Mısal # 2 Izertlew maqseti

Mısal # 3. 2
Izertlew maqseti: informaciya hám oqıtıwdı rawajlandırıw kóp kriteryalı qabıllaw modeline tiykarlanǵan sistemalar oqıw procesiniń natiyjeliligin asırıw ushın sheshimler, jaqsı elektron tálimdi támiyinlew xızmetler.
Maqset sorawlarǵa juwap beredi: Ne Sebep? Ne ushın? Qanday maqset menen? Nege tıykarlanıp? Ayırmashılıǵı nede?
Tiykarǵı wazıypalar izertlew temasınan kelip shıǵadı . Ádetde olar úsh yamasa tórtewden kóp bolmaǵan halda ilgeri jıljıtıladı, olardan birine tómen wazıypalar retinde anıqlaw wazıypalardı belgileydi. Tiykarǵı. wazıypalardı qáliplestiriwde birden-bir standart joq. Bálkim, soǵan qaramay, aldınǵa qoyılǵan wazıypalardıń birinshisi menen baylanıslı ámeldegi izertlewler hám úyrenilip atırǵan usıllardı analiz qılıw ob'ekt; Ekinshi wazıypa rawajlanıwǵa qaratılǵan bolıwı múmkin modeller, strukturalar, sistema arxitekturaları ; úshinshi wazıypa arnawlı usıllar hám algoritmlardı jaratıw, islep shıǵıw ; tórtinshi wazıypa - arnawlı programmalıq támiynattı islep shıǵıw qawipsizlik. Sonıń menen birge, izertlewdiń maqsetleri ámelge asırıw bolıwı múmkin bul islenbe jáne onıń natiyjeliligin sınap kóriw.
Mısal # 3. 3
Izertlew maqsetleri:
- ámeldegi izertlew hám islenbelerdi analiz qılıw informaciya hám oqıtıw sistemaların proektlestiriw baǵdarları ;
- qabıllawdıń kóp kriteryalı modelin islep shıǵıw informaciyada oqıw procesin basqarıw ushın sheshimler sisteması ;
- dárejeni bahalawdıń jańa usılları hám algoritmlerdi islep shıǵıw ;
- insan -mashinaǵa jóneltirilgen informacion-ta'lim sistemasınıń strukturası hám arxitekturasın islep shıǵıw ;
- informaciya hám programmalıq támiynattı islep shıǵıw tálim sisteması ;
- tálimde programmalıq támiynattı engiziw mákemeleri;
- informaciya hám oqıtıw sistemasınıń natiyjeliligin tekseriw.
3. 2. 5 Ilimiy jumıslar ushın joba yamasa programma islep shıǵıw, izertlew
Izertlewdi joybarlaw ámeldegi onıń aqılǵa say dúziliwinde zárúrli áhmiyetke iye. Órmekshi izertlew- shólkemleri hám tálim keńseler tiykarında jıllıq jumıs jobaların islep shıǵadı maqsetli kompleks programmalar, uzaq múddetli ilimiy hám ilimiy-texnikalıq programmalar, xojalıq shártnamaları hám qosımshaları klientler tárepinen usınıs etilgen izertlewler boyınsha. Tálim mákemeleri kafedralarınıń ilimiy jumısları islengen hám oqıw jılı ushın jumıs jobalarına muwapıq ótkeriledi.
Professor -oqıtıwshılar hám magistrantlar ilimiy-izertlew jumısların individual jobalar tiykarında júrgizedi.
Studentlerdiń ilimiy-izertlew jumısları da joybarlastırılǵan (NIRS). Tálim mákemeleri hám bólimlerdiń jumıs jobaları múmkin NIRS boyınsha tiyisli bólimdi óz ishine aladı. Jobalarǵa muwapıq studentlerdiń ilimiy do’gerekleri hám izertlewleri ámeldegi toparlar.
Ilimiy-izertlew hám tálim mákemeleri temalarında ilimiy izertlew jumısları jıynalǵan programmaları hám olardı ámelge asırıw kesteleri. Tayarlıqta monografiyalar, sabaqlıqlar, oqıw qollanbalar hám lekciyalar bul islerdiń jobaları -keleshekleri islep shigılıp atır. Jumıs programması ulıwma kontseptsiyanıń bayanı bolıp tabıladı. O’z maqsetleri hám boljawlarına muwapıq izertlew. Ol qaǵıyda jol menende dvzos bólimlerinen ibarat : stilistik hámprotsessual
Stilistik bólim tómendegilerdi óz ishine aladı :
- mashqala yamasa temanı qáliplestiriw;
- izertlew ob'ekti hám predmetin belgilew;
- izertlew maqseti hám wazıypaların belgilew;
- tiykarǵı túsiniklerdi anıqlama beriw;
- jumısshı gipotezalarni qáliplestiriw.
