Moddiy balans usuli

Statistik modellarga kiritilgan geologik-fizikaviy va texnologik omillarning o'zgarishi chegaralari

statistik modellar

 

statistik modellar

Ko'rsatkichlar	1		2018-04-02 121 2		3		4
	O'zgarishlar chegaralari	O'rtacha qiymatlar	O'zgarishlar chegaralari	O'rtacha qiymatlar	O'zgarishlar chegaralari	O'rtacha qiymatlar	O'zgarishlar chegaralari	O'rtacha qiymatlar
Qatlam moyining nisbiy yopishqoqligi (-0), DPa · s	-	-	-	-	1-34.7	5.3	-	-
Qatlamning moy yopishqoqligi. (-0), µPa s	0.9-16	6	0.8-38.8	9.8	-	-	0.8-38.8	8.1
Suv omborining o'tkazuvchanligi (K), µm²	0.008-0.839	0.230	0.005-0.107	0.0279	0.007-0.929	0.225	0.008-0.839	0.146
Parchalanish omili (Kr)	2-10	3.7	2-20	5.3	-	-	1-20	4.5
Qum nisbati (Kp)	0.32-0.89	0.71	0.43-0.84	0.65	-	-	0.32-0.89	0.68
Quduq panjarasining zichligi (S), ga / quduq	18-40	25.4	25-54	32.9	14.8-112.8	40	-	-
G'ovaklilik koeffitsienti (m)	-	-	-	-	0.091-0.235	0.18	-	-
Yog 'bilan to'yinganlik koeffitsienti (Sn)	-	-	-	-	0.75-0.91	0.872	-	-
Qatlamning samarali qalinligi (h), m	-	-	-	-	3.6-31.1	12.4	-	-
Konning burg'ilangan qismidagi quduqlar panjarasining zichligi (Sr) ga / quduq	-	-	-	-	12.3-65	24.5	18-54	25.4

Rezervuar sharoitida yog'ning yopishqoqligi, mPa s

 

Shakl: 2. Qatlam sharoitida neftni qaytarib olish omilining moyning yopishqoqligiga bog'liqligi:

1, 2, 3, 4 - statistik model raqamlari.

Qushimcha malumotlar

 

- Neft va gaz tarkibidagi elementar uglerod (C) - 83-87% va vodorod (H) - 11-14%. Yog 'kop komponentli tizimi bug' metanli, naftenli va aromatik (xushbo'y) tarkib topgan.

- Neftda uglerod vanoorganik gazlari (vodorod sulfidi - karbonat angidrid, azot - geliy - He va boshq.) Erigan bladi.

- Normal (meyerium) sharoitda: harorati - va bareim 760 mm simob ustuni (98066.5 Pa = 1 atm) (metan), (pentane) - suyuiqlik, () (heptadecane) - attiq olatda bo'ladi.

- Neftning xosasi kar bir alohida komponentning xosasi va mikdoriga bogli.

 

Zhadval 2

Tarqoq Kazilma organik moddalarining yrtacha elementli tarqibi

(og'irlik% ha) (Chernikov va b.Bicha, 1988)

Modda	C	H	O	N	S	C / H
Tabiiy gaz Yog ' Chokindi zhinsaklaridagi TOM bitumoidlari Sopropelitli kumir Yonuchi slanlari Chokindi jinslar TOM Qғngir kўmir Toshkamir Antrasit	75.0 85.0   82.5 78.0 77.0 79.2 65.0 80.0 96.0	25.0 13.5   10.1 9.0 8.0 7.5 5.0 5.0 3.0	0 0.7   6.1 10.0 8.0 10.4 o'ttiz o'n besh 1	0 0,3   0,3 0,5 2.0 1.0	0 0,5   1.0 2.5 5.0 1.9	3.0 6,3   8.2 8.7 9.6 10.5 13.0 16.0 32.0
				(O + N + S) (O + N + S) (O + N + S)

Adabiyot 

• 
  Qoldiq moyni qazib olish usullari / M.L. Surgechov, A.T. Gorbunov, D.P. Zabrodin va boshq. -M.: Nedra, 1991. -347s.
  
• 
  Yurkiv N.I. Neftni qayta tiklashning fizikaviy va kimyoviy asoslari. - M.: "VNIIOENG" OAJ, 2005. - 366s.
  
