Mundarija kirish adabiyotlar sharxi

Aniqlash texnikasi. Hosil bo'lgan qandlar miqdoriga ko'ra reaktsion muhitdan
namuna olinib u suv bilan suyultirildi. Kerakli reaktivlar quyilgach reaktsion 
muhitning optik zichligini SF-46 da o'lchadik. Optik zichlik qiymatiga ko'ra

---

kalibrovka chizig'idan va suyultirish darajasiga ko'ra glyukoza miqdorini

aniqladik[ Jerebtsov N.A., Shelamova S.A ,2002]. 


2.3. INULAZA FERMENTI FAOLLIGINI ANIQLASH 
Mazkur usul O'zR FA mikrobiologiya Instituti "Mikroorganizmlar 
fermentlari" laboratoriyasi xodimlari tomonidan yaratilgan. Usul bakteriya va
achitqilar kultural suyuqligida hosil bo'lgan inulaza faolligini aniqlash imkonini 
beradi.
Kerakli reaktivlar va asbob-uskunalar: inulin eritmasi, suv hammomi, 
rezortsin reaktivi, xlorid kislota, etil spirti aralashmasi, probirkalar, pipetkalar va
kolbalar. 
Ishni bajarilishi: tajribani amalga oshirish uchun substrat - 1 % li inulin
eritmasi tayyorlanadi. Eritmani tayyorlashda aralashma 100
o
C haroratli suv 

hammomida eritma shaffof holga kelguncha saqlanadi (inulin issiq suvda yaxshi

eriydi). So'ngra eritma sovitiladi. 3 ml hajmdagi sovitilgan inulin eritmasiga 
inulaza faolligiga ega kultural suyuqlikdan 1 ml quyiladi. Aralashma
aralashtirilgach 30-32
o
C haroratda 10 daqiqa davomida inkubatsiyalanadi. Hosil 

bo'lgan erkin fruktoza rezortsin reaktivi bilan aniqlanadi. Ushbu usulda xlorid

kislotasining 30 % li eritmasi ishlatiladi. Bunday yuqori kislotalilik va harorat 
inulinni to'liq kimyoviy parchalaydi. Natijada esa noto'g'ri natija olish mumkin.
Buning oldini olish uchun fermentatsiya jarayonidan so'ng reaktsion muhitdan 
gidrolizlanmagan inulinni chiqarish lozim. Gidrolizat va substrat aralashmasi
fermentatsiya jarayonidan so'ng qaynoq bilan ishlov beriladi. Bunda quyi 
molekulyar fruktozidlar va erkin fruktoza spirtda eriydi, inulin esa spirtda
erimaganligi sababli cho'kmaga tushadi. Fruktozanlar miqdori esa o'z navbatida 
rezortsin reaktivi bilan suvli va spirtli eritmalarda aniqlanadi. Ferment faolligini
aniqlashda olingan inulin miqdorini va hosil bo'lgan fruktoza miqdorini bilgan 
holda inulaza faolligini hisoblash mumkin.
Inulaza faolligining 1 birligi sifatida optimal sharoitlarda (t=32
o
C; pH=5,5-5,8; 

10 daqiqa) 1 daqiqa ichida inulindan hosil bo'lgan 180 mkg fruktoza miqdorini

---

qabul qilish mumkin. Fruktoza miqdorini esa rezortsin reaktivi bilan kalibrovka

chizig'idan topiladi.