Мудофаа ва миллий хавфсизлик / Фавқулодда вазиятлар. Оммавий тартибсизликлар]

Ёнғин хавфсизлиги ва ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлаш бўйича ахборот стендларини расмийлаштиришга ва мазмунига қўйиладиган
ТАЛАБЛАР
Ёнғин хавфсизлиги ва ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлаш бўйича ахборот стенди — ёнғин хавфсизлиги ва ҳаёт фаолияти хавфсизлиги асослари мавзуидаги профилактик тусдаги матнли ёки графикли ахборот материалларини жойлаштириш учун мўлжалланган стационар қурилма (кейинги ўринларда — стенд).
Ходимлар сони 15 нафардан ортиқ ёки бир вақтнинг ўзида объектда бўладиган одамларнинг сони 10 нафардан ортиқ бўлган объектларда стендлар расмийлаштирилиши шарт.
Стенд, ундаги маълумотлардан кенг танишиш имконини берадиган жойларга жойлаштирилади (масалан, бинонинг биринчи қавати, ташкилот ёки корхонанинг фойеси, объект биносига кириш қисмида ва ҳаказо). Стендга бориш йўли объектнинг иш вақти мобайнида очиқ бўлиши ва ҳеч қандай ташқи тўсиқлар билан чекланмаслиги керак.
Ахборот стендларини камида 490 х 770 мм ўлчамда, бир хил услубда тайёрлаш, профилактика материалларини жойлаштириш учун қутилар сони А4 форматида камида 4 та бўлиши тавсия этилади.
Стендларга жойлаштириш учун ахборот материалларининг рўйхати:
асосий ёнғин хавфсизлиги талаблари ва ёнғин содир бўлгандаги ҳаракатлар;
уй-рўзғорда ёнғин хавфсизлиги чоралари;
жабрланганларга биринчи ёрдам кўрсатиш тартиби;
объектнинг ёнғин хавфсизлиги ҳолати, содир бўлган ёнғинлар (фавқулодда вазиятлар), уларнинг сабаблари ва уларни бартараф этиш бўйича кўрилган чора-тадбирлар тўғрисидаги маълумотлар;
профилактик варақалар, брошюралар ва бошқалар.;
ёнғин-қутқарув бўлинмаларининг «101» чақирув рақами ва бошқалар.;
бириктирилган давлат ёнғин назорати инспектори ҳақида маълумот (Ф.И.О., иш телефони).
Ёнғин хавфсизлиги масалалари билан боғлиқ бўлмаган маълумотларни стендларга жойлаштириш тақиқланади.
Ёнғин хавфсизлиги қоидаларига
4-ИЛОВА
Объектнинг ёнғин хавфсизлиги паспорти
1. Ёнғин хавфсизлиги паспорти (кейинги ўринларда — паспорт) — объектнинг (бинонинг) мавжуд ёнғин хавфсизлиги даражасини тавсифловчи ва ёнғин хавфини камайтириш бўйича тавсияларни ўз ичига олган, белгиланган тартибда ишлаб чиқилган ва тасдиқланган ҳужжат.
2. Ёнғин хавфсизлиги паспорти қуйидаги объектлар учун ишлаб чиқилиши лозим:
а) ёнғин ва портлаш хавфи мавжуд ишлаб чиқаришлар:
500 m² дан ортиқ ишлаб чиқариш майдонига эга ёғочни қайта ишлаш ва целлюлоза-қоғоз саноати корхоналари;
кунига 50 млн m³ ортиқ газни ҳайдаш (ўтказиш) корхоналари;
кунига 20 минг t дан ортиқ нефтни ҳайдаш (ўтказиш) корхоналари;
кунига 15 минг t дан ортиқ нефтни қайта ишлаш корхоналари;
кунига 100 t дан ортиқ ишлаб чиқариш қувватига эга кимёвий тола ишлаб чиқариш корхоналари;
кунига 20 t дан ортиқ ишлаб чиқариш қувватига эга асоси ёнувчан бўлган лок-бўёқ маҳсулотлари корхоналари;
умумий сиғими 20 000 m³ дан ортиқ бўлган нефть, нефть маҳсулотлари омборлари;
белгиланган қуввати 100 МV дан ортиқ бўлган электр станциялар ва иссиқлик электр марказлари;
сиғими 15 минг t дан ортиқ бўлган дон маҳсулотларини сақлаш ва уларни қайта ишлаш элеваторлари;
қуввати кунига 1 000 t дан ортиқ шакар ишлаб чиқариш корхоналари;
портлаш ва ёнғин хавфлилиги бўйича А, Б ва В тоифага кирувчи майдони 10 000 m² дан ортиқ бўлган ишлаб чиқариш ва (ёки) омборхона бинолари;
б) белгиланган вазифаси ёки лойиҳасига мувофиқ бир вақтнинг ўзида 800 дан ортиқ киши бўлиши мумкин бўлган изоляция қилинган хонага эга бинолар ва (ёки) иншоотлар:
шифохоналар, госпиталлар, даволаш станционарлари, туғруқхоналар, реабилитация марказлари;
меҳмонхоналар, санаторийлар, профилакторийлар, дам олиш уйлари;
концерт заллари, театрлар, амфитеатрлар, кинотеатрлар, маданият уйлари, спорт (кўнгилочар) саройлари, марказлар;
давлат бошқарув органлари, таълим, илмий ва лойиҳалаш ташкилотларини жойлаштириш учун фойдаланиладиган бинолар ва (ёки) иншоотлар, кутубхоналар;
бозорлар, савдо марказлари ва дўконлар, кўнгилочар ва дам олиш масканлари;
аэропортлар ва темир йўл вокзаллари;
телерадио марказлари;
кўп функцияли бино ва иншоотлар.
