Moliyaviy hisobot shakllarini tuzish, taqdim etish va ularning oʻzaro bogʻliqligi

Moliyaviy hisobot shakllarini tuzish, taqdim etish va ularning oʻzaro bogʻliqligi

Shoanvarov Abdulaziz

Moliyaviy hisobot shakllari

—Matsusita Konosuke

Masala kompaniyaning faqatgina pul ishlab topishi va xarajatlarni o‘z o‘rnida samarali ishlata olishi, moddiy resurslardan ustamonlik bilan foydalanishida emas, balki korxona rahbariyatining moliyaviy hisob tamoyillarini qanchalik yaxshi o‘zlashtirganligiga bog‘liqdir.

Moliyaviy hisobot shakllari

Hisobotdan korxona rahbarlari, iqtisodiyotni boshqarishning barcha tashkilotlari va tashqi foydalanuvchilar (investorlar, hissadorlar) tomonidan to‘g‘ri foydalanilishi uchun u quyidagi asosiy talablarga javob berishi kerak:

3 ta asosiy talablar:

Reja va hisob ma’lumotlari o‘z iqtisodiy mazmuni va hajmiga ko‘ra bir xil bo‘lishi kerak.

• korxona ishini aniq, to‘g‘ri va oddiy qilib aks ettirish
• o‘z vaqtida tuzish va tegishli tashkilotlarga kechiktirmasdan toptirish
• hisobot ko‘rsatkichlarining reja ko‘rsatkichlariga moslashganligini aks ettirish va ularni taqqoslash

“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi qonunning 22-moddasida yillik moliyaviy hisobot tarkibi keltirilgan:

– Buxgalteriya balansi

– moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot

– xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobot

– izohlar, hisob-kitoblar va tushuntirishlar.

– pul oqimlari haqidagi hisobot

Moliyaviy hisobotni taqdim etish

Moliyaviy hisoboti kalendar davrining ma’lum bir vaqtlari uchun (chorak, yil) tuziladi. Chorakda tuziladigan hisobotlar davriy, yillik tuziladigan hisobotlar esa yillik hisobotlar deyiladi

Chet el investitsiyalari korxonasidan tashqari hamma korxonalar choraklik hisobotlarni kelgusi choraklik hisobot oyining 25 kunidan, yillik hisobotni esa keyingi hisobot yili 15 fevralidan kechiktirmay topshirishlari lozim.

Chet el investitsiyalari bilan ishlaydigan korxoanalar esa yillik hisobotni kelgusi hisobot yili 15 martidan kechiktirmay topshirishlari lozim.

buxgalteriya balansi

1-son shakl

2-son shakl

4-son shakl;

5-son shakl

Yarim yillik va choraklik moliyaviy hisobotlar quyidagi shakllar hajmida taqdim etiladi

buxgalteriya balansi

moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot

1-son shakl

2-son shakl

Ularning o’zaro bog’liqligi

Buxgalteriya balansida korxona mablag‘lari va ularning manbalari muayyan sanaga (chorak va yil boshi hamda oxiriga) ko‘rsatiladi. Bu aktiv ma’lumotlari passiv ma’lumotlari bilan bevosita bog‘liqligini va o‘zaro teng bo‘lishi kerakligini anglatadi.

Shuningdek, moliyaviy holat to'g'risidagi hisobot deb yuritiladigan kompaniya balansi buxgalteriya balansi nuqtai nazaridan kompaniyaning qadr-qimmati to'g'risida ma'lumot beradi. Buxgalteriya balansi uchta toifaga bo'lingan va ma'lum bir kunga kompaniya aktivlari, majburiyatlari va aktsiyadorlar kapitalining summalarini taqdim etadi.

Buxgalteriya balansida, daromadlar to'g'risidagi hisobotda va pul oqimlari to'g'risidagi hisobotda keltirilgan ma'lumotlar kompaniyaning moliyaviy faoliyati va hal qilinishi mumkin bo'lgan muammolarni tushunadigan muhim moliyaviy ko'rsatkichlarni hisoblash uchun ishlatiladi. Buxgalteriya balansi, daromadlar to'g'risidagi hisobot va pul oqimlari to'g'risidagi hisobotda har biri o'zaro bog'liq bo'lgan ma'lumotlar bilan noyob tafsilotlarni taqdim etadi. Uchta bayonot birgalikda kompaniyaning operatsion faoliyati haqida to'liq ma'lumot beradi

E’tiboringiz uchun rahmat!