• 
  Qoldiq moyni fizikaviy va kimyoviy usullar bilan qazib olish muammolari / N.I. Xisamutdinov, Sh.F. Taxautdinov, A.G. Telin, T.I. Zaynetdinov va boshq. M.: AJ VNIIOENG, 2001. - 184s.
  
• 
  Surgechov M.L., Simkin E.M. Suv bosgan qatlamlarda qoldiq neft holatiga ta'sir qiluvchi omillar // Neft sanoati, 1988. - 9-son. - S. 31-36.
  
• 
  Vladimirov I.V., Xisamutdinov N.I., Taziev M.M. Neft konlarining suvli va qisman suv bosgan zonalarini rivojlantirish muammolari. -M.: "VNIIOENG" OAJ, 2007. - 360s.
  
• 
  Boyko V.S. Neft konlarini ishlab chiqish va ulardan foydalanish: O'quv qo'llanma. Universitetlar uchun. –M. : Nedra, 1990. -427s.
  
• 
  Yu.P. Jeltov Neft konlarini o'zlashtirish: Darslik. Universitetlar uchun. –M. : Nedra, 1986 yil.
  
• 
  M.L.Surgechov Yog 'olishning kuchaytirilgan ikkinchi darajali va uchinchi usullari. –M.: Nedra, 1985.
  
• 
  Akimov I.A. Perm viloyati rivojlanishining Visen terrigen ob'ektlari misolida neftni qayta tiklash koeffitsientini aniqlash uchun statistik modellardan foydalanish algoritmi // Geologiya, geofizika va neft va gaz konlarini o'zlashtirish. - Moskva, 2007 yil, - № 10, - S.54-57.
  

10. Galkin V.I., Akimov I.A. Hozirgi neftni qazib olish koeffitsienti va rivojlanishning yakuniy bosqichidagi ob'ektlarning ayrim geologik va texnologik xususiyatlari o'rtasidagi bog'liqlik to'g'risida // Perm Kama viloyatidagi geologiya va neft konlarini o'zlashtirish muammolari. - Perm: MChJ PermNIPIneft, 2006. - S.20-26.

11. Donaldson EC, Tomas RD, Lorenz PB Konsolidatsiyalangan toshda nisbiy o'tkazuvchanlik darajasi; JPT, Dekemb. - 1082. - bet. 2905-2908.

12. Kolganov V.I. Neftni qayta tiklashning neftning yopishqoqligiga bog'liqligining statistik modellarini tahlil qilish // Neft sanoati.- Moskva, 2002. - №3. - S. 58-61.

13. Yog 'olish omili: hisoblash va haqiqat / TB Poplauxina, IV Yakimova, TN Matveykina, A.I.Savich // Geologiya, geofizika va neft va gaz konlarini o'zlashtirish. - Moskva, 2005 yil, - № 5-6. - s.16-20.

14. Yer osti qatlamidan neftni olish koeffitsientini hisoblash bo'yicha uslubiy ko'rsatmalar. - M.: Minnefteprom, 1986. - 256s.

15. Xisanov R.S. Og'ir yog'ni qanday olish kerak // Gaz sanoati. - Moskva, 2011. - № 5. - S.41-42.

16. Karbonat suv omborlaridan neft qazib olish / ML Surguchev, VI Kolganov, AV Gavura va boshq. - M.: Nedra, 1987. - 230 p.

17. Zheltov Yu.P., Strijkov I.N., Zolotuxin A.B., Zaytsev V.M. Neft konlarini o'zlashtirish bo'yicha topshiriqlar to'plami: O'quv qo'llanma. universitetlar uchun qo'llanma. - –M.: Nedra, 1985. -296-yillar.

 

E'tibor berganingiz uchun tashakkur !!!

Lekciya # 7.

" Materiallıq balans usılı"

Qatlam daǵı neftning materiallıq balansı, eń ápiwayı kórinisinde, tómendegishe qáliplestiriliwi múmkin. Dáslepki qatlam daǵı neftning salmaǵı, onıń hár bir rawajlanıw momentinde, qayta islengen neft hám qatlamda qalǵan neft salmaqları jıyındısına teń:

(1)

suw bazası daǵı dáslepki neft rezervi qay jerde; esap -kitap etilgen kungacha ózlestiriw dáwirinde suw bazasınan alınǵan neft; qatlamda qalǵan neft.

