Муҳаммад ал-хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари университети “маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедраси

Ҳужжатли маълумот узатиш хизматлари сифатининг асосий тафсилотлари қуйидагилардан иборат:

- ахборот аниқлилиги;

- етказиб бериш вақти;

- мўлжалланган вақтга ва талаб қилинган аниқлик билан кўрсатилган манзилга етказиб бериш ишончлилиги.

Малумотларни узатиш тезлиги бит/с ва бодларда ўлчанади.

Малумотларни узатиш тезлиги бит/с ва бодларда ўлчанади.

Сигнал ахборот кўрсаткичларининг секундларда ўзгариш миқдори бодларда ўлчанади.

Бод бу шундай тезликки, бир секунд мобайнида битта сигнал (масалан ,импулс) узатилади, (ахборотни ўзгариш қийматига боғлиқ бўлмаган холда).

Бит/с ўлчов бирлиги алоқа каналида сигнал ўзгариш бирлигига мос.

Аниқ маълумотларни узатиш – маълумотларни бузилишларсиз узатиш тушунилади.

Ишончли ишлаш - тизимнинг ундаги барча вазифаларини тўла ва тўғри бажарилишидир. Узатгич ёки қабул-қилгич, ёки малумот узатиш аппарати (МУА), бевосита терминал қурилмаси - охирги қурилмага (алоқа канали билан) боғланади. МУА га мисол қилиб модемларни, терминал адаптерлари, тармоқ карталарини ва бошқаларни олишимиз мумкин. МУА физик поғонода ишлаб, маълумотларни керакли шакл ва тезликда узатиш ва қабул қилишни назорат қилади.

Маълумот узатиш тармоқларида аниқлик ва ишончли ишлаш

Маълумотларни узатиш хизматларининг турлари

• Х25 протоколи бўйича пакетларни коммутациялаб маълумотларни узатиш хизмати;
• IP протоколи бўйича пакетларни коммутациялаб маълумотларни узатиш хизмати;
• Х.36 (Frаmе Relау) протоколи бўйича кадрларни эфирга узатиш;
• АТМ (Asynchronous Transfer Mode - aсинхрон маълумотларни узатиш усули) – пакетларни коммутациялаш ва мультиплекслаш учун тармоқ юқори самарали технологияси;
• IP/MPLS (multiprotocol label switching - кўп протоколли белгили коммутация) белгилар ёрдамида маълумотларни бир тармоқ тугунидан иккинчисига узатувчи юқори самарали телекоммуникация тармоғидаги механизм.