Jumıs programmasınıń protsessual bólimine tómendegiler kiredi:
- tiykarǵı izertlew jobası ;
- jıynaw hám analiz qılıwdıń tiykarǵı tártipleri bayanı empirik material
Arnawlı ilimiy izertlewlerge qaray qurılǵan tiykarǵı joba úyrenilip atırǵan ob'ekt haqqındaǵı maǵlıwmatlardıń muǵdarı. Jobalar ámelge asadı qıdırıw, analitik (xarakteristikalıq) hám eksperimental. Eger ob'ekt hám tema bolsa, qıdırıw jobası qollanıladı izertlew anıq ideyalarǵa iye emes jáne onı ilgeri jıljıtıw qıyın isleytuǵın gipoteza. Bunday rejeni dúziwden maqset anıqlıq kirgiziw bolıp tabıladı. Temalar (máseleler) hám gipotezani qáliplestiriw. Ol ádetde tema boyınsha ádebiyat joq bolsa yamasa júdá kóp bolsa az isletiledi
Ílajı bolsa, xarakteristikalaytuǵın joba qollanıladı. Izertlew ob'ekti hám predmetin ajıratıp kórsetiw hám qáliplestiriw xarakteristikalaytuǵın gipoteza. Rejening maqseti - bul boljawdı sınap kóriw, úyrenilip atırǵan ob'ektti xarakteristikalaytuǵın faktlerdi suwretlep beriw. Ushqısh joba islep shıǵıwdı óz ishine aladı hám sınaqtan ótkeredi. Qashan qollanıladı ilimiy mashqala hám túsindiriw gipotezasi. Rejaning maqseti úyrenilip atırǵanda sebep-aqıbet munasábetlerin anıqlaw ob'ekti. Programmanıń protsessual bólegi tańlawdı aqlaydı izertlew usılları, bul usıllar menen baylanıslılıǵın kórsetedi izertlewdiń maqsetleri, wazıypaları hám boljawları.
Bir yamasa basqa usıldı tańlap atırǵanda, bunı este saqlaw kerek:
- nátiyjeli, yaǵnıy. erisiw izertlewdiń maqseti hám talap etiletuǵın anıqlıq dárejesi
- ekonomikalıq, yaǵnıy. waqtın, energiyanı tejew hám izertlewshiniń quralları ;
- ápiwayı, yaǵnıy. tiyisli izertlewshine ilmiy tájriybeler usınıs etiledi;
- insan salamatlıǵı hám turmısı ushın qawipsiz;
- etika hám huqıq normalari kózqarasınan bolıp tabıladı;
- ilimiy, yaǵnıy. bekkem ilimiy tıykarǵa iye.
Universitet studentleri jumıs programmaların ilimiy izertlewler islep shıqpaydı, lekin olar tayarlıq jobaların tárbiyalıq jumıs dúzediler. Magistratura, diplom yamasa kurs jumısı jobası jumısqa kirisiw, tiykarǵı bólekke bólingen bolıwı kerek bólimler hám kishi bólimler (sorawlar ) hám juwmaq. Joba ápiwayı yamasa quramalı bolıwı múmkin. Ápiwayı joba tiykarǵı sorawlar dizimin óz ishine aladı. Quramalı mániste, hár bir bólim kishi bólimlerge bólinedi. Geyde boyaniw birlesken joba, bul jerde birqansha bólimler bólinedi kishi bólimler, basqaları bolsa qosımshasız qaldıriladi.
Rejeni dúziwde siz tómendegilerge háreket etiwińiz kerek:
- gyupros saylanǵan temaǵa uyqas keliwi hám shegaradan ritqa shıqpawı;
-tema sorawları logikalıq tártipke izbe-izlikte salınıwı;
-ol álbette tema boyınsha sorawlardı óz ishine aladı, izertlewdiń tiykarǵı táreplerin sáwlelendiredi;
- tema hár tárepleme úyrenildi.
Joba juwmaqlawshı emes hám úyrenilip atır, ob'ektti úyreniw hám ilimiy mashqalanı sheshiwde jańa tárepleri tabılıwı menen ózgeriwi múmkin.
Ilimiy-izertlew jumıslarınıń tiykarǵı basqıshların izertlew jobası (programması ), kalendar múddetlerine muwapıq tártipke salıw ushın jumıs jobası (keste) dúziledi.
Student jumıstıń logikalıq izbe-izligin sonday qura alıwı kerek, ol waqıtında qoyılǵan maqset hám hal etilgen ilimiy máselege erisiwge alıp keledi. Jumıstada uslarǵa itibar qaratılıwı kerek bolǵan tiykarǵı zattı atap ótiw kerek, lekin usınıń menen birge, tolıq maǵlıwmatlardı itibardan shette qaldırmaslik kerek.
Tekǵana kóriwdi, zárúrli táreplerdi bayqawdı, kishi zatlarda úlken zatlardı kóriwdi, izertlewdiń tiykarǵı baǵdarınan shetke shıqpastan úyreniw - bul izertlewshiniń júdá zárúrli sapası.