3. Ёнғин хавфсизлиги паспорти хўжалик ва тезкор бошқарувида обектларга эга бўлган юридик шахслар учун ишлаб чиқилади. Объектларни шартнома асосида объектнинг ёнғин хавфсизлигини таъминлаш учун жавобгарликни зиммасига олиш билан бошқа юридик шахсга (ижара, беғараз фойдаланиш ва ҳаказо) фойдаланишга берилганда, паспорт ушбу объектдан фойдаланаётган юридик шахс учун ишлаб чиқилади.
4. Паспорт объект раҳбари томонидан тасдиқланади.
Паспорт камида уч нусхада ишлаб чиқилади ва бир нусхаси давлат ёнғин назорати органига тақдим этилади.
Объектнинг функционал вазифаси, технологик жараёни, хажмий-режалаштириш ва лойиҳалаш ечимларини ўзгартиришда паспорт янгиланиши шарт.
6. Паспорт объектнинг хусусиятларини ўз ичига олиши ва сарлавҳа саҳифаси, паспортнинг қисқача тавсифи, мазмуни, фойдаланилган манбалар рўйхати ва қуйидаги бўлимларни ўз ичига олиши керак:
а) объектнинг ёнғин хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий-функционал схемаси;
б) объектнинг ёнғин хавфи хусусиятлари;
в) ёнғиндан ҳимояланиш хусусиятлари;
г) портлашга қарши ҳимоя хусусиятлари;
д) ёнғин содир бўлганда одамлар хавфсизлигини таъминлаш;
е) муҳандислик тизимларининг ёнғин хавфсизлиги хусусиятлари;
ж) ёнғинга қарши ҳимоя воситалари ва ёнғинни ўчиришнинг бирламчи воситаларининг хусусиятлари;
з) ёнғин хавфсизлиги даражасини баҳолаш;
и) объектнинг ёнғин хавфини камайтириш чоралари.
Ҳар бир бўлим (рўйхатдан охирги иккитаси бундан мустасно) объектдаги ёнғин хавфсизлигини таъминлаш йўналишидаги ҳолатни тавсифловчи оралиқ хулосалар билан тугайди.
Паспортга технологик жараённи тасвирловчи чизмалар, шунингдек, қуйидаги режалар илова қилинади:
а) ёнғин ўтиш жойлари кўрсатилган ҳолда объектнинг бинолар, иншоотлар, очиқ қурилмаларини жойлаштириш;
б) объектнинг ёнғинга қарши сув таъминоти;
в) бинолар ва ташқи қурилмаларга ёнғинга қарши ҳимоя ускуналарини жойлаштириш.
Функционал вазифаси ёки лойиҳасига мувофиқ бир вақтнинг ўзида 800 дан ортиқ кишилар бўлиши мумкин бўлган изоляция қилинган хонага эга бинолар ва (ёки) иншоотлар учун кўрсатилган хонанинг жойлашиш тартиби белгиланади.
7. Паспортнинг қисқача тавсифи қуйидагиларни ўз ичига олиши керак: барча ишлаб чиқувчилар имзоси билан улар томонидан ишлаб чиқилган бўлимларни кўрсатган ҳолда тузувчи ташкилот ҳақида қисқача маълумот, ишлаб чиққан ташкилот тўғрисида қисқача маълумот, паспортни ишлаб чиқиш учун асослар, паспорт ишлаб чиқилган бинолар ва ҳудуд чегараларининг тўлиқ рўйхати, илгари ишлаб чиқилган паспортга киритилган ўзгаришлар ва қўшимчалар ҳақида маълумотлар (мавжуд бўлса).
8. «Объектнинг ёнғин хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий-функционал схемаси» бўлимига объектнинг ёнғин хавфсизлигини таъминлаш учун ходимларнинг ўзаро ҳамкорлиги, бўйсуниши ва жавобгарлиги, объектда ташкилий-техник чора-тадбирларни амалга ошириш, кўрилаётган чора-тадбирларнинг изчиллиги ва сифати ҳақидаги маълумотлар киритилиши лозим.
