Mumtoz menejment namoyondasi A. Fayol ilgari surgan ta`limot

Mumtoz menejment namoyondasi A.Fayol ilgari surgan ta`limot

Reja:

1. 
   A.Fayol boshqaruv fanining rivojlanishiga qo‘shgan hissalri
   
2. 
   Anri Fayolning boshqarish tamoyillari.
   
3. 
   Klassik yoki ma'muriy boshqaruv maktabi
   
4. 
   Boshqarmalar funksiyalarining tavsifi: rejalashtirish va tashkil etish;
   
5. 
   Xulosa
   
6. 
   Foydalanilogan adabiyotlar ro`yhati
   

“Ilmiy menejment” namoyondalari o‘z ilmiy ishlarini asosant korxona, tashkilot. Boshqaruvini takomillashtirishga bag‘ishlashgan. Ular boshqaruvning quyi darajasida masalalar bilan, ya'ni faqat ishlab chiqarish darajasidagi boshqaruv bilan shug‘ullanishgan. Ma'muriy maktabning vujudga kelishi munosabati bilan mutaxassislar endi umumtashkilot darajasidagi boshqaruv muammolari bilan shug‘ullana boshladilar.

U butun tashkilotni boshqarishning umumiy muammolari va tamoyillarini ishlab chiqishga qaratilgan edi. Ushbu kontseptsiya doirasida 20-yillarda kontseptsiya shakllantirildi tashkiliy tuzilma firmalar ma'lum bir ierarxiya bilan o'zaro bog'liqlik tizimi sifatida. Shu bilan birga, tashkilot ta'sirni hisobga olmagan holda yopiq tizim sifatida qaraldi tashqi muhit. Bu yo'nalishning asoschisi fransuz tadbirkori va ma'muri A.Fayol bo'lib, u menejmentni tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishga qaratilgan tamoyillar, qoidalar, texnikalar yig'indisi deb hisoblagan. A.Fayolning menejment nazariyasiga qo‘shgan asosiy hissasi shundaki, u menejmentni bir necha o‘zaro bog‘liq funksiyalardan iborat universal jarayon deb hisoblagan. (rejalashtirish, tashkil etish, motivatsiya, muvofiqlashtirish, nazorat qilish). Bundan tashqari, A. Fayol 14 ta eng ko'p shakllantirdi umumiy tamoyillar tashkilot boshqaruvi:
- mehnat taqsimoti;
- quvvat;
- intizom;
- boshqaruvning birligi;
- yetakchilik birligi;
- shaxsiy manfaatlarning umumiy manfaatlarga bo'ysunishi;
- ish haqi;
- markazlashtirish;
- skalyar zanjir.
- Buyurtma;
- Tenglik;
- kadrlar lavozimlarining barqarorligi;
- tashabbus;
- Xodimlar birligi.

Teylor va gilbertlar oddiy ishchidan muvafaqqiyatga erishib, shuxrat qozonib, martabaga minganlar. Aynan shu tajriba ularning boshqaruv tug‘risidagi tushunchalariga keskin ta'sir etgan. Ulardan farqli o‘laroq. Mumtoz ma'muriy maktabning asoschilari:

Yirik biznes sohasida mashhur boshqaruvning yuqori bo‘g‘inida esa yuksak tajribali amaliyotchi rahbarlar bo‘lishgan.
Ularni tashvishlantirgan bosh masala – bu umumtashkilot miqyosida samaradorlikka erishish bo‘lgan. Shunday maqsad quyilgan bo‘lsa-da, ular boshqaruvning sotsial jihatlariga unchalik e'tibor berishmagan, ustiga-ustak ularning ishlari shaxsiy tuzatuvlar doirasidan chiqmagan. Shu sababli ularning yondoshuvlari ilmiy usulologik asosga ega bo‘lmagan.
“Mumtoz” chilar tashkilotga keng qamrovli kelajak nuqtai nazaridan yondoshib, undagi umumiy xususiyatlar va qonuniyatlarini yaratish orqali muvaffaqiyatga erishish edi. Ular boshqarishning quyidagi ikki jihatiga e'tiborni qaratishgan:

• 
  tashkilotning oqilona boshqaruv tizimini ishlab chiqish. Ular tashkilotni bo‘linmalar yoki ishchi guruhlarga bo‘lishni , moliya ishlab chiqarish va marketing boshqarishni takomillashtirishning muhim tomonlari deb hisoblashgan.
  
• 
  tashkilotning oqilona tarkibi va ishlovchilarning oqilona boshqarilishiga erishish. Shu maqsadda boshqarishda yakkaboshlik bo‘lishini va ishchi faqat bitta boshliqdan topshiriq olishi va unga bo‘ysunishi lozim degan g‘oyani ilgari surishgan.
  

A.Fayol boshqaruv fanining rivojlanishiga salmoqli hissa qo‘shgan fransuz olimlardandir. U Fransiyadagi ko‘mir qazib oluvchi yirik boshqargan. A.Fayol o‘zining boy amaliy tajribasini “Umumiy va sanoat boshqaruvi” (1916-nomli kitobida umumlashtirgan. Uning ilgari surgan quyidagi boshqaruv g‘oyalari hozirgi kunda ham o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan (4-jadval).