Mundarija: kirish neft va gaz qazib olish usullari asosiy usul 11 ikkilamchi usul 15 xulosa 19 foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati 20 kirish

XULOSA

Amerika modeli bo'yicha neft qazib olish usullarini tasniflash mantig'i: avval engil neft qazib oling va kapital to'plang, so'ngra uzoq muddatli qamalni amalga oshiring – rezervuar bosimini ushlab turish va almashtirish vositasini quyish bilan rivojlanish tizimidan foydalaning va shundan so'ng, uchinchi navbatda, qatlamlarning neft etkazib berilishini oshiring. Ularda er uchastkasining egasi bir vaqtning o'zida ushbu uchastkadagi er osti boyliklarining egasi, masalan, neft konlari, agar ular chuqurlikda bo'lsa. Va bizda barcha er osti boyliklari (barcha neft konlari va konlari) egasi davlat bo'lib, u oqilona qazib olish uchun zarur kapital va zarur malakaga ega bo'lmaganlarga neft konlari va konlarini vaqtincha foydalanishga (ishlab chiqarishga) bermaydi. Shuning uchun, bizning mamlakatimizda, ilgari ham, hozir ham, kamdan-kam uchraydigan qulay holatlardan tashqari, ikkilamchi usullar qo'llanilmaydi va ular qatlamlarning etarlicha yuqori neft etkazib berilishini ta'minlashi kerak. Uchinchi darajali usullarni ikkilamchi usullardan ajratish uchun hech qanday sabab yo'q. Neft qazib olish usullari va bir vaqtning o'zida ko'tarish usullari o'rtasida bo'linish va qarama-qarshilik bo'lmasligi kerak, bu qatlamlarning yaxshi neft etkazib berilishini ta'minlashi kerak. Bu erda taqdim etilgan neft qatlamlarini gaz bilan to'ldirish neft qazib olishning bunday yuqori samarali usuli hisoblanadi. Ushbu usul, ayniqsa, G'arbiy Sibir konlarida juda zarur, bu erda ko'plab neft qatlamlarida neftni suv bilan almashtirish koeffitsienti juda past, mos ravishda 04-0,5 ga teng, neftni etkazib berish koeffitsienti juda past, 0,2–0,3 ga teng. Neft qazib olishning tubdan yangi usuli – gaz quyilishi qo'llanilganda, neftni almashtirish koeffitsienti 1,8 – 2,2 baravar ko'payadi, qazib olinadigan umumiy neft zaxiralari 1,5–2 baravar ko'payadi va joriy neft qazib olish ko'p yillar davomida 1,2–1,5 baravar ko'payadi. Bu mamlakatimiz miqyosida ulkan texnologik va iqtisodiy samara beradi.