Mundarija бет Kirish

1.2-Rasm. Suvlarni aralashtirish neytralizatori.

1-sig‘im; 2-havo taqsimlagichi.
Neytrallash uchun reagentlar sifatida NaOH, KOH, Na₂CO₃, NH₄ OH, CaCO₃, MgCO₃, sement birikmalari ishlatiladi. Eng arzon reagent sifatida oxakli suv hisoblanadi (Ca(OH)₂- 5-10% ли). Ba‟zan korxonalarning qattiq chiqindilari ham ishlatilishi mumkin (kuyindi shlaklar).
Reagentlar oqova suvdagi kislotaning tarkibi, konsentratsiyasiga qarab tanlanadi. Shunda neytrallash jarayonida cho’kma hosil bo’lish-bo’lmasligi hisobga olinadi. Kislotali oqova suvlar 3 xil ko’rishishda bo’ladi:

1. 
   kuchsiz kislotali oqova suvlar (H₂CO₃, CH₃COOH)
   
2. 
   kuchli kislotali oqova suvlar (HCl, HNO₃)
   
3. 
   Н₂SO₄, H₂SO₃, kislotali suvlar (СаSO₄ cho’kmasi hosil bo’lishi mumkin).
   

Ohak oqova suv tarkibidagi kislotalarni neytrallash uchun kalsiy gidrooksid tuzi ko’rinishida(ohakli suv) yoki quruq kukun ko’rinishida beriladi. Ushbu qurilmaning sxemasi quyidagicha (1.3-rasm).

1.3-Rasm. Kislotali oqava suvlarni kalsiy gidrooksidi ishtrokida neytrallash qurilmasi

1-o‘rtalagich; 2-oxak so‘ndirish apparati; 3-eritma baklari; 4-dozatorlar; 5-metalizator; 6-tindirgich.

Bu yerda oqova suv 1-o’rtalashtirish apparatiga beriladi. Yuqoridan esa 2- va 3-apparatlarda tayyorlangan oxakli suv eritmasi 4-dozatorlar orqali beriladi. Keyin ular 5- neytralizatorda aralashtiriladi, cho’kma hosil bo’lgandan keyin suv 6-tindirgichga yuboriladi. Tindirgichning tagidan cho’kma ajratilib olinadi, tozalangan suv esa tindirgichning yuqori qismidan oqib chiqadi. Oqova suv tarkibida sulfat kislota uchraganda, tozalash jarayonida SaSO4 . 2H2O – gips xosil bo’ladi.

Ishqoriy oqova suvlar turli kislotalar va kislotali hususiyatga ega bo’lgan gazlar bilan ham neytrallanadi. Bunda kislotali gazlar sifatida CO₂, SO₂, NO₂, N₂O₃ va shu kabi gazlar qo’llaniladi.