“moliya” fanidan O’quv-uslubiy qo'llanma bilim sohalari

Moliyaviy tizim 
moliyaviy xizmatlar taqdim etuvchi 
boshqa 
institutlar 
firma- 
lar 
vositachi- 
lar 
bozor- 
lar 
...ni qamrab oladiki, ular yordamida
davlat 
tashkilotlari 
xususiy 
kompaniyalar
uy xo’jalik-lari 
o’zlari tomonidan qabul qilingan moliyaviy 
qarorlarni amalga oshiradilar 
(hayotga tadbiq etadilar) 

---

33 
yagona tarkibiy tuzilmaga birlashtiruvchi global kompyuter va telekommunikatsiya 
tarmoqlari bilan ifodalangan.
Asosiy ishi moliyaviy xizmatlar taqdim etish va moliyaviy mahsu-lotlar 
savdosidan iborat bo‘lgan firmalar moliyaviy vositachilar deb ataladi. Ularning 
tarkibi, asosan, banklar, investitsion va sug‘urta kom-paniyalaridan iborat. 
Moliyaviy vositachilarning moliyaviy xizmatlari qatoriga hisobraqamlarni ochish, 
tijorat qarzlari va ipoteka
31
kredit-larini berish, sug‘urta shartnomalarining keng 
doirasiga hamda o‘zaro jam-g‘armalarda ishtirok etishga yo‘l ochish kiradi. 
Zamonaviy moliyaviy tizim global (dunyo miqyosidagi) xarakterga ega. 
Moliyaviy bozorlar va vositachilar bir-birlari bilan keng qamrovli xalqaro 
telekommunikatsiya tarmog‘i orqali o‘zaro bog‘liq bo‘lib, to‘lovlarni o‘tkazish va 
qimmatli qog‘ozlar savdosi aslida shu tarmoq tufayli kecha-yu-kunduz amalga 
oshirilmoqda. Shunday qilib, aytaylik, agar Germaniyada joylashgan yirik 
uyushma (korporatsiya) yangi loyihani moliyalashtirishga qaror qilmoqchi bo‘lsa, 
unda u sarmoyaga oid har qanday imkoniyatlarni, jumladan, aksiyalarni chiqarish 
va London yoki Nyu-York fond birjalarida sotish yoki biror-bir yapon pensiya 
fondidan qarz olish va hokazolarni ko‘rib chiqadi. Buning ustiga so‘ngi holatda 
qarz yevro, shu-ningdek, yapon iyenasi yoki AQSh dollarida ham taqdim etilishi 
mumkin.