Muhit va ekologik omillar

Muhit va ekologik omillar

Reja:

1. Abiotik omil

2. Biotik omil

3. Antropogen omil

Yashash muhiti deb tabiatning bir —biriga ta’sir qiluvchi tirik mavjudotlar bilan qoplangan qismiga aytiladi.

• Yashash muhiti deb tabiatning bir —biriga ta’sir qiluvchi tirik mavjudotlar bilan qoplangan qismiga aytiladi.
• Yashash sharoiti hayot uchun kerakli omillar yig`indisidan iborat bo`lib, bularsiz organizmlar yashay olmaydi. Muhit elementlarining turlar moslashish reaktsiyasini chaqiruvchi faktorlari ekologik omillar deyiladi.
• Organizmlar murakkab va o`zgaruvchan dunyoda yashab, ular o`z hayotini asta — sekin shunga moslashtirib boradi.

Evolyutsion taraqqiyot davomida organizmlar quyidagi to`rtta asosiy hayot muhitini o`zlashtirgan

Suv
Havo
Tuproq
Organizm
Organizmlarning muhitga moslashuvi adaptatsiya deyiladi (lotincha "adaptatsio" — moslashuv).
Moslashuv tiriklikning asosiy xususiyatlaridan biri bo`lib, mavjudotlarning yashab qolishi va ko`payishini ta’minlaydi.
Sharoitga moslashuv hujayradan tortib har xil ekologik sistema faoliyatigacha bo`lgan darajada vujudga keladi.

Ekologik omillarning quyidagi guruhlari ajratiladi:

1. Abiotik omillar.

• a) iqlim omillari- yorug`lik, harorat, namlik;
• b) edafik omillar- tuproqning mexanik va kimyoviy tarkibi, uning fizik xususiyatlari;
• v) orografik omillar —relyef sharoitlari
• 2. Biotik omillar.
• Fitogen
• Zoogen
• Mikrobiogen
• 3. Antropogen.

Organizmga har bir omil ta’sir etishining quyi va yuqori chegaralari bo`ladi. Omilning qulay ta’sir etuvchi kuchi optimum zona deb ataladi. Har qanday ekologik omil ta’sirining optimum, minimum va maksimum ko`rsatkichlari bo`ladi. Minimum va maksimum chegaralari kritik nuqta deb qaraladi