Muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filliali gruh talabasining

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALARI VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILLIALI
GRUH TALABASINING
“Kompyuter tarmoqlari” fanidan
3-MUSTAQIL ISH
Bajardi
Qabul qildi


2023


Ma`vzu: Tarmoq standartlarini tartibga soluvchi qo‘mitalar.

1. 
   Lokal tarmoqlar (LAN) va ularning qurilish usullari.
   
2. 
   "Ethernet" texnologiyasi.
   
3. 
   Shahar tarmoqlari (MAN) va ularning qurilish usullari.
   
4. 
   ATM, ISDN, xDSL texnologiyalari.
   
5. 
   Global tarmoqlar (WAN) va ularning qurilish usullari.
   

WAN tarmoqlarida qo‘llaniladigan standar texnologiyalar


1.Mahalliy tarmoq (LAN) bir-biriga yaqin bo'lgan ofis binosiga, maktabga yoki uyga o'xshash bir guruh kompyuterlarga tarmoq yetkazib berish imkoniyatini beradi. LANlar odatda fayllar, printerlar, o'yinlar, ilovalar, elektron pochta yoki Internetga kirish kabi resurslar va xizmatlarni bo'lishishni ta'minlash uchun quriladi.
Bir nechta mahalliy tarmoqlar yakka holda turishi mumkin, boshqa tarmoqlardan uzilib qolgan yoki boshqa mahalliy tarmoqlarga yoki WANga (internetga o'xshash) ulanishi mumkin. An'anaviy uy tarmoqlari - bu individual LANlar, lekin mehmonlar tarmog'i o'rnatilgandek, uyda bir nechta LANni yaratish mumkin . LANni yaratish uchun foydalaniladigan texnologiyalar Zamonaviy lokal tarmoqlar, asosan, Wi-Fi yoki Ethernet qurilmalarini o'z qurilmalarini bir-biriga ulash uchun ishlatadi.An'anaviy Wi-Fi tarmog'i bir yoki bir nechta simsiz ulanish nuqtasini ishlaydi , ular signal uzatish asboblari bilan bog'lanadi. Ushbu kirish punktlari, o'z navbatida, tarmoq qurilmalaridagi va mahalliy qurilmalardagi oqimlarni boshqaradi va mahalliy tarmoqni tashqi tarmoqlar bilan birlashtiradi. Uydagi LANda simsiz keng tarmoqli yo'riqchilar kirish nuqtasi vazifalarini bajaradilar.An'anaviy Ethernet LAN bir yoki bir nechta uyadan , kalitlardan yoki an'anaviy routerlardan iborat bo'lib , shaxsiy qurilmalar chekilgan kabel orqali ulanadi.Wi-Fi va Ethernet ikkala qurilma ham markaziy qurilmadan ko'ra to'g'ridan-to'g'ri bir-biriga ulanishga imkon beradi (masalan, peer yoki peer-to-peer ulanishlar), lekin bu tarmoqlarning faoliyati cheklangan.Ethernet va Wi-Fi odatda ko'pchilik korxonalarda va uylarda ishlatilsa-da, arzon narxlardagi va tezkor talablarga javob beradigan bo'lsa, LAN etarli miqdorda sabab topilsa, elyaf bilan sozlanishi mumkin.
2. Ethernet texnologiyalari - tarmoqlarni tashkil etish uchun eng keng tarqalgan. Bugungi kunda sud soni besh million ko'rsatkichni oshadi. Biz Ethernet texnologiyasi bo'yicha ishlovchi tarmoq kartalari bilan kompyuter, haqida gapirish bo'lsa, ular juda ko'p.

