Mundarija kirish zavod texnologik jarayonining tavsifi Hisobiy yuklamani aniqlash 5

6-jadval. “Kimyo zavodi” korxonasining kabel liniyalari hisobi
10 kVli kabel liniyalari hisobi

№ KL	Kabel manzili	Skl,	Ix, А	Ix.max, А	Kesim yuza, mm^2				Tanlangan kabel markasi
		kVA			Iruh.etbo‘yicha		jiqt.zbo‘yicha
					Iruh.et, A	F, mm^2	Fxis, mm^2	Fstan, mm^2
KL1	BPP-TP1	583,2	33,7	16,85	75	16	13	16	2xААШв–3х16
KL2	BPP-TP4	930	53.75	26.87	75	16	20.6	25	2xААШв–3х25
KL3	BPP-TP6	973.8	56.29	28.1	75	16	21.6	25	2xААШв–3х25
KL4	BPP-TP7	1844.4	106.6	53.3	115	35	41	50	2xААШв–3х50
KL5	TP8-TP9	1055.1	60.9	30.5	75	16	23.7	25	2xААШв–3х25
KL6	BPP-TP10	199.2	11.5	5.75	75	16	4.42	16	2xААШв–3х16
KL7	BPP-TP11	263.3	15.2	7.6	75	16	5.85	16	2xААШв–3х16
KL8	TP6-TP5	335.3	19.38	9.7	75	16	7.5	16	2xААШв–3х16
KL9	BPP-TP8	1809.8	104.6	52.3	115	35	40.2	50	2xААШв–3х50
KL10	BPP-TP2	410.2	23.7	11.85	75	16	9	16	2xААШв–3х16
KL11	BPP-TP3	591.7	34.2	17.1	75	16	13.3	16	2xААШв–3х16
KL14	TP9-TP12	625.9	36.18	18.1	75	16	13.91	16	2xААШв–3х16

F_his=82 mm² ni standart yuzaga keltiriladi. F_st.=95 mm².
I_rux.et.=270 A.
Yuqorida ko‘rib chiqilgan ikki shart bo‘yicha KL12 uchun ko‘ndalang kesim yuzasi F=95 mm² bo‘lgan, ikki zanjirli AAШв-3x70 markali kabel liniyasi tanlanadi.
Korxonaning boshqa sexlari uchun ham huddi shu tartibda 0.4 kV li kabel liniyalari tanlanadi va 7-jadvalda ko‘rsatib o‘tiladi:
Uch fаzаli tаrmоqlаrdа kuchlаnish yo‘qоtuvining tаxminiy qiymаti quyidаgichа аniqlаnаdi:

Bu yеrdа, I_x - hisоbiy tоk;
r₀, x₀ - liniyaning аktiv vа induktiv qаrshiliklаri;
cos - istе’mоlchining quvvаt kоeffitsiyеnti.
Кuchlanish isrofining foiz miqdori:

0,4 kVli kabel liniyalari hisobi

№ KL	Kabel manzili	Skl,	Ix, А	Irux.et, A	Fxis, mm^2	Fstan, mm^2	∆U,	Tanlangan kabel markasi
		kVA					%
KL12	TP3-RP1	148	213	240	82.25	95	0.55	2xААШв–3х95
KL13	TP4-RP2	193.1	279	305	107.3	150	1.3	2xААШв–3х150
KL15	TP12-RP3	222	320.8	345	123.4	185	2.4	2хААШв–3х185
KL16	TP6-RP4	232.3	335	345	129	185	1	2хААШв–3х185

10. QISQA TUTASHUV TOKLARINING HISOBI

Sanoat korxonasining elektr ta’minoti qabul qilingan sxemasi uchun BPP, TP taqsimlovchi qurilmalarni elektr qurilmalarini elektr apparatlarini kabellarni, shinalarni tanlash kerak. Elektr apparalari o‘tkazgichlarni davomi ish rejasi sharoiti bo‘yicha tanlanib, keyin esa qisqa tutashuv toki ta’siriga chidamliligiga tekshiriladi, shuning uchun elektr apparatlarini tanlash uchun qisqa tutashuv toklarini hisoblanadi. Bundan tashqari qisqa tutashuv toklarining hisobi QTT chegaralashni tekshirishini va shu toklarni chegaralashning eng maqbul usulini topish imkonini beradi.

O‘tkazuvchi apparatning qisqa tutashuv rejimida chidamliligini tekshirish uchun shu tekshirilayotgan apparat ulangan zanjirdagi boshlang‘ich aperiodik Q.T. tokini hisoblash lozim. Qisqa tutashuv hisobiy toklar loyiha berayotgan tomonidan tanlanadi. Кorxonada BPP mavjud bo‘lsa, qisqa tutashuv toki quyidagi nuqtalarda hisoblanadi.

1. 
   Tashqi elektr ta’minoti tizimining kabel va havo liniyalarining boshida;
   
2. 
   Tashqi elektr ta’minoti tizimining liniyaning oxirida;
   
3. 
   6-10 kV BPP shinalarida;
   
