Mundarija Buyrak va qon tizimi kasalliklari

Gipoglikemik koma

Gipoglikemik koma qonda qand miqdori kamayishi shuningdek qandli diabetni davolashda insulin dozasini oshirib yuborish natijasida pydo bo’ladi.Kasallik to’satdan boshlanishi bilan xarakterlanadi.Bemor o’zida ochlik sezadi.Umumiy darmonsizlik,terlash,qo’l-oyoq badan titrashi yurakning qattiq vq tez-tez urishi,arterial bosimning pasayishi,puls tezlashishi qonda qand kamayib ketishi kabi holatlar kuzatildi. Gipoglikemik komaning diabetic komadan farqi:1) Gipoglikemik koma to’satdan paydo bo’ladi 2)diabetic komada qon va siydikda asta-sekin qand ko’payadi va siydigi bilan atseton tanachalri ajraladi. Gipoglikemik komada esa bu blgilar kuzatilmaydi(qon va siydikda qand bo’lmaydi).Bemorga tezda yengil hazm bo’ladigan uglevodlar:30-50gr qand,murabbo,asal,konfetlar,pecheniyalar beriladi.Bemor xushidan ketgan bo’lsa,venaga 20-40ml 40%%li glyukoza eritmasi inyeksiya qilinadi.Bundan tashqari teri ostiga 0,01%li adrenalin eritmasidan 0,5ml yuboriladi.U qondagi qandning tezda normaga kelishiga imkon beradi. Gipoglikemik koma tez orada o’tib ketishi mumkin.Agar Gipoglikemik komani diabetic koma bilan almshtirib insulin berilsa,bemor halok bo’lishi mumkin.Shuning uchun xamshira insulin oluvchi bemorlar axvolini diqqat e’tibor bilan kuzatib borishi Gipoglikemik komaning dastlabki belgilari ko’rinishi bilanoq vrachga xabar berish lozim.

Qandli diabetni davolash va oldini olish

Kasallikning asosiy o’rnini parxez egallaydi.Bemor parxezga rioya qilmasa qandli diabetga qarshi dorilar qabul qilmasa o’zidan yaxhilanib ketadi.Insulinning sutkalik miqdori bemorning axvoliga qarab tayinlanadi.20-30birlik insulinni ovqatdan 15-20min oldin teri ostiga yuboriladi.Keyinchilik zarur bo’lib qolsa siydik va qondagi qand miqdorini hisobga olib insulin dozasi oshiriladi.Inyeksiyadan so’ng bemor uglevodaga bot oqsil moddasi normal taomlar yeyishi kerk.Qandli diabetni davolashda oddiy insulindan tashqari insulin preparatlari:protamin guruh insulin,insulin-rux suspenziyasi ishlatiladi.Ulr ta’siri 24soatgacha saqlanishi sababli sutkada 1marta muskul orasiiga yuboriladi.Keyingi yillarda qandli diabetlarga qarshi xar xil dorilar butamid(serabed,prostinopishlab chiqadi) Bemor charchab qolmasligi ish sharoitini yaxshilash kerk.Ovqat mahsulotlarida ugleodlar me’yorida bo’lishiga e’tibor berish zarur.Qandli diabet kasalligiga uchragan bemorlarga kasallik kechimi haqida tuishuncha berish va diabetik gipoglikemik komaning boshlanish belgilarini bildirib qo’yish komani oldini olish va davolashda katta ahamiyatga ega.