Muqaddima

ESHITUV TIZIMINING 0‘TKAZUVCHI YO‘LLARI 
VA PO‘STLOQMARKAZI 
Eshituv nervining birlamchi afferent tolalari ikki qismga bolinadi. Tolaning bir qismi 
ventral koxlear yadroga, ikkinchisi dorsal koxlear yadroga yoi oladi Ventral yadrodan 
boshlanadigan tolalar o
‘
sha va qarama-qarshi tomondagi olivalar tizimiga oladi. Demak, 
olivalar tizimi ikkala quloqdan afferent tolalar oladi. Bu tizimdagi neyronlar ikkala 
quloqdan kelgan impulslarni solishtirib ko
‘
rib, tovush manbaining qayerdaligini 
aniqlaydi. Dorsal koxlear yol (dorsal koxlear yadrodan boshlanuvchi tolalar) qarama- 
qarshi tomonga olib, lateral sirtmoq yadrosida to
‘
rt tepalikning keyingi do'mboqlariga 
bog
‘
langan neyronlar bilan sinapslar hosil qiladi. Bu markazlardan eshituv yo‘li medial 
tizza tana orqali bosh miyaning chakka pushtasida joylashgan birlamchi eshituv 
po'stloqqa yetib boradi. Birlamchi eshituv soha (Brodmanning ‗1-sohasi) yonida eshituv 
tizimining ikkilarnchi po
‘
stloq sohasi (Brodmanning ‗2-sohasi) joylashgan. Bu sohalarni 
shikastlanishi nutqni tushunish, tovush kelgan tomonni aniqlashni, tovush signallar 
davomini baholashni qiyinlashtiradi. 
Ammo, tovush chastotasi va uning kuchini aniqlash qobiliyati saqlanib qoladi. 
IKKI QULOQ BILAN ESHITISH 
Odam va hayvonlar fazoviy eshituvga ega. Ular tovush manbaining fazodagi joyini 
aniqlay oladilar. Bu qobiliyat quloqning ikkitaligiga bog‘liq. Tovush manbai boshning 
o‗rta chizig‘idan pastda bo`lsa, tovush bir quloqqa, ikkinchi quloqdan sal keyin va 
kuchsizlangan holda yetib keladi. Eshituv tizimi bu ko
‘
rsatkichlarning farqlanishi juda 
sezgir: tovush quloqlarga yetib kelgan vaqtda farq 11 msni tashkil qilsa, u sezilarli 
bo`ladi. Tovush manbaigacha bo`lgan masofa esa tovushning; kuchsizlanishi va tembri 
o
‘
zgarishiga qarab baholanadi,