Mundarija kirish I bob. Boshlang’ich sinflar uchun matematika ta’limida ijodiy topshiriqlar tadbiq etilishining metodik asoslari

9. 120-bet. 526-misol.
Qulay usul bilan yechish

1. 
   9•25•7•4 = (9*7) * (25*4) = 63*100 = 6300
   
2. 
   16•7•10•5 = (16*7) * (10*5) = 112 * 50 =5600
   
3. 
   45•4•2•5 = (45*4) * (2*5) = 180 * 10 = 1800
   
4. 
   25•8•9•4 = (25*4) * (8*9) = 100 *72 = 7200
   

10. 169-bet. 759-misol.
Katakchalar o‘rniga >, <, yoki = belgilaridan mosini qo‘ying:
1) 7 km 046 m > 460 m;
2) 32 020 kg = 32 t 020 kg.

2.3. Boshlang’ich sinf matematika darsligidagi algebraik materiallar ustida qiziqarli ishlash va ularni tahlil qilish
Boshlang‘ich matematika kursida o‘quvchilarni o‘zgaruvchi tushunchasini o‘zlashtirishgaasta-sekin tayyorlash masalasi ko‘zda tutiladi.
Bu ish 1 sinfdanoq boshlanadi, unda “darchali” misollar qarab chiqiladi.
Darslikda shu tarzdagi misollar keltirilgan (5+...=7, ...+...=4 va hakozo).
Bolalar uchinchi sinfda oddiy tenglamalar bilan ham tanishishadi, unda harf faqat noma‘lum sonni ifodalaydi. Biroq shu sinfning o‘zida bolalar noma‘lum son sifatidagi “x” harfi bilangina tanishmay, bu yerda harf tegishli ifodalarda turli son qiymatlarni qabul qiluvchi o‘zgaruvchi sifatida keladi. Bolalar eng oddiy harfiy ifodalarning ma‘nosini tushuna bilishlari, ularga kirgan harflarning berilgan son qiymatlarida, ularga kirgan harflarning berilgan son qiymatlarida ifodalarning qiymatlarini topa olishlari, o‘zgaruvchining qanday qiymatlarida 3+a>7 tengsizlik to‘g‘ri bo‘lishlarini bilishlari kerak.
Endi 2-sinf matematika darsligidagi algebraik mazmundagi masalalardan ko‘rib chiqamiz. 1. 5-bet. 14-misol.
Har bir tengsizlikda a harfining qiymatini shunday tanlangki, tengsizlik to‘g‘ri bo‘lsin:
200 – a > 198 a · 9 < 54 a : 8 > 9
Yechilishi:

1. 
   200 – a >198 tengsizlik a=0 va a=1 da o’rinli bo’ladi;
   
2. 
   a*9 < 54 tengsizlik a=1, a=2, a=3, a=4 va a=5 kabi qiymatlarda o’rinli bo’ladi;
   
3. 
   a : 8 > 9 tengsizlik esa a=80, a=88, a=160 kabilarda o’rinli bo’ladi.
   

24. 
    –bet. 104-misol.
    

Katakchalar o‘rniga mos sonlarni qo‘yib ko‘chiring:
1) 7 yuzl. = ? o‘nl. = ? birl.
2) 3 mingl. = ? yuzl. = ? o‘nl. = ? birl.
3) 25 mingl. = ? yuzl. = ? o‘nl. = ? birl.
Yechilishi:

1. 
   7 yuzl. = 70 o‘nl. = 700 birl.
   
2. 
   3 mingl. = 30 yuzl. = 300 o‘nl. = 3000 birl.
   
3. 
   25 mingl. = 250 yuzl. = 2500 o‘nl. = 25000 birl.
   

Bo’sh kataklarni to’ldirishga doir misollar algebraik materiallarning dastlabki ko’rinishidir