Moliya bozorini muvofiqlashtirish asoslari

Innovatsion faoliyat va innovatsiya tushunchasi

• BR-51
• Alimbayev O`tkirbek

• Innovatsion faliyat tushunchasi.
• Innovatsiyalar tushunchasi va ularning tasnifi.
• O’zbekiston Respublikasida innovatsion faoliyatning huqquqiy asoslari.

1. Innovatsion faliyat tushunchasi. Innovatsiya (ing . innovationas — kiritilgan yangilik, ixtiro) — 1) texnika va texnologiya avlodlarini almashtirishni taʼminlash uchun iqtisodiyotga sarflangan mablagʻlar; 2) ilmiy-texnika yutuklari va ilgʻor tajribalarga asoslangan texnika, texnologiya, boshqarish va mehnatni tashkil etish kabi sohalardagi yangiliklar, shuningdek, ularning turli sohalar va faoliyat doiralarida qoʻllanilishi. Tadqiqot yoki rivojlanish ishlarini amalga oshirish natijasida innovatsion mahsulot olinadi (Yangiliklar) va uni iqtisodiyotda kiritish innovatsiyalar (innovatsiyalar) tomonidan tan olinadi.

Innovatsiyalar yana raqobatdosh texnologiyalar, mahsulotlar yoki xizmatlar, shuningdek sanoat, ma'muriy, tijorat yoki boshqa xususiyatlarni tashkiliy va texnik echimlari ishlab chiqarish yoki ijtimoiy soha tuzilishi va sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi. Ilovani birinchi marta yangi ilmiy yutuqlar, ya'ni innovatsion ishlab chiqarish, innovatsion faoliyatni boshlaydi. Korxonaning innovatsion faoliyati raqobatdosh ustunliklarni olish va uni ishlab chiqarish rentabelligini oshirish maqsadida innovatsiyalarni yaratish, ulardan foydalanish va tarqatishning to'liq jarayoni hisoblanadi. Bozor iqtisodiyotida korxonaning innovatsion faoliyati korxonaga barqaror bozor pozitsiyalarini egallab olish va tijorat manfaatlarini sohadagi raqobatchilar ustidan ustunlik beradigan muhim omil hisoblanadi.

Umuman olganda, innovatsion jarayon - bu yangilik g’oyadan to mahsulotgacha shakllanishi va bozorga tarqalishidir. Innovatsion jarayon bosqichlari: 1-bosqich bu yangi g’oya va bilimlar; 2-bosqich bu yangilikni (novatsii) amaliy faoliyatga tadbiq etish, ya’ni innovatsiya; 3-bosqich bu innovatsiyalar diffuziyasi. Ya’ni innovatsion mahsulot, xizmat va texnologiyalarni yangi makon va sharoitlarda qo’llanilishi. Shunday qilib, “innovatsiya” tushunchasi barcha sohalardagi (ishlab chiqarish, ilmiy-tadqiqot va boshqa) ishlanmalar, yangiliklar va takomillashtirilgan vositalar sifatida, sarf-xarajatlar imkoniyatlarini ta’minlaydi yoki bo’lmasa ularni ta’minlash uchun sharoit yaratadi.