Ekenin aytıw kerek, rezervuar sharayatında yog'da mudamı belgili muǵdarda gaz kúyewinen jaǵdayda boladı. Bul gaz kúnlik maydanına neft qazib alǵannan keyin, odan jatqızıladı. Qayta tiklengen gazsızlangan yog'ni kóbinese " ólik" may dep ataydılar. Atız sharayatında bul yog 'sirtida arnawlı rezervuarlarda olshenedi.

Rezervuar quramındaǵı () hám gaz maydanına shıǵıs () salmaǵın esapqa alǵan halda (hám) qatlam daǵı yog'ning salmaǵın (), hám sırtında - () menen belgilep alamız., •

Joqarıda aytıp ótilgenlerge tiykarınan (5. 1) formulanı tómendegishe ańlatıw múmkin:

(2)

(2) teńlemede júzege qayta tiklengen neft hám gaz qatlam daǵı neft hám gazdan ayrıqsha túrde fizikalıq ayrıqshalıqına iye. Usınıń sebepinen, er astı rezervlerin materiallıq balans teńlemesine muwapıq esaplawda, kúnlik sırtqasha qazib alıw waqtında neft yamasa gaz menen júz bergen ózgerislerdi esapqa alıw kerek. Atap aytqanda, neft kúnlik maydanında qazib alınatuǵın bolsa, sawıpıw hám gazdı joytıw sebepli kólemi azayadı. Basqa tárepden, basımdıń tómenlewi sebepli qayta islengen neft kólemi asadı. Tap sol zat suw menen júz boladı, biraq kishilew kólemde.

•

Suwdiń qısılıw koefficiyenti 1 atm ushın zB = 0. 00047-0. 0005 aralıǵinda.

Qatlamnan alınatuǵın gaz da onıń kólemin ózgertiredi hám joqarı basımda gaz Klapeyron nızamına bo'ysunmaydi.

Joqarıdagilardan kelip shıǵadıki, materiallıq balanstı dúziwde, islep shıǵarılǵan neft hám gaz kólemin suw bazaları sharayatına bólew kerek.

Ekenin aytıw kerek, neft kánlerin ózlestiriw processinde qatlam basımı pasayadi hám usınıń sebepinen rezervuar qatlamınıń kólemin pasaytiradi. Usınıń sebepinen, bul jaǵday materiallıq balanstı dúziwde de esapqa alınıwı kerekligi anıq.

Laborotoriya jumısları, çimentolu qumtoshlardan ayırım túrleri ushın, kompreslenebilir koefficiyentleri (Zn) 0. 000015 aralıǵinda dúzildi - 0. 00002 1 ATM.

Materiallıq balans teńlemesin qóllawda suw bazasınıń islew rejimine qaray tórtew gidrodinamik sxemadan paydalanıw kerek.

Qatlamdıń nátiyjeli basımınıń turaqlı ma`nisine iye bolǵan hám ózlestiriw processinde neft iyelegen gözenek ortalıǵınıń turaqlı túrde azayıp baratuǵın taza suw menen basqarılatuǵın rejimdiń kánleri.

Eritilgan gaz rejimindegi kánler.

Dáslepki gaz qopqog'i bolǵan gaz menen isleytuǵın kánler.

Gaz menen isleytuǵın rejimde hám kúyewinen gaz rejiminde, rezervuardı islep shıǵıw processinde neft hám erkin gaz iyelegen gözenek ortalıǵınıń turaqlı kólemi menen qatlam basımınıń úzliksiz tómenlewi gúzetiledi.

Gaz basımı rejiminiń kánleri. Bul rejimde qatlamdıń basımı hám neft hám erkin gaz iyelegen gözenek ortalıǵı qatlamdı islep shıǵıw processinde turaqlı túrde tómenlep baradı.

Suw basımı rejiminde materiallıq balans teńlemesi

Joqarıda aytılǵanı sıyaqlı, suw bazasınıń suw menen basqarılatuǵın rejiminde suw bazası islep shıǵılıp atırǵanda rezervuar basımı turaqlı bolıp qaladı, sebebi bul halda ekinshisiniń kúnlik maydanı menen baylanısı bar hám ol rawajlanıp barǵan sayın suw bazasına kirip baratuǵın suw dáslepki rezervuar basımın toldıradı.

