y.

4. 
   G.I.Lapshenkov, L. M.Poloskiy, Avtomatizasiya proizvodstvennbix prosesovv ximicheskoy prombishlennosti. – M.: «Ximiya», 1991, -180 s.
   
5. 
   Avtomaticheskoe upravlenie v ximicheskoy prombishlennosti: - Uchebnik dlya vuzov/pod red. E.G.Dudnikova – M.: «Ximiya», 1987, -358 s.
   
6. 
   A.I.Emelyanov I dr. Proektirovaniya avtomatizirovannbix ystem upravleniya texnologicheskimi prosessami: - M.: «Mashinostroenie» , 1984, 155 s.
   

Foydalanilgan resurslar.

1 Ziyo.net
2 Kitoblar.uz
3 Referatlar.uz