1-Rasm.Ethernet texnologiyasi
Bu standarti asosida IEEE 802.3 deb nomlanadi, boshqa ishlab chiqariladi. U, salafiy bilan birga juda ko'p, lekin oz farq bor, bu Ethernet texnologiya hali bor. yangi versiyasi turli darajalari MAC MChJ bo'lsa-da, akasi, ham darajalari bir kanalga birlashtirildi. Biz yangi versiyasi emas konfiguratsiya standart protokolini DIX mumkin. Va, eng asl nisbati, bir oz farq qiladi, ammo, bir xil standartlarga uchun ham maksimal va minimal ramka registri.Yurakka chekilgan imzolaridan dix shunday chaqirdi esa Ethernet IEEE 802.3 texnologiya tez-tez biron biroyat-belgi holda, qurilma. Bu oldingi yangi standartini olish uchun amalga oshirish. jismoniy jismoniy atrof muhit- qanday turiga qarab, Ethernet IEEE 802.3 standart texnologiya farqlarni beradi (birgalikda 10 Base-2, 10 Base-5, 10Base-T s10Base-FL, va nihoyat, 10Base-FB).
3.Shahar tarmoqlari (Metropolitan area networ, MAN) – 5km va 50km oralig’idagi hududga ega bo’lgan shahar tarmoqlariga ulangan foydalanuvchilarni kompyuter resurslaridan foydalanishni ta’minlaydi. Shahar tarmoqlari bir nechta kichik LAN yoki katta LAN tarmog’idan kattaroq bo’lgan hududni yoki WAN tarmog’idan kichikroq bo’lgan hududni o’z ichiga oladi. Bu atama shahardagi tarmoqlarni bitta kattaroq tarmoqqa o'zaro bog'lash jarayonlarini tasvirlash uchun qo'llaniladi. Shahar (mintaqaviy) tarmoqlar Shahar (mintaqaviy) tarmoqlar (Metropolitan Area Network - MAN) bitta shahar ichidagi mahalliy tarmoqlarni ulash, shuningdek, mahalliy tarmoqlarni global tarmoqlar bilan ulash uchun mo'ljallangan.
Shahar tarmoqlar
--yuqori tezlikdagi aloqa kanallari
--geografik jihatdan cheklangan
--aloqa kanallarining uzoq masofada joylashuvi
Metropoliten tarmoqlari (MAN) va ko'priklar

• 
  Shuningdek, u bir nechta mahalliy tarmoqlarni magistral aloqa linyalari bilan ko'prik orqali o'zaro bog'liqligini anglatishda ham ishlatiladi.
  
• 
  Mahalliy tarmoqlarni bir xil turdagi apparat va dasturiy ta'minot bilan ulash uchun ko'priklar ishlatiladi. Ko'prik rolini kompyuterga kiritilgan maxsus tarmoq kartasi yoki maxsus dasturiy ta'minotga ega alohida kompyuter o'ynashi mumkin.
  
• 
  Mahalliy tarmoqlarni turli xil apparat va dasturiy ta'minot bilan ulash uchun har bir tarmoqda shlyuz deb ataladigan maxsus kompyuter(gateway) ajratilgan. Tarmoqlarning har birining shlyuzlari aloqa liniyalari yordamida bir-biriga ulanadi va ma'lumotni tarmoqdan uzatishning bir usuli bilan olib, boshqa usul bilan tarmoqqa o'tkazish va uzatishni ta'minlaydi. Slyuzlarning roli ko'priklarning roliga qaraganda ancha murakkab.MAN tarmoqlari MAN tarmoqlari odatda bitta tashkilotga tegishli tarmoq sifatida qaralmaydi, ammo bunday tarmoqlarni bitta Internet xizmat provayderlariga tegishli bo’lishi mumkin. MAN tarmog’ida katta hududlarda yuqori tezliklarda ma’lumot uzatish oraliqlarini qamrab oladi va shahar o'lchamidagi maydonni yoki bir nechta kichik o’lchamdagi binolarni (LAN tarmoqlaridan tashkil topgan) qamrab olishi mumkin. MAN ko'pincha mintaqaviy resurslardan foydalanish maqsadida ishlatiladi va boshqa tarmoqlarga umumiy ulanishni ta'minlaydigan yuqori tezlikda ishlaydigan tarmoqdir, ya’ni shaharlararo tarmoqlarni ulashda ishlatiladi. Quyidagi 1-rasmda MAN tarmoqlariga misol keltirilgan.