Deylik, dáslepki dáwirde suw bazasınıń pútkil kólemi Vn edi, sonnan gaz kúyewinen (" tiri" may) mayı Vnni iyelegen hám aqaba suw kólemi Voktga teń. Sonıń menen birge, suw bazasınıń baslanǵısh suw menen to'yinganligi Sv ga teń (suw bazasınıń suw menen to'yinganligi - bul suw kóleminiń pútkil baslanǵısh gewek maydanınıń kólemine qatnası ) dep shama qilaylik.

Eger biz rezervuardıń barlıq boslıq kólemin Vp = 1 m3 dep esaplasak hám suw bazasın rawajlandırıw processinde suw menen baylanıs áynegi háreketke keltirilgen dep esaplasak, ol halda rezervuardıń boslıqtaǵı suwınıń házirgi kólemi V1 res ga aylanadı hám tiri yog'ning qaldıq kólemi Vl ga teń boladı. Usınıń menen birge, suwdiń ulıwma to'yinganligi da asadı hám S1 B ma`nisine teń boladı. Bunday halda, neft rezerviniń ámeldegi paydalanıw dárejesi tómendegi formula boyınsha anıqlanıwı múmkin:

Eger suw bazasında jabıq gaz ámeldegi bolsa, ol jaǵdayda teńleme (3) tómendegi formaǵa iye boladı :

bul erda e - jabıq gazdıń birlik bólegindegi kólem qatnası.

Kúndizgi yuzada alınǵan házirgi neft muǵdarı tómendegi formula boyınsha anıqlanıwı múmkin

•

bul erda v1 - ámeldegi neft kólem qatnası, yaǵnıy. rezervuar sharayatında neftning salıstırma kóleminiń normal sharayattaǵı salıstırma kólemine qatnası (20 ° C temperaturada hám p = 760 mm Hg basımında ).

Joqarıdaǵı sharayatta suw bazasına jasalma tásir, ádetde, shárt emes. Qatlamlarda basqa sharayatlar ámeldegi bolıp, ol jaǵdayda suw bazalarınıń tómen ótkezgishligi yamasa intensiv túrde neftni tartıp alıw sebepli shınjır suwi avansı ónim óndiris shıǵarıwdan orqada qaladı, qatlam basımı tómenlep, neftning gaz menen maksimal to'yingan basımına jaqınlasadı yamasa bul tap sonday, bosatish baslanıwınıń basımı qospanıń gazı. Bunday sharayatta kúyewinen gazdı neftdan ajıratıp alıw hám gewek ortalıqta eki fazalı qospa payda bolishining aldın alıw ushın qatlam basımın ustap turıw ushın suw quyılıw arqalı suw bazasına jasalma túrde tásir ótkeriw júdá zárúrli bolıp tabıladı.

Rezervuarda eki fazalı qospa payda bolishining aldın alıw neftni qazib alıwdı sezilerli dárejede tezlestiredi hám ózlestiriw waqtın qısqartiradi.

Bul sharayatlarda neftni qayta islewdi esaplaw eki basqıshqa bóliniwi kerek: a) qatlam evolyutsiyası baslanıw basımına dáslepki basım tómenlewi menen qatlam qatlamı keńeygenligi sebepli neftni qazib alıwdı esaplaw hám b) qatlamdı ózlestiriw waqtında neftdan shıǵıs gazdıń keńeyiwi hám odan keyin rezervuar basımınıń tómenlewi.

Qatlam moyining keńeyiwi nátiyjesinde neftni qayta islewdi esaplaw tómendegi kólemli material balansınıń teńlemesinen anıqlanadı :

(6 )

rezervuar moyining keńeyiwi esabına qatlamnan alınatuǵın neft kólemi qay jerde, m3; neftning kólemli rezervi, m3; rezervuardıń dáslepki basımı, MPa; gaz evolyutsiyası baslanıwınıń basımı, MPa; - yog'ning qısılıw koefficiyenti, 1 / MPa; 0, 0019 -0, 0078 aralıǵindaǵı salıstırma salmaǵına qaray ózgerip turadı.

