Mundarija kirish. Neft va gaz sanoatining energetika kompleksidagi o‘rni
Download 1.29 Mb. Pdf ko'rish
|
tarelkali rektifikatsion kalonnlarni hisoblash
|
2.ASOSIY QISM
2.1.Tarelkali kolonnalar Tarelkali kolonnaning ichki qismiga uning balandligi bо‘ylab bir xil oraliqda bir necha gorizontal tо‘siqlar, ya’ni tarelkalar о‘rnatiladi. Tarelkalar orqali gaz va suyuqlik bir- biri bilan о‘zaro tо‘qnashib, ularning harakati boshqariladi. Gazlarning suyuqlikdan о‘tishi va natijada tomchi hamda kо‘piklarning hosil bо‘lishi barbotaj deyiladi. Sanoatda konstruktiv tuzilishi turlicha bо‘lgan tarelkalar ishlatiladi. Suyuqlikning bir tarelkadan ikkinchi tarelkaga quyilishiga qarab tarelkali kolonnalar quyilish moslamasi bor va quyilish moslamasi yо‘q bо‘ladi. Quyilish moslamasi bor tarelkali kolonnalarda 15 suyuqlik bir tarelkadan ikkinchi tarelkaga quyiluvchi quvur yoki maxsus moslama orqali о‘tadi. Bunda quvurning pastki qismi pastki tarelkadagi stakanga tushirilgan bо‘lib, gidravlik zatvor vazifasini bajaradi, ya’ni bir tarelkadan ikkinchi tarelkaga faqat suyuqlikni о‘tkazib gazni о‘tkazmaydi 13.1-rasmda quyilish moslamasi bor tarelkali absorberning sxemasi 13.1-rasm. Quyilish moslamasi bо‘lgan tarelkali kolonna: 1-g‘alvirsimon tarelka; 2-quyilish quvuri. kо‘rsatilgan. Bunda suyuqlik kolonnaning yuqorigi qismidagi tarelkaga berilib, bu suyuqlik tarelkadan tarelkalarga maxsus moslama orqali о‘tib, kolonnaning pastki qismidan chiqib ketadi. Gaz esa kolonnaning pastki qismidagi tarelkalarning teshikchalaridan pufakchalar holida taqsimlanib, tarelkalardagi suyuqlik qatlamida kо‘pik hosil qilib yuqoriga harakat qiladi. Tarelkada hosil bо‘lgan gaz kо‘piklari modda va issiqlik almashinish jaraѐnining asosiy qismini tashkil qiladi. Tozalangan gaz esa kolonnaning yuqorigi qismidan chiqadi. Quyilish quvurlari shunday joylashtiriladiki, bunda qо‘shni tarelkadagi suyuqlik qarama- qarshi yо‘nalishda harakat qiladi. Quyilish moslamasi bor kolonnalarda elaksimon, qalpoqchali, S – simon elementli, klapanli, kapsulali, plastinali, tez harakat qiladigan oqimli va boshqa turdagi tarelkalar о‘rnatiladi. Bunday tarelkalarda suyuqlik oqimi harakatini tashkil etishda quyidagi usullar ishlatiladi: bir oqimli, ikki oqimli, uch oqimli, tо‘rt oqimli, halqasimon harakat, tutash tarelkalarda bir tomonga yо‘nalgan harakat, pog‘onalar bо‘ylab harakat, о‘roqsimon quyilish tо‘sig‘i orqali harakat (13.2-rasm). Turli xildagi quyilish moslamasi bо‘lgan tarelkalarning samarali ishlashi gidrodinamik harakat rejimiga bog‘liq. Gazlarning tezligi va suyuqlikning tarelkalarda taqsimlanishiga qarab tarelkali absorberlar uch xil: pufakli, kо‘pikli, ingichka oqimli gidrodinamik rejimda ishlaydi. Bu rejimlar barbotaj qatlamining tarkibiga qarab bir-biridan farq qilishi bilan birga, kontakt yuzasining kattaligi, gidravlik qarshilik miqdori va balandligini aniqlaydi (13.3-rasm). Ushbu rasmda quyilish moslamasi Газ 1 Суюқлик 2 Газ Суюқлик 16 bor tarelkaning gidravlik qarshiligi bilan kolonnadagi gaz oqimi tezligining о‘zaro bog‘lanishi kо‘rsatilgan. Gazning tezligi kichik bо‘lganda, u suyuqlik qatlamidan alohida pufakchalar holida о‘tadi. Bu tarelkalardagi gaz bilan suyuqlikning kontakt yuzasi kichik bо‘ladi. Bunday holat pufakli rejimni tashkil etadi. 13.2-rasm. Quyilish moslamasi bо‘lgan tarelkalarning ustida suyuqlik oqimining sxemalari: a-bir oqimli; b-ikki oqimli; v-uch oqimli; g-tо‘rt oqimli; d-halqa bо‘ylab xarakat; ye-tutash tarelkalarda bir tomonga yо‘nalgan harakat; j,z-pog‘onasimon harakat; i-о‘roqsimon quyilish tо‘sig‘i orqali harakat. |
