Муҳаммад ал-хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари университети “маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедраси

• таъм – тилнинг таъм сезгилари предметнинг таъми қандай эканлиги ҳақида маълумот олиш имконини беради: аччиқ, нордон, ширин, шўр.

• тегиниш - тегиниш орқали инсоннинг ҳарорати, объект сиртининг сифати ҳақида маълумот олиш мумкин

Ахборот турлари

Фақат компьютер технологияларида қўлланиладиган маълумотлар турлари билан чекланиб қолмасдан, ахборотни тақдим этиш шаклига кўра таснифлашни кўриб чиқайлик.

Фақат компьютер технологияларида қўлланиладиган маълумотлар турлари билан чекланиб қолмасдан, ахборотни тақдим этиш шаклига кўра таснифлашни кўриб чиқайлик.

- матнли ахборот, компьютер матни каби матнли ахборот. Оғзаки мулоқотда ахборот фақат оғзаки, матнли шаклда тақдим этилиши мумкин.

- рақамли ахборотлар, масалан, турли хил рақамли жадваллар, рақамли ахборотлар массивлари ва бошқалар. Соф шаклда рақамли ахборотлар жуда кам учрайди, кўпинча ахборотни тақдим этишнинг комбинацияланган шакли қўлланилади.

- график ахборототлар масалан, чизмалар, диаграммалар, фотосуратлар каби. Ахборотни тақдим этишнинг ушбу шакли энг қулай ҳисобланади, чунки у дарҳол керакли тасвирни беради ва рақамли ва оғзаки шакл тасвирни ақлий қайта қуришни талаб қилади.

- мусиқий (товуш) компьютер технологиялари, аналог ёки рақамли аудио қурилмалар ёрдамида ижро этилган аудиофайллар каби ахборот.

Ахборот кенг қамровли тушунча бўлиб, унга қуйидагича таъриф бериш мумкин:

Ахборот кенг қамровли тушунча бўлиб, унга қуйидагича таъриф бериш мумкин:

• далил, воқеа, ходиса, предмет, жараён каби объектлар ҳақидаги билим, ҳамда тушунчалар ёки буйруқлар;
• маълум хос матнда аниқ маънога эга тушунчаларни ичига олган далил, воқеа, ходиса, предмет, жараён, тақдимот каби объектлар ҳақидаги билимлар мажмуи;
• қизиқиш уйғотиш мумкин бўлган, сақланиши ва қайта ишланиши лозим бўлган жами далил ва маълумотлар;
• китоб матни, илмий формулалар, банк ҳисоб рақамидан фойдаланиш ва тўловлар, дарс жадвали, ер ва фазо станцияси ўртасидаги масофа тўғрисидаги маълумотлар ва ҳоказолар ахборот бўлиши мумкин.