Multimedia aloqa

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI TOSHKENT
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
TELEKOMMUNIKATSIYA
TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI 415-19-GURUH TALABASI
XUDOYBERDIYEV SHAXZODning
MULTIMEDIA ALOQA
TARMOQLARI
fanidan bajargan
MUSTAQIL ISHI
Bajardi : 415-19 guruh talabasi
Xudoyberdiyev Shaxzod
Tekshirdi:Xaytbaev A.
Toshkent 2022

---

Mavzu:Multimediya aloqa tarmog‘ining transport telekommunikatsiya
texnologiyalari, ochiq tizimlarni bir-biri bilan ishlash etalon modeli
Multimediya tarmoqlari uchun xizmatlarni ta’minlash va xizmat
ko‘rsatish sifati talablaridan iborat zamonaviy multimediya ilovalarini
aniqlash
REJA:
1. Simsiz shaxsiy lokal tarmoq texnologiyalari.(Wpan)
2.WLan simsiz lokal tarmoq texnologiyalari
3.LoraWan va Sigfox
4.Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

---

Axborot uzatishning simsiz texnologiyalari tarixi XIX asrning oxiriga kelib
birinchi radiosignal uzatilishi bilan boshlangan va XX asrning 20-yillarida
amplituda modulyatsiyali radio qabul qilgichlar paydo bo‘lishi bu texnologiyalarni
rivojlanish jarayonlariga katta ta’sir ko‘rsatdi. 1970-yillarga kelib tovushni
radioto‘lqinlar orqali uzatuvchi birinchi simsiz radiotelefonlar yaratildi. Dastlab
bular analog tarmoqlarda ishlagan bo‘lsa, 80-yillar boshida raqamli standartlarga
o‘tish boshlanganligini anglatuvchi, spektrni yaxshi taqsimlashini, eng yaxshi
sifatli signalni va eng yaxshi xavfsizlikni ta’minlovchi GSM standarti ishlab
chiqildi.
XX asrning 90-yillarida simsiz tarmoqlar holatini mustahkamlash
jarayonlari yuz berishi, bu texnologiyalarni jadallik bilan rivojlanishiga olib keldi.
Bugungi kunda simsiz texnologiyalar kundalik hayotimizga mustahkam joylashib
bormoqda, yuqori tezlikni ta’minlash bilan birga ular yangi qurilma va xizmatlarni
taqdim etmoqda.
WPAN tarmoqlari odatda TCP/IP emas, hech bo‘lmaganda boshidan
protokollarni oldi. Bluetooth, Zigbee va Z-Wave protokollari haqiqiy TCP/IP
protokoli bilan o‘xshash, ammo TCP/IP orqali tarmoq orqali muloqot qilmaydi.
Zigbee (Zigbee-IP yordamida) va ip orqali Bluetooth orqali (6LoWPAN-ni qo‘llab-
quvvatlash uchun IPSP yordamida) ip-moslashuvlar mavjud. Keyinchalik, ushbu
bobda har qanday Ipv80.15.4 tarmog‘iga ulanadigan haqiqiy IPv6 protokoli (oqim)
bilan muvofiqligi darajasi bilan 6 protokoli yordamida WPAN misolini ko‘rib
chiqamiz. Ushbu bobda IEEE 802.11 protokollarini ishlatadigan TM Wi-Fi
standartlari ham ko‘rib chiqiladi. Odatda, simsiz lan (WLAN) da 802.11 protokollari
keng tarqalgan va IoT dasturlarida, ayniqsa aqlli sensorlar va shluzi uyalarida
qo‘llaniladi. Ushbu bo‘lim 802.11 Wi-Fi standartlari katalogini, shu jumladan, yangi
IEEE 802.11 AC yuqori tezlikli protokolini rasmiy ravishda ko‘rib chiqadi. 802.11
shuningdek, 802.11 p protokoli yordamida transport bozori uchun IoT dunyosiga
tarqaladi. Nihoyat, ushbu bo‘lim IEEE 802.11 ah spetsifikatsiyasini ko‘rib chiqadi,
bu 802.11 protokoliga asoslangan simsiz lan yechimidir, ammo aniq sensorlarga ega
kuchli qurilmalar va xarajatlarni cheklash uchun mo‘ljallangan.

---

IP – LoWPAN bilan WPAN
2005-da eng kichik va eng cheklangan qurilmalar uchun IP-manzilni
ta'minlash uchun LoWPAN kontseptsiyasi yaratildi. Ishchi guruh IETF-da dizaynni
RFC 4944 (izoh berish so‘rovi) spetsifikatsiyasiga muvofiq rasmiylashtirdi va keyin
RFC 6282-dan manzilni qisqartirish va qo‘shnilarni aniqlash uchun RFC 6775-dan
yangilandi. Konsortsium yopiq, ammo standart uni ishlatadigan va amalga
oshiradigan har bir kishi uchun ochiq. LoWPAN past quvvatli WPAN yordamida
IPV6NI bildiruvchi qisqartma. Maqsad, kuch va makonda cheklangan va yuqori
tezlikda tarmoq xizmatlariga muhtoj bo‘lmagan qurilmalar uchun kam quvvatli RF
aloqa tizimlari orqali IP-tarmoqlardan foydalanishdir. Protokol 802.15.4 kabi boshqa
WPAN protokollari, shuningdek, Bluetooth, 1 gigagertsli chastotali protokollar va
elektr tarmog‘i tekshiruvi (PLC) bilan ishlatilishi mumkin. 6lowpanning asosiy
afzalligi shundaki, sensorlarning eng oddiy turi IP-manzilga ega bo‘lishi va
3G/4G/LTE/Wi-Fi/Ethernet routerlari orqali tarmoq ishtirokchisi sifatida harakat
qilishi mumkin. Bundan tashqari, IPv6 2128 yoki 3,4 × 1038 noyob manzillarining
muhim nazariy manzilini taqdim etadi. Bu 2020 tomonidan potentsial 50 milliard
internetga ulangan qurilmalarni yetarlicha qamrab olish imkonini beradi va undan
tashqarida bo‘lgan qurilmalarni qamrab oladi. Shuning uchun IPV6 internetning
rivojlanishi uchun juda mos keladi.
Zamonaviy simsiz tarmoqlarni ta’sir doirasi va vazifasi bo‘yicha
quyidagilarga ajratish mumkin (1-rasm):
- shaxsiy (Wireless Personal Area Network, WPAN);
- lokal (Wireless Local Area Network, WLAN);
- shahar (Wireless Metropolitan Area Network, WMAN);
- global (Wireless Wide Area Network, WWAN).

---