Tolıq to'yinmagan mayı bolǵan suw bazalarında keńeyiw koefficiyentiniń (qısılıw qábiletiniń) tómen kórsetkishleri sebepli olar ishine qıstırıp qoyıwlı suw tushmaganligi yamasa olar ishine hálsiz túskenligi sebepli, rawajlanıwdıń dáslepki basqıshında, hátte áhmiyetsiz neft qazib alıw menen de I qatlam basımınıń tez tómenlewi gúzetiledi. Qatlam basımı kóbikli noqat basımınan tómenge túskennen keyin ǵana, qatlam geweklerinde shıǵarılǵan tiqilib qalǵan gaz neft hám gaz qospasınıń keńeyiwin keskin kóbeyiwine alıp keledi, neftni qayta qayta tiklewdi kúshaytadı hám qatlam basımınıń tómenlew tezligin susaytiradi.

•

Yog 'gaz menen qanshellilik to'yingan bolmaydıin, qatlamdıń rawajlanıwınıń dáslepki dáwirinde qatlam basımınıń tómenlewi sonshalıq keskin boladı.

Eger suw bazasında úlken qatlamlı suw támiynatı ámeldegi bolsa, ol jaǵdayda bul halda suwdiń kólem elastikligi sebepli neftni qayta islew koefficiyenti sezilerli dárejede asıwı múmkin.

Bul jaǵday ushın materiallıq balans teńlemesi tómendegi formada jazıladı :

(7)

suw támiynatı maydanınıń kólemi qayda ; suwdiń kólemli qısılıw dárejesi; n - awqatlanıw maydanındaǵı suw muǵdarı hám yog'ning qatnası.

Yog 'kengayishi sebepli yog'ni qayta qayta tiklew koefficiyenti tómendegi ańlatpadan anıqlanadı

hám neft hám suwdiń keńeyiwi sebepli -

•

Eritilgan gaz rejimi ushın materiallıq balans teńlemesi

Eger neft tolıq gaz menen to'yingan bolsa, ol halda rezervuar rawajlana baslaǵan hám neft alınatuǵın waqıttan baslap qatlam basımı pasayadi hám usınıń sebepinen gaz neftdan shıǵadı. Shıǵarılǵan gaz bólekan neft menen birge islep shiǵarıladı hám bólekan tesik formasında boslıqta qaladı.

Eritilgan gaz rejiminde suw bazasın islep shıǵıw processinde boslıqlar kólemi ózgeriwsiz qaladı. Sol sebepli hár qanday kórip shıǵılǵan waqıt aralıǵinda gözenekli boslıqta qalǵan neft hám gaz kólemleri jıyındısı " tiri" neft iyelegen qatlamdıń baslanǵısh kólemine teń boladı.

Bul pikirlerge tıykarlanıp, materiallıq balans teńlemesi tómendegi formada usınıs etiledi:

(on)

•

qayda hám sirt sharayatında o'lchangan neft muǵdarı (dáslepki hám qayta islengen), m3; neft ushın gaz faktorları (dáslepki, ulıwma hám aǵıs), qalǵan kánler, m3 / m3; hám dáslepki p0 de yog'ning kólem koefficiyentleri hám aǵıs pf. aǵıs qatlamı basımı ; rpl. tek aǵıs basımındaǵı tábiy gazdıń volumetrik qatnası.

teńlemediń shep tárepi " tiri" qatlam moyi iyelegen dáslepki kólemdi ańlatadı ; ońındaǵı birinshi termin - bul házirgi qaldıq may iyelegen kólem. Kvadrat qavsdagi ańlatpa sirt balansındaǵı gaz balansın ańlatadı hám ush terminnen ibarat : birinshisi - dáslepki gaz rezervi, ekinshisi - qaldıq gaz rezervi, úshinshisi - suw bazasınan shıǵarılǵan gaz kólemi. Kvadrat qavsning ónimi bul suw bazasında qalǵan tiqilib qalǵan gazdıń kólemi.