4. 
   BPP dan eng uzoq joylashgan sex transformator podstansiyaning yuqori tomonida.
   

Agar BPP dan shu podstansiyagacha boʻlgan masofa kichik bo‘lsa, shu nuqtada Q.T. hisoblanmaydi va apparatlar 3-nuqtadagi Q.T. tokiga sex TP tekshirilada.
5. Biror bir sex podstansiyaning quyi tomonida hisobiy sxema sifatida qurilmaning normal sxemasi qo‘llaniladi, bunda elektr stansiyalarining generator va transformatorlari parallel ishlaydilar. Uchinchi nuqtadagi Q.T. tokining quvvati VMG-133, VMG-6T, VMG-10 yengil tipli o‘chirgichlar 6 kV kuchlanishda 250 MVA dan va 10 kV li kuchlanishda esa 350 MVA dan oshmasligi kerak.
Agar bu shart bajarilmasa, maxsus choralar qo‘llash(liniya va transformatorlar alohida ishlash, guruhiy reaktorlarni oʻrnatish, yuqori induktiv qarshilikli transformatorlarni qo‘llash va h.k).
Yuqori kuchlanishli Q.T. toklarning hisobi nisbiy birliklarda olib borish zarur. Agar hisobiy qarshilik 3 dan kam bo‘lsa, Q.T. toklari ARV li generatorlar hisobiy egri chiziqlar bo‘yicha aniqlanadi, aks holda hisoblar quvvati cheksiz bo‘lgan manba uchun amalga oshiriladi. Quyi kuchlanishda Q.T. tokining hisobi nomli birliklarda sex transformatorining aktiv qarshiligini, quyi tomondan shinalarni, tok transformatorlarni va boshqalarni hisobga amalga olishi lozim.
Qisqa tutashuv davomida uni boshlanishi to shikastlangan uchastkaning o‘chirish momentigacha zanjirda o‘tish jarayoni oqib o‘tadi. Qisqa tutashuv manbasi bo‘lib turbogeneratorlar va gidrogeneratorlar, sinxron kompensatorlar va dvigatellar bo‘ladi. Qisqa tutashuv toklarini hisobida quyidagi kattaliklar aniqlanadi:
I_n – Q.T. tokning davriy tashkil etuvchisining boshlang‘ich effektiv qiymati;

i_z – qisqa tutashuv tokning zarb toki, elektr apparatlarni, shina va izolyatorlarni dinamik bardoshliligiga tekshirish uchun kerak bo‘ladi;

I_u – qisqa tutashuv davridagi effektiv qiymatining eng katta effektiv Q.T. toki, birinchi davr mobaynidagi elektr apparatlarning elektrodinamik bardoshligini tekshirish uchun kerak;

I_0,2 – Q.T. tokining t=0,2 s dagi oniy qiymati;

I_¥ - Q.T. tokining turg’un rejimi uchun effektiv qiymati, o‘chirgichlarni tekshirish uchun kerak. Hisobiy egri chiziqlar yordamida qisqa tutashuv nuqtasidagi tokning hisobi aniqlanadi. Bu egri chiziqlar Q.T. tokning Q.T. zanjirining hisobiy qarshiliklarga necha marotaba kattaligini ko‘rsatadi.

К (t) = f (Xrez)

S_b – bazaviy quvvat; U_b – bazaviy kuchlanish sifatida Q.T. toki hisoblanayotgan nuqtaning o‘rtacha kuchlanishini olish mumkin.
I_b – bazaviy tok quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
I_b = S_b/Ö3 U_b
Reaktiv va aktiv qarshiliklar quyidagi formula orqali aniqlanadi:
x_bl = x_o×l× (S_b/U_b)
r_bl = r_o×l× (S_b/U_b)
bu yerda, r_o , x_o – liniyaning 1 km uzunligiga to‘g‘ri keladigan aktiv va induktiv qarshiliklar; l – liniyaning uzunligi (km).
Agar qabul qilingan bazaviy quvvat ta’minot manbasining nominal quvvatiga teng bo‘lmasa, egri chiziqlardan olingan umumiy qarshilikni formula orqali aniqlash mumkin:
x_r = x_b.rez×(S_n/S_b)
Bu yerda, S_n – Q.T. joyidagi ta’minot manbasining quvvati;
S_b – bazaviy quvvat (MVA).
Zarbaviy tokning amplituda qiymati quyidagi formula orqali aniqlanadi:
I_z = k_z×Ö2×I
Bu yerda, k_z – zarb koeffitsiyenti.
Qisqa tutashuv birinchi davridagi effektiv qiymatining eng katta effektiv Q.T. toki deyiladi va u quyidagicha aniqlanadi:

I_z = I²×

k_z=1,8 I_u=1,52 I i_u=1,68×I_u

Bazis quvvat birligi sifatida BPP transformatori quvvatini qabul qilamiz: S_b=6,3 MVA ga teng. Bazis kuchlanish qiymatlari: U_b1=37 kV; U_b2=10,5 kV.

Bazis toklarni aniqlaymiz:

Sistema Sistema

35 kV 37 kV

XL AC-70r=0,035

r₀=0,46Om/kmx=0,033
x₀=0,42Om/km
l=17 km k₁
35 kV
k₁

S_n=6,3 MVA
BPP ΔP_qt=46,5 kVt
U_qt=7,5% k₂
R=0,007
k₂X=0,0074

Almashtiruv sxemasidagi elementlarning qarshiliklarini yuqoridagi ifodalar yordamida aniqlaymiz va quyidagi jadvalda ko‘rsatib o‘tamiz:

Havo liniyasining qarshiliklarini aniqlaymiz:



BPP transformatori qarshiliklarini aniqlaymiz:



К₁, К₂, nuqtalaridagi qisqa tutashishtoklarini aniqlaymiz:


Koʻrilayotgan nuqtalar uchun zarbaviy qisqa tutashuv tokini hisoblaymiz:
К₁ nuqta uchun
i_zar1=k_zаr1·I_1-max= k_zаr1·√2·I_к1=1,011·1,41·2,04=2.9 kА;
К₂ nuqta uchun
i_zar2=k_zаr2·I_2-max= k_zar2·√2·I_к2=1,07·1,41·2.86=4.32 kА;