Mundarija Kirish II. Asosiy qism. Teleskoplar va ularning asosiy ko’rsatgichlari optik teleskop turlari va teleskopning fokal tekisligidagi tasvirning masshtabi optik teleskoplar mavzusini o’qitish metodikasi III

1	2	3
4
Darsdagi faolligi	5
Og’zaki nazorat	5
Yozma nazorat	5
Ballarning maksimal hajmi	5

2-ilova

Suhbat savollari Teleskop deganda nimani tushunasiz? Teleskopning vazifalariga nimalar kiradi? Optik teleskopning nechta turlari bor? Optik teleskopdan asosan qayerlarda foydalaniladi? ….

3-ilova

Reflektorlar

Refraktorlar
Venn diagrammasi

4-ilova

Xotira charxi Eng katta teleskop xabl teleskopi Teleskopni Galiley ixtiro qilgan Turli teleskoplar vazifasiga qarab ajratiladi Optik teleskoplarning 2 turi mavjud 5……..

5-ilova

Mustaqil bajarish uchun vazifa M. Mamadazimov. ‘’ Astronomiya ‘’ 11-sinf darsligi 48-bet 22-mavzu. Optic teleskoplar mavzusini o’rganib kelish.

Astronomlarning eng muhim kuzatish quroli teleskoplardir. Teleskoplar osmon jismlarining ko’rinma burchklarini kattalashtirib hamda ularni bir necha marta kattalashtirib ko’rsatadi. Shuning uchun ham teleskoplar yordamida osmonga qaralganda, Yerga yaqin joylashgan osmon jismlarining (Quyosh, planetalar va Oyning) sirtida ko’z ilg’amaydigan detallarini va xiraligi tufayli ko’zga ko’rinmaydigan ko’plab yulduzlarni ko’rish mumkun bo’ladi.
Teleskoplarning asosiy qismi obyektiv deb atalib, u qavariq shaffof linza yoki botiq sferik ko’zgudan yasaladi. Obyektiv kuzatilayotgan osmon jismidan kelayotgan nurni yig’ib, mazkur jismning tasvirini yasaydi. Osmon jismining obyektiv tomonidan hosil qilingan tasviri ocular deb ataladigan linza orqali kuzatiladi. Hozirgi zamon teleskoplarida obyektiv yasagan tasvir fotoplastinkalardan tuzilgan bo’lsa bunday teleskop refraktor deyiladi.
Xulosa
Mening fikrimcha, optik teleskoplar haqida har bir o’quvchi ma’lumotga ega bo’lishi kerak. Chunki optik teleskoplar astrofizika kursining asosiy o’rganiladigan astrofizik asboblaridandir. Astrofizika kursini o'qitishdan maqsad - talabalarda, bo'lajak fizikaastronomiya o'qituvchisiga zarur bo'lgan darajada talabalarga akademik lisey, kasb-hunar kollejlarida fizika va astronomiyani o'qitish sirlarini, bu fan bo'yicha bilim, malaka, ko'nikmaga erishishning eng samarali va optimal yo'llarini o'rgatishdan va lisey va kollejlarning fizika va astronomiya dasturi bilan ishlash, uni tahlil qilish, kurs mazmunini soatlar bo'yicha taqsimlash va uni o'qitish bo'yicha metodik yo'lyo'riqlarni yo'nalish profiliga mos amaliy va fenomenologik bilim, ko'nikma va malaka shakllantirishdir. O’quvchilarga “Optikteleskoplar” mavzusini o’qitishda ular tarbiyaviy bilimlar bilan bir qatorda rivojlantiruvchi bilimlarga ham ega bo’lib, umumiy astronomiya kursida o’rganilgan teleskoplar haqidagi tushunchalar ularga boshlang’ich bilimlar bo’lib topiladi. Fanning vazifasi - ta'lim jarayonida astronofizika o'qitishning maqsadini asoslaydi, shuningdek fizika astronomiya asoslarini o'qitish jarayonidagi tarbiyaviy tomonlarini ochib beradi; astronomiya kursining mazmuni va strukturasini aniqlash hamda sistemali tarzda takomillashtirib borishni asoslaydi; astronomiya bo’yicha mashg'ulotlarda o'quvchilarni o'qitish, tarbiyalash va rivojlantirishning samarador metodlari hamda yo'llari, shuningdek mashg'ulotlar uchun zaruriy jihozlarni ishlab chiqadi, eksperementda tekshirib ko'radi va amaliyotda joriy etadi; astronofizika kursini o'qitishga mutaxassislarni ham nazariy, ham metodik jihatdan tayyorlashga o'rgatishdan iborat.


Foydalanilgan adabiyotlar
1. M.M.Mamadazimov “Astronomiya” Toshkent, O’qituvchi. 2007 yil
2. Sattarov I. "Astrofizika" 1-qism, o’quv qo’llanma T., Turon-Iqbol, 2007 y.
3. Sattarov I. "Astrofizika" 2-qism, o’quv qo’llanma T., Turon-Iqbol, 2007 y.
4. Nuritdinov S.N. "Somon yo’li" T. FAN 1989 y.
5. Mursalimova G., Raximov A. "Umumiy astronomiya" T.O’qituvchi, 1976 y.
6. B.F.Izbosarov, O.R.Ochilov, I.R.Kamolov. «Astronomiyadan ma`lumotnoma». 2009 y
7. M. Mamadazimov. ‘’ Astronomiya ‘’ 11-sinf darsligi, Toshkent, 2018 y
Elektron ta’lim resurslari
1. www.astronet.ru,
2. www.ziyonet.uz
3. www.pedagog.uz