Moliya” fanidan masalalar (2-kurs 4-semestr uchun)

«A», f. st.
«B»,f. st.
Narx (bir vaqtning o‘zida to‘lanadi)	20 000	25 000
Har yilgi tejamkorlik:
Yil 1	4 000	8 000
Yil 2	6 000	6 000
Yil 3	6 000	5 000
Yil 4	7 000	6 000
Yil 5	6 000	8 000

Mohiyatan, har yilgi tejashlar – bu muqobil tarzda kirib kelayotgan pul oqimlaridir. Agar investitsiya amalga oshirilmaganda chiqib ketayotgan pul oqimlarida aylanganva tejalgan mablag‘larni o‘z ichiga olgan bo‘lardi.

Mazkur presslardan qaysi birini sotib olish kerak (moliyalashtirish xarajatlari doimiy va bir yilda 12 % ni tashkil qilish sharti bilan)?

Siz bankdagi hisob raqamingizga yiliga 10 %li stavka bo’yicha 1000 dollar (PV) qo’ydingiz. Muddat tugamasdan turib bir sent ham olmaslik sharti bilan, yiliga 10%li stavkada va investitsiya muddati besh yil qilib belgilanganda, Siz besh yildan keyin oladigan summa bo’lajak qiymati (FV) qancha bo’ladi?

5000 dollar pul 6 foiz stavkada 12 yilga investitsiya qilindi. Investitsiyadan olinadigan foyda qancha bo'ladi?

9953 dollar daromad olish uchun mijoz bankga 20 foiz stavkada 5yilga qancha miqdorda pul qo'yishi kerak?

11273 dollar olish uchun 7000 dollar necha foiz stavkada 5 yilga investitsiya qilinishi kerak?

Murakkab foiz formulasi orqali yillik 10% stavka bilan 5 yilga omonatga qo’yilgan 1000 AQSh dollarini bo’lajak qiymatini aniqlang

Siz 20 yoshdasiz va 45 yil muddatga yiliga 8%ga 100 dollar qo’yishni o’ylayapsiz. 65 yosh bo’lganingizda hisobingizda qancha pulingiz bo’ladi? Agar yillik foiz stavkasi 9% bo’lgan bankni topishga muvaffaq bo’lsangiz, u holda 65 yosh bo’lganingizda pullaringiz qancha bo’ladi?

Bir yildan keyin 10 mln.so’m kerak. Bank sizga yillik 14 % stavkasini taklif qilmoqda. 10 mln. so’mni keltirilgan qiymatini aniqlang.

Firma tijorat bankiga 2022-yilning 25-martidan 21-apreligacha 48 mln.so’m mablag’ni “Talab qilib olinguncha” omonatga turiga joyladi. “Talab qilib olinguncha” qo’yilmaga yillik 24 % hisoblanadi. Inflatsiya indeksi 1,11. Kiritilgan mablag’ bo’yicha olinadigan real daromadni aniqlang.

Faraz qiling, bank 1 $=100 ¥ kurs bo‘yicha 1700,0 ming AQSh dollarini iyenga sotdi. Ushbu holat yuzasidan bankda vujudga keladigan ochiq valyuta mavqeini aniqlang. Agar bir qator omillar ta’sirida iyenning dollarga nisbatan kursi kutilmaganda 1 $ uchun 5 iyenga pasaysa, vujudga kelgan ochiq valyuta mavqe bo’yicha zarar(foyda)ni hisoblang.

“Olmos” korxonasi kelasi yili 300,0 ming birlik mahsulotni sotishni rejalashtirgan. O‘zgaruvchan xarajatlar savdoning 55% tashkil etadi. Firma foiz va soliqlar to‘lovidan avval mavjud bo‘lgan daromadni 3000,0 ming so‘mga ko‘tarmoqchi. Bunga erishish uchun har bir birlik mahsulot narxini qanchaga ko’tarish kerak?

Faraz qilaylik AQSH dollarida qo’yilgan omonat 5000 yevroni tashkil qilsin. Omonat davri boshidagi valyuta kursi 1 yevro uchun 1,5 dollarni tashkil etadi, muddat yakunidagi valyuta kursi 1 yevro uchun 1,7 dollar. Foiz stavkalari yillik: iy = 5 %, id = 6%. Omonat muddati - 20 oy. Omonatni qaysi valyuta shakllantirgan afzal. Odiy foiz formulasidan foydalanilgan holda hisoblang.

Qiymati bo’yicha fond bozor 20 % risksiz va 80 % riskli qimmatli qog’ozlardan iborat. Riskli qimmatli qog’ozlar to’rt toifali: birinchisi 1/4 ulushni tashkil etib, ular uchun β1 = 0,6, ikkinchi – 1/5 qism va β2 = 1,1 va uchinchisi – 1/3 qism va β3 = 0,7. To’rtinchi toifa qimmatli qog’ozlarning ulushi va β4 ni toping. Agar bozor samaradorligi (riskli qimmatli qog’ozlar bo’yicha o’rtacha daromadlilik) 9 %, risksiz stavka 4 % bo’lsa, barcha riskli qimmatli qog’ozlar samaradorligi va butun bozor bo’yicha o’rtacha daromadlilikni toping .

Faraz qiling, Siz o’zbek investorisiz. Sizda 150,0mln.so’mmablag’ bor. O’zbekiston davlat obligatsiyalari bo’yicha yillik foiz stavkasi 16 %, AQSh obligatsiyalari bo’yicha esa 5 %. Bir valyutaning boshqasi bilan ifodalangan narxini o’zida aks ettiruvchi valyuta kursi 1 $ =10000 UZS. Valyutalar kursini o’sishi bir yilda 12 % kutilayotgan bo’lsa, siz qaysi turdagi obligatsiyaga sarmoya kiritardingiz.

Quyidagi ma’lumotlar asosida “ABC” kompaniya aksiyalari uchun daromadlilikning o’rtacha kutilgan stavkasi va standart og’ishini aniqlang.

Iqtisodiyot holati	“ABC” kompaniyaning daromadlilik stavkasi	Ehtimollik
O‘sish	50%	0,15
Normal	30%	0,50
Pasayish	– 10%	0,35

29. 
    Tasavvur qiling, farzandingiz 8 yoshda va siz universitetda o‘qishini ta’minlash uchun omonat ochishni rejalashtirmoqdasiz. Hozirda universitetda o‘qish uchun yillik to‘lov 7000 sh.b.dagi mablag‘ni tashkil etadi va yiliga 3% ga oshishi kutilmoqda. Siz bank hisobvarag‘iga 1500 sh.b. dagi mablag‘ni yiliga 6% stavkada qo‘ysangiz, o’n yildan so’ng farzandingizni o’qishi uchun to’lovni amalga oshira olasizmi? Qancha miqdorda mablag’ qo’ysangiz o’qish pulini to’lay olasiz?