9. «Объектнинг ёнғинга хавфли хусусиятлари» бўлимида жадвал шаклидаги қуйидаги маълумотлар бўлиши керак:
а) технологик жараёнларда ишлатиладиган барча модда ва материалларнинг ёнғинга хавфли кўрсаткичлари, уларнинг ўзига хос хусусиятлари (мавжуд бўлса), ёнғин-портлаш хавфи мавжуд модда ва материалларни сақлаш (фойдаланиш) шароитлари, эҳтимолий ёндириш манбаларининг таҳлили натижалари, ёнғиннинг (портлашнинг) содир бўлиш, ривожланиш сценарийлари ва етказилиши мумкин бўлган зарарлар;
б) портлаш ва ёнғин хавфи мавжуд барча хоналарнинг тоифалари, Электр ускуналарининг тузилиши қоидалари бўйича зоналар синфи, портловчи аралашмаларнинг таснифи (тоифаси, гуруҳи);
в) барча биноларнинг портлаш ва ёнғин хавфилилиги тоифалари;
г) барча ташқи қурилмаларнинг портлаш ва ёнғин хавфлилиги тоифалари, уларнинг атрофидаги Электр ускуналарининг тузилиши қоидалари бўйича зоналар синфи, портловчи аралашмаларнинг тоифалари ва гуруҳлари, портловчи зоналарнинг ўлчамлари;
д) ишлатиладиган модда ва материалларнинг бирга сақланиши мос келиши.
10. «Ёнғинга қарши ҳимоянинг хусусияти» бўлимида жадвал шаклидаги қуйидаги маълумотлар бўлиши керак:
а) бино ва иншоотларнинг ёнғин хавфлилиги ва оловга бардошлилиги, уларнинг майдони ва қавтлилиги;
б) бино ва иншоотларда фойдаланиладиган асосий қурилиш конструкцияларнинг оловга бардошлик чегаралари ва ёнғинга хавфлилик синфлари;
в) ёнғин-техник хусусиятларини кўрсатган ҳолда ёнғинга қарши тўсиқлар ва улардаги тешиклар тўлдирилиши.
11. «Портлашга қарши ҳимоянинг хусусиятлари» бўлимида портлашларнинг олдини олиш учун қўлланиладиган ечимлар, портлаш мумкин бўлган хоналарнинг биноларда жойлашиши, портлашга қарши ҳимоя элементлари, иншоотларнинг енгил ташлаб юборувчи конструкциялари ва хусусиятларига оид маълумотлар бўлиши керак.
12. «Ёнғин содир бўлганда одамлар хавфсизлигини таъминлаш» бўлимида жадвал шаклидаги қуйидаги маълумотлар бўлиши керак:
а) биноларда, қаватларда, хоналардаги одамлар сони;
б) хоналар, қаватлар ва бинолар эвакуация ва чиқиш йўллари билан таъминланганлиги, уларнинг параметрлари баҳоланиши;
в) ёнғинда эвакуацияни бошқариш ва фойдаланилаётган хабар бериш тизим қурилмаларининг мавжудлиги ва хусусиятлари;
г) бинонинг тутунга қарши ҳимоя элементи қурилмаларининг мавжудлиги ва хусусиятлари.
13. «Муҳандислик тизимларининг ёнғин хавфсизлиги хусусиятлари» бўлимида электр ускуналар, иситиш ва шамоллатиш тизимларининг хусусиятлари, портлаш хавфи бўлган бино ва хоналарда яшинга қарши ҳимоя воситаларининг хусусиятлари, уларнинг ёнғин хавфсизлигига таъсир қилувчи ҳамда ҳолатини баҳолаш тўғрисидаги маълумотлар жадвал шаклида бўлиши керак.
14. «Ёнғинга қарши техник ҳимоя воситалари ва ёнғинни ўчиришнинг бирламчи воситалари хусусиятлари» бўлимида жадвал шаклидаги қуйидаги маълумотлар бўлиши керак:
а) автоматик ёнғин ўчириш ва ёнғин сигнализацияси қурилмаларининг мавжудлиги ва хусусиятлари;
б) ички ва ташқи ёнғинга қарши сув таъминоти тизимларининг мавжудлиги ва хусусиятлари;
в) объектнинг ёнғинни ўчиришнинг бирламчи воситалари билан таъминланганлиги.
15. «Ёнғин хавфсизлиги даражасини баҳолаш» бўлими олдинги бўлимлар орасидаги хулосалар асосида тузилади (зарур ҳолларда ёнғин хавфини баҳолаш) ва объектнинг ёнғин хавфсизлиги ҳолати ҳақида батафсил хулосани ўз ичига олиши керак.
16. «Объектнинг ёнғин хавфини камайтириш чоралари» бўлимига амалдаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларига мувофиқлаштириш учун объектда амалга оширилиши лозим бўлган асосланган чора-тадбирлар жадвал шаклида киритилиши лозим.
17. Паспорт бўлимларининг рўйхати ва уларнинг мазмуни объектнинг ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда ўзгартирилиши мумкин. Паспортни ишлаб чиқишда ёнғин хавфини баҳолаш тавсия этилади.
Ёнғин хавфсизлиги қоидаларига
5-ИЛОВА