Tayyorladi:Chulliyev Jamshidbek - MAVZU: Ishlab chiqarish xarajatlari hisobi va uning turkumlanishi
- Reja:
- 1.Ishlab chiqarish xajatlari to’g’risida tushuncha
- 2.Ishlab chiqarish xarajatlari turkumlanishi va buxgalteriya balansida aks etishi
- 3.Ishlab chiqarish xarajatlarini schotlarda aks etishi
- 4.Xulosa
- 5.Foydalanilgan adabiyotlar
- Mavzuni dolzarbligi: Ishlab chiqarish xajatlari to’g’risida talabalarga va o’quvchi yoshlarga tushuncha va ma’lumot berish bu orqali ularda tadbirkorlik salohiyatini rivojlantirish. Ishlab chiqarish xarajatlari turkumlanishi haqida ma’lumotlar berish , harajatlarni qanday boshqarish va risklarni kamaytirish haqida ma’lumotlar berish
- 1.Ishlab chiqarish xarajatlari tushunchasi va uning tarkibi.
- Odatda, ishlab chiqarish xarajatlari mahsulot ishlab chiqarishni tayyorlashdan boshlab, uni tayyor mahsulot holida omborga qabul qilingungacha bo‘lgan xarajatlar yig‘indisidan iborat bo‘ladi va ular mahsulot ishlab chiqarish tеxnologiyasi va ishlab chiqarishning xususiyatiga qarab har xil bo‘ladi. Ishlab chiqarish xarajatlari deganda tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va iste'molchilarga yetkazib berishga qilinadigan barcha sarflar tushuniladi. Ishlab chiqarish sarf-xarajatlari tarkibiga xom ashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yonilg’i va energiya uchun qilingan xarajatlar, asosiy kapital amortizasiyasi, ish haqi va ijtimoiy sug’urtaga ajratmalari, foiz to’lovlari va boshqa xarajatlar kiradi. Ishlab chiqarishga qilingan barcha sarfxarajatlarning puldagi ifodasi mahsulot tannarxini tashkil qiladi.
Ishlab chiqarish xarajatlarini ikkiga bo’lib o’rganish mumkin: - Ishlab chiqarish xarajatlarini ikkiga bo’lib o’rganish mumkin:
- -bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
- -muomala xarajatlari
- (1-rasm). Tovar birligining qiymatida ishlab chiqarish xarajatlari faqat uning bir qismini tashkil qiladi. Ishlab chiqarish xarajatlari tovar qiymatidan foyda miqdoriga kam bo’ladi. Muomala xarajatlari tushunchasi tovarlarni sotish jarayoni bilan bog’liq bo’lib, shu tovarlarni ishlab chiharuvchidan olib, iste'molchiga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi. Ular ikki guruxga bo’linadi:
- -qo’shimcha muomala xarajatlari
- -sof muomala xarajatlari.
- Tovarlarni o’rash, qadoqlash, saralash, transportga ortish, tashish va saqlash xarajatlari qo’shimcha muomala xarajatlari hisoblanadi. Muomala xarajatlarining bu turlari ishlab chiqarish xarajatlarining davomi hisoblanib, tovar qiymatiga kiradi va uning qiymatini oshiradi. Xarajatlar tovarlar sotilgandan keyin olingan pultushumi summasidan qoplanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |