Mundarija kirish; Art terapiya tushunchasi va mohiyati

Mato terapiya - bu art terapiyaning innovatsion yoʻnalishi boʻlib, u 
2012-yildan beri Sharqiy Ukrainaning Art terapiya uyushmasida 
oʻrganilgan. 
Mato terapiyaning asosiy gʻoyasi: 
- 
mijozning tasavvurini va ijodiy fikrini faollashtirish; 
- 
turli xil mato rasmlarini chizish va rivojlanish savollari 
yordamida shaxsiy standart yaratish orqali insonning aqliy makoni ichki 
jarayonlarini aks ettirish va anglash; 
- 
estetik tajribani kengaytirish; 
- 
oʻzini namoyon qilish va uning ijodiy qismi bilan mijozning 
ichki dialogini faollashtirish. 
Mato terapiyasiga berilgan bu yondashuv insonni butun deb 
hisoblaydigan gumanistik psixologiya asosida ishlab chiqilgan. Mato 
terapiyasi terapevtik salohiyat orqali ushbu yaxlit yondashuv mijozlarning 
tana impulslari, xissiyotlari va fikrlari bilan chambarchas bogʻliqlikda 
boʻlishiga imkon beradi. 
Mato terapiyasidagi materiallarga talablar: 
• 
Matoning xususiyatlari 
• 
Turli oʻlchamlar 

---

• 
Turli xil matolar 
• 
Turli xil ranglar 
• 
Har xil geometrik shakllar 
• 
Qattiq va rangli 
• 
Turli xil darajadagi yaxlitlik 
• 
Tabiiy va sintetik 
• 
Maxsus yoki oddiy mato qismlari 
• 
Shaffof va shaffof emas matolar 
Mato terapiyasida terapevtning asosiy strategiyasi 
1. 
Diagnostika bosqichi. 
2. 
Rivojlanish bosqichi. 
3. 
Terapevtik bosqich. 
4. 
Badiiy murabbiylik bosqichi. 
5. 
Yakuniy bosqich. 
Diagnostika bosqichi: 
- 
mijoz bilan tanishishni oʻz zimmasiga oladi; 
- 
terapevtik jarayonda samarali ishlash uchun psixologik ishonchni 
shakllantirish; 
- 
mijozning soʻrovini aks ettiradigan asosiy hissiy holatlarni 
aniqlashtirish; 
- 
mijozning yetukligini va muammoni hal qilishda uning 
javobgarligining haqiqiy darajasini aniqlashga yordam beradi. 
Rivojlanish bosqichi. Diagnostikadan keyin kuzatib boradi. 
Ushbu bosqichning vazifalari quyidagilardan iborat: 
- 
mijozning maʻlum koʻnikmalarini rivojlantirish, mijozning 
hissiy intellektini rivojlantirish, 
- 
ijodiy fikrlash; 
- 
aks ettirish. 
Bu bosqich mijoz uchun maʻlum bir vakolatlarni oʻstirish, 
rivojlantirish yoki mustahkamlashga yordam beradi. 
Terapevtik bosqich. Bu mato terapiyasi manbalaridan foydalanishni 
oʻz ichiga oladi: 

---

111 
- mijozning murakkab xissiyotlariga javob berish; 
- 
mijozning oʻz muammosiga munosabatini oʻzgartirish; 
- 
mavjud vaziyat va uning yechimi uchun mijoz javobgarlikni oʻz 
zimmasiga olishi uchun; 
- 
mijozga oʻz muammosini hal qilish uchun dolzarb resurslarni 
tushunishida yordam berish. 
Badiiy murabbiylik bosqichi: 
Ushbu bosqichning asosiy vazifalari: 
- 
muammoni hal qilish uchun mijozning tashqi va ichki resurslari 
tanishish, 
- 
oʻz-oʻzini ragʻbatlantirish mahoratini shakllantirish; 
- 
mijozni oʻz maqsadlariga erishish uchun ekologik rejani tuzish; 
- 
oʻz-oʻzini boshqarish va boshqa koʻnikmalarni shakllantirish. 
Yakuniy bosqich: 
- 
ushbu bosqichda terapevt mijozning aksini butun konsultatsiya 
jarayoni va uning bosqichlari boʻyicha alohida tashkil etadi, 
- 
real hayotda reja tuzish uchun mijozga shaxsiy jasoratni 
shakllantirishga yordam beradi; 
- 
ushbu bosqichda terapevt munosabatlar yakunlanishiga intiladi 
va mijoz ushbu muammoni hal qilish uchun javohgarlikni oʻz zimmasiga 
oladi. 
Xulosaga koʻra mato terapiyasi art terapiyaning yangi yoʻnalishi 
hisoblanib, mato terapiyasi mashgʻulotlari ishtirokchilarga matodan 
yaratgan kompozitsiyalari ularga oʻzlarining xissiyotlarini ifodalashga 
yordam beradi, ruhiyatga ijobiy taʻsir etadi, fikrni jamlaydi, insonni oʻziga 
boʻlgan ishonchi ortadi.