Bul teńlemeni tarqatıp alıw arqalı neft rezervleriniń ámeldegi paydalanıw koefficiyentiniń tómendegi ańlatpasın alıw múmkin:

(11) ańlatpadan kórinip turıptı, olda, islep shıǵarılǵan neftning ulıwma gaz faktori Gc qanshellilik úlken bolsa hám suw bazasında qalǵan házirgi Gtc gaz faktorı qansha tómen bolsa, neft rezervlerinen paydalanıw koefficiyenti sonshalıq tómen boladı.

•

Gaz basımı rejimi ushın materiallıq balans teńlemesi

Birpara neft qatlamlarında tekǵana kúyewinen gaz menen tolıq to'yingan neft ámeldegi, bálki kóbinese dáslepki gaz qopqog'i da bar. Shubhasız, bul halda, materiallıq balans teńlemesi kúyewinen gaz rejiminen bir az parıq etedi hám tómendegi formada usınıs etiledi:

(12)

bul erda gaz qopqog'ining gazı iyelegen baslanǵısh gözenek kóleminiń " janlı" rezervuar moyi menen toldırılǵan baslanǵısh gözenek kólemine qatnası (yaǵnıy ); kúyewinen gazdıń qısılıw kóleminiń koefficiyenti; hám T - bul rezervuardıń dáslepki basımı hám temperaturası.

Materiallıq balanstıń (10 ) teńlemesinen ayrıqsha bolıp esaplanıw, bul erda, teńlemediń shep hám oń táreplerinde gaz qopqog'ining kólemi hám odaǵı gazdıń kólem rezervi esapqa alınadı.

Fraktsiya dáslepki basım daǵı p hám temperatura T de gaz qopqog'idagi gazdıń kólem rezervin esapqa aladı, sebebi joqarı basım daǵı tábiy gaz ayriqsha Klapeyron teńlemesine bo'ysunmaydi, ol keńeygende omilga proporcional túrde kólemin asıradı.

•

Eger biz (12) ańlatpada kishi ózgerislerdi ámelge asırsaq, ol jaǵdayda qatlamdıń gaz menen basqarılatuǵın rejiminde neft rezervinen paydalanıw koefficiyenti ushın tómendegi ańlatpanı alıwımız múmkin:

Joqarıdaǵı sóz dizbegilerdi salıstırıwlawdan kórinip turıptı, olda, rezervuarda gaz qopqog'i ámeldegi bolǵanda neft rezervlerinen paydalanıw dárejesi, basqa barlıq sharayatlar teń bolǵanda, kúyewinen gaz rejimine qaraǵanda joqarı boladı.

•

Gaz basımı rejimi ushın materiallıq balans teńlemesi

Dáslepki gaz qopqog'idan tısqarı, ol aldıńǵı konturlı suwǵa iye bolǵanda, neft bazasın kórip shıǵayıq. Bul eń ulıwma jaǵdayda, materiallıq balans teńlemesinde neft zonasına kirip barǵan hám ol erdagi yog'dan bosatilgan boslıqtıń bir bólegin iyelegen konturlı suw kólemi de bolıwı kerek.

Sonı yodda tutqan halda, suwdiń kórsetilgen kólemin materiallıq balans teńlemesine kirgiziw kerek. Keyin bizde boladı

+. .. (on tórt)

Tesikli boslıq iyelegen kontur suwı kóleminiń " ólik" neft iyelegen baslanǵısh kólemine qatnasın belgileylik (jılısıw koefficiyenti dep ataladı ).

•

Birpara ózgerislerdi ámelge asırıp, biz neft rezervlerinen paydalanıw koefficiyenti ushın tómendegi ańlatpanı alamız

(15) ańlatpadan kórinip turıptı, olda, tap sol basqa sharayatlarda gaz aydaw rejiminde neft rezervlerinen paydalanıw dárejesi rezervuardıń gaz aydaw rejimine qaraǵanda joqarı boladı hám hátte kúyewinen gaz rejimine salıstırǵanda da kóbirek boladı.

Yog 'zaxiralaridan paydalanıw koefficiyenti boyınsha ańlatpa (15) eń ulıwma, sonday-aq dáslepki eki sóz dizbegin ańlatadı. Haqıyqattan da, bul ańlatpada w = 0 ni alsaq, yaǵnıy. shınjırlı suwning aylanıwı joq ekenligin tán alın, sonda biz gaz basımı rejimi ushın (13) ańlatpanı alamız.