Modul Leksiya Súyek sınǵanda kórsetiletuǵın birlemshi medicinalıq járdem

Termikalıq ku`yiwler: tkanlarg`a joqarı temperaturanın` ıssı suwdın` ta`sirinde payda boladı. tkanlardın` xarakterine ha`m jaraqatlanıwdın` o`tiwine qaray ku`yiwler bir nesheda`rejege bo`linedi. 1-shi da`rejeli ku`yiw termikalıq faktordın` onsha joqarı emes temperaturadag`ı qısqa waqıttag`ı ta`sirinen payda bolg`an, terinin` qızarıwı ha`m shamalı isiwi menen xarakterlenedi (eritematoz forması). o`tiw waqtı eki-u`sh ku`n. Ekinsh da`rejeli ku`yiw torsıldaqlardın` payda bolıwı menen baslanadı (bullez forması). Torsıldaqlar ku`ygennen keyin bir neshe minuttan son` al geyde bir sutkadan son` payda boladı. torsıldaqtag`ı suyıqlıq 4-6 sutka ishinde sorıladı. U`shinshi da`rejeli ku`yiw terinin` u`stingi qabatının` sonday-aq o`siwshi zonanın` yamasa terinin` barlıq qabatının` jansızlanıwı menen xarakterlenedi. Ku`yiktin` u`stinde qara ren`li qabırshaq payda boladı. bul da`rejede ku`yiwdin` pu`tiw bir neshe ayg`a dawam etedi. To`rtinshi da`rejeli ku`yiwde teriden basqa bir qansha ishkeride jatqan tkanlardın` da (teri astı klichatkasının`, bulshıq ettin`, su`yeklerdin`) jansızlanıwı payda boladı. Pitiwi bir tegis emes. Ornında o`lken daqlar qaladı.
Ku`yiklerde birinshi ja`rdem ku`ygen waqıtta ku`ygen adamnın` kiyimlerin sheship almay, al kesip alıw kerek. aseptikalıq baylamlar qoyıp, narkotik da`riler jiberiledi ha`m jaqın jerdegi emlew mekemlerine alıp barıladı.
Ximiyalıq zatlardan ku`yiw. Ximiyalıq ku`yiw waqtında toqımalarg`a kislotalar, awır metalldın` duzları, fosfor ta`sir etkende payda boladı.
Nurdan ku`yiw. Toqımalardın` yonlandırıwshı yonlardan zıyanlanıwı na`tiyjesinde payda boladı. Nur energiyası zat almasıw protsessinin` buzılıwına sebep boladı.
Elektor togınan ku`yiw. Adamlardın` jumıs islegende texnika qa`wipsizligine tolıq itibar bermegenlikten toq ju`retug`ın sımlardın` ashıq qalıwı sebebinen elektr togınan zıyanlanıw mu`mkin.
1. Tez, waqıttı o`tkermesten, elektr tog`ının` ta`sirin toqtatıw kerek.
Jaraqatlang`an adamdı toqtan ajıratıp alıwda elektr togın o`tkizbeytug`ın buyımlardan-rezina qolg`aptan, gewish, rezina etik, odeyalo, jipek gezleme, qurg`aq ag`ashtan paydalanıw kerek.
2. Jaraqatlang`an adam toqtan ajıratılıp alıng`annan keyin tolıq tekseriliwden o`tiwi kerek.
3. Kishi jaraqatlanıwda nawqasqa tınıshlıq kerek ha`m ol emlewxanag`a alıp barılıwı kerek.
Nawqastın` awır awhalında dem alıwdın` buzılıwı ha`m toqtawı G`o`lim qa`wpiG` tuwılg`anda, o`kpe jasalma ventiyatsiyasın o`tkeriw kerek. (awızdan-awızg`a)1 min 16-20 ma`rte o`tkeriledi.
4. Nawqas o`zine kelgennen keyin og`an suw, chay yamasa kompot berip, jıllı etip orap jatqarılıwı kerek.
5. Egerde elektr togı menen kontakt qolaylı bolmag`an jerde ju`z berse birinshi ja`rdem jasalma dem beriwden baslanadı ha`m ju`rektin` sog`ıwı toqtasa, to`s su`yegi a`tirapına 1-2 ret urıladı.