Muammoli ta’lim texnologiyasi prep-33 u kuldashova Mohina Eshankulova Oydin reja

Muammoli ta’lim texnologiyasi

PREP-33 U Kuldashova Mohina
Eshankulova Oydin

REJA :

• 1. Muammoli ta’lim haqida umumiy tushuncha
• 2. Muammoli talimning o’ziga xosliklari
• 3. Muammoli ta’limning yutuq va kamchiliklari

Muammo - grekcha so’z bo’lib, keng ma'noda o'rganish, hal qilishni talab qiladigan murakkab nazariy yoki amaliy savoldir; fanda har qanday hodisalarni, ob'ektlarni, jarayonlarni tushuntirishda qarama-qarshi pozitsiyalar ko'rinishida ishlaydigan va uni hal etish uchun etarli nazariyani talab qiladigan qarama qarshi vaziyat.

Muammo - grekcha so’z bo’lib, keng ma'noda o'rganish, hal qilishni talab qiladigan murakkab nazariy yoki amaliy savoldir; fanda har qanday hodisalarni, ob'ektlarni, jarayonlarni tushuntirishda qarama-qarshi pozitsiyalar ko'rinishida ishlaydigan va uni hal etish uchun etarli nazariyani talab qiladigan qarama qarshi vaziyat.

Muammoli ta’lim – ta’lim jarayonini olib borishda o’quvchilar oldiga yechish uchun muammoni qo’yish orqali muammoli vaziyatni vujudga keltirish va mashg’ulot davomida uning yechimini topish.

Muammoli ta’limni ilk martta amerikalik psixolog, faylasuf va pedagog D.Dyui 1894 yilda Chikagoda tashkil etgan tajriba maktabida qo’llagan. XX asrning 60 yillarida bu yo’nalishda tadqiqotlar olib borildi. 70-80 yillarga kelib, amaliyotga keng joriy etildi. Muammoli o’qitishni chuqur o’rganish XX asrning 60-yillarida boshlangan bo’lib, uning asosida “Tafakkur- muammoli vaziyatdan boshlanadi”- degan g’oya yotadi.

Muammoli ta’limni ilk martta amerikalik psixolog, faylasuf va pedagog D.Dyui 1894 yilda Chikagoda tashkil etgan tajriba maktabida qo’llagan. XX asrning 60 yillarida bu yo’nalishda tadqiqotlar olib borildi. 70-80 yillarga kelib, amaliyotga keng joriy etildi. Muammoli o’qitishni chuqur o’rganish XX asrning 60-yillarida boshlangan bo’lib, uning asosida “Tafakkur- muammoli vaziyatdan boshlanadi”- degan g’oya yotadi.

Muammoli ta’lim turi ilmiy – uslubiy jihatdan 3 turga bo’linadi:

• Muammoli ta’lim turi ilmiy – uslubiy jihatdan 3 turga bo’linadi:
• 1. Muammoli vaziyatni vujudga keltirish
• 2. Muammoning qo’yilishi.
• 3. Muammoning yechimini topish.

Muammoli ta’lim bosqichlari:

• Muammoli vaziyat hosil qilish.
• Muammoni yechish taxminlarini shakllantirish.
• Yechimning to’g’riligini tekshirish

Muammoni hal etish bosqichlari:

Muammoni hal etish bosqichlari:

1. Isbotlash – bu muammoning ilgari to’g’ri deb tan olingan sabablar bilan bog’liqliklarini tekshirish asosida amalga oshiriladi.

2. Tekshirish – buni tanlangan sababning oqibatida hal etilayotgan muammo hosil bo’lishi to’g’riligini asoslash bilan amalga oshiriladi.

3. Tushuntirish – bu mumamoning nima uchun to’g’riligini tasdiqlovchi sabablarni aniqlash asosida amalga oshiriladi.

Muammoli ta’limning yutuqlari:

Muammoli ta’limning yutuqlari:

• 1.Bilimlarni o‘zlashtirishdagi yuqori darajadagi mustaqillik, ta’lim oluvchilarning mustaqil dunyoqarashini shakllantirishga yordam beradi .
• 2.Talabaning shaxsiy motivatsiyalari, bilishga doir qiziqishlarini shakllantiradi .
• 3.Talabalarning fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi
• 4.Talabalarning dialektik tafak-kurining shakllanishi va rivoj-lanishiga yordam beradi, ular tomo-nidan o‘rganilayotgan hodisalar va qonuniyatlardagi yangi aloqadorlikni yuzaga chiqarilishini ta’minlaydi.

Muammoli ta’limning kamchiliklari:

Muammoli ta’limning kamchiliklari:

• 1.Amaliy ko‘nikma va malakalarni shakllanishda boshqa ta’lim tiplariga qaraganda kam darajada qo‘llaniladi.
• 2.Boshqa ta’lim turlariga qaraganda bir xil hajmdagi bilimlarni o‘zlashtirish uchun ko‘p vaqt talab etiladi

Muammoli vaziyatni o’quv mashg’ulotlarining barchasida shakllantirish mumkin. Uni dars jarayonida qancha ko’p shakllantirish o’qituvchiga bog’liq. Muammoli vaziyatning ahamiyati shundaki, u o’quvchilar diqqatini bir joyga (muammoga) qaratadi va o’quvchilarning izlanishiga, fikrlashga o’rgatadi.

Muammoli vaziyatni o’quv mashg’ulotlarining barchasida shakllantirish mumkin. Uni dars jarayonida qancha ko’p shakllantirish o’qituvchiga bog’liq. Muammoli vaziyatning ahamiyati shundaki, u o’quvchilar diqqatini bir joyga (muammoga) qaratadi va o’quvchilarning izlanishiga, fikrlashga o’rgatadi.

E’TIBORINGIZ UCHUN

E’TIBORINGIZ UCHUN

RAHMAT !!!