Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnalogiyalar

Assembler tilining asosiy operatorlari 
1) Operator turlari haqida tushuncha
Har qanday algoritmlik dasturlash tili o’ziga mos operator turlariga ega. Assembler tili ham 
ozining tarkibiy qismida quyidagi operator turlariga ega: 

Bajariluvchi operatorlar

Ma’lumotlarni aniqlash psevdooperatorlari

Makrooperatorlar

Izohlar
Bajariluvchi operatorlar translyator orqali mashina buyruqlariga o’zgartiriladi. Assembler 
tilining bitta bajariluvchi buyruq bitta mashina buyruqqa mosdir. Dasturlash tillarning barcha 
bajariluvchi buyruqlar quyidagicha guruhlanadi:

Ma’lumotlarning qayta ishlash operatorlari;

Boshqaruvni uzatish opratorlari.
Ma’lumotlarning qayta ishlash opratorlari hotira maydon (operativ hotira katakchalari, registrlar 
yoki bayroq-maydonlari) qiymatlariga ta’sir o’tkazsa, boshqaruvni uzatish opratorlari esa dastur 
bajarish jarayonini o’zgartirishdan iborat.
Ma’lumotlarni aniqlash psevdooperatorlari, bajariluvchi operatorlarning aksariyati bo’lib, 
ular mashina buyruqlariga o’girilmaydi, faqat translyator-dasturga dasturchilar tomonidan 
ko’rsatmalardan iborat bo’ladi.
Makrooperatorlar esa bir nechta dasturlash tilining oddiy operatorlarni yoki 
psevdooperatorlarni translyator uchun almashtirilish qonuniyatini belgilaydi. Misol taraqasida 
protsedura yoki makroslarni keltirishimiz mumkin.
2) Assemblerning ma’lumotlarga ishlov berish operatorlari
Ma’lumotlarni qayta ishlash uchun Assembler tilining operatorlarini quyidagicha guruhlarga 
ajratishimiz mumkin: 

---

1.
Arifmetik operatorlar
2.
Mantiqiy operatorlar
3.
Ma’lumotlarni uzatish operatorlar
4.
Bayroq-maydonlarni boshqarish operatorlar
5.
Siljitish operatorlar
6.
Zanjir(qator) ustida operatorlar
Quyida shu operator turlariga batafsil to’xtab o’tamiz va ularning dasturda yozilish sintaksis 
misollari bilan tanishib chiqamiz.