Musiqa tarixi” fanidan O`quv-uslubiy majmua

Nazorat savollari:

1. 
   Romantizm so’zi qaysi tildan olingan va u qachon paydo bo’lgan.
   
2. 
   Musiqadagi Romantizmning mohiyati nimadan iborat.
   
3. 
   Shuber ijodining o’ziga hosligi nimada.
   
4. 
   Robert Shuman ijodi Yevropa musiqasida qanday o’rin tutadi.
   

8-Mavzu: Shopen ijodining jahon musiqa madaniyati tarixidagi axamiyati
Reja:
1 Friderik Shopenning hayoti va ijodi.
2 Polyak musiqalarida F. Shopenning tutgan o’rni.
3 XVIII asrning 30-yillarida Parijdagi hayot.
4 Ijodining gullash davri.
5 F. Shopen asarlari.
F. Shopen buyuk polyak kompozitori, polyak musiqasi klassikasini asoschisi. Shopen ijodida vatan tuyg’usi keng tasvirlangan. Musiqaning g’oyasini, mazmunini aniqlagan. Shopenning musiqasi birdaniga tan olindi. Chunki uning ijodini asosiy hususiyati, bu uning tushunarliligi va chuqur kuch bilan ta’sirchanligididadir. Shopen o’zining ijodida faqatgina fo-no bn chegaralandi. Fo-no bn adabiyot chegaralarini kengaytirib uning imkoniyatlarini mashxurlik bilan aniqladi. Shopen uchun fo-no bu ijodiy labarotoriya va ichchi kayfiyatlarni ifodalovchi doira bo’lib kelgan. Fo-no musiqasiga novator bo’lib miniature janrini boyitdi. An’anaviy prelyudiyalar etyudlar, valslar, naktyurnlar, yangidan aks ettirilgan. Milliy Polsha raqslari, mazurka, polonets, asosida yangi fo-no janrlarini yaratdi. F. Shopen ijodining asosiy mavzusida bu uning xalqini hayoti, turmushi, milliy adabiyotning obrazlari, ulug’vor o’tmishi sur’atlari birin ketin o’z ifodasini topdi. Vatan mavzusini Shopen turli shakllarda bitmas-tuganmas g’ayrat bn tasavvur etdi va uning ijodini mazmunini o’ziga hos hususiyatliligi va adabiy kuchini namoyon etdi. Shuning uchun biz yosh avlodga Shopenning naqadar buyuk va salohiyatli kompozitor ekanligi to’g’risidagi bilim va malakalarni yetkizimish zarur. Bundan tashqari, uning ulug’vor musiqa boyligi va betakror asarlarini ularning ongiga mustahkam singdirish bosh maqsadimiz bo’lishi zarur. Friderik Shopen 1810-yil 1-martda Polsha poytaxti Varshavadan unchalik uzoq bo‘lmagan Jelyazova Volya degan joyda dunyoga keladi. Shopenning onasi polyak, otasi fransuz bo‘lgan. Shopenning oilasi graf Skarbekning imeniyesida yashashgan. Otasi bu xonadonda uyo‘qituvchisi vazifasida ishlagan.O‘g‘li tug‘ilganidan keyin Nikolay Shopen Varshava litseyida (o‘rta bilim yurti) o‘qituvchi bo‘ladi va butun oila poytaxtga ko‘chib o‘tadi. Kichkina Friderik musiqa qurshovida ulg‘ayadi. Uning otasi skripka va fleyta chalar, onasi yaxshigina kuylar hamda biroz fortepiano chalardi. Friderik besh yoshga yetganidayoq katta opasi Lyudvika rahbarligida o‘rgangan murakkab bo‘lmagan pyesalami ijro eta olgan. Tez orada Varshavada mashhur bo‘lgan chex musiqachisi Voysex Jivniy unga ustozlik qila boshlaydi. Sezgir va tajribali tarbiyachi sifatida u o‘z o‘quvchisiga mumtoz musiqaga, ayniqsa, I.S.Bax asarlariga bo’lgan muhabbatni singdirdi. Baxning klavir uchun prelyudiyalari hamda fugalari keyinchalik bastakoming ish stolidagi doimiy asarlarga aylangan edi.
Frederik bolaligidan musiqiy iste'dodni namoyon etgan va bu oilada har tomonlama qo'llab-quvvatlangan. Motsart singari, yosh Shopen ham musiqaga juda qiziqib qolgan va o'zining improvizatsiyalarida cheksiz tasavvurni namoyon etgan. Ta'sirchan va ta'sirchan bola pianino chalayotgan odamning ovoziga qarab yig'lab yuborishi yoki kechasi tushida musiqani chalish uchun to'shagidan sakrab chiqishi mumkin edi. 1818 yilda Shopenni mahalliy gazetada haqiqiy musiqiy daho deb atashdi va u Varshavada Germaniya yoki Frantsiyada unchalik ahamiyat bermaganligi haqida mish-mishlar yuribdi. 7 yoshida Shopen pianinochi Voytsex Jivniy bilan musiqani jiddiy o'rganishni boshladi. 12 yoshida Frederik endi eng yaxshi polshalik pianistlardan kam emas edi va murabbiy unga endi hech narsa o'rgatolmagani uchun o'qishni rad etdi. Shopenning keyingi o'qituvchisi bastakor Jozef Elsner edi. Birinchi chiqishi Varshavada, yetti yoshga to‘lganida sodir bo‘ladi. Konsert juda muvaffaqiyatli o‘tadi va tez orada Shopenning nomini butun Varshava biladi. Xuddi shu davrda uning dastlabki asarlaridan biri fortepiano uchun sol minor polonezi nashr etiladi. Boladagi ijrochilik qobiliyati shu darajada tez o‘sib boradiki, u o‘n ikki yoshida eng yaxshi polyak pianinochilarining birontasidan ham kam emas edi. Jivniy yosh qobiliyat egasi bilan mashg‘ulotlar olib borishdan bosh tortadi. Bunga sabab qilib esa unga boshqa hech narsa o‘rgata olmasligini ko‘rsatadi.Bola musiqa mashg‘ulotlari bilan birgalikda yaxshigina umumiy ma’lumot ham oladi. Bolaligidayoq Friderik fransuz va nemis tillarida erkin gapira olar, Polsha tarixini katta qiziqish bilan o‘rganar, badiiy adabiyotni ko‘p o‘qirdi. U o‘n uch yoshida litseyga o‘qishga kirib, uch yil muvaffaqiyatli tamomlaydi. O‘qish davomida boiajak bastakoming ko‘p qirrali iste’dodi namoyon bo‘la boshlaydi. U yaxshigina rasm chizar, ayniqsa, karrikaturalar chizishga juda mohir edi. U mimika sohasida ham shu darajada yorqin qobiliyat egasi ediki,hatto teatr aktyori bo‘lishga ham munosib edi. Juda yoshligidanoq Shopen o‘tkir aqli, kuzatuvchanligi hamda haddan tashqari qiziquvchanligi bilan ajralib turardi. 1826-yilda Shopen litseyni tugatib, Varshava konservatoriyasiga o‘qishga kiradi. Bu yerda Lining mashg‘ulotlariga tajribali pedagog va bastakor Iosif Eysner rahbarlik qiladi. Eysner juda tezlikda o‘z o‘quvchisining oddiy iste’dod egasi emas, balki favqulodda qobiliyatli ekanligini anglaydi. Uning qaydlari orasida o‘zi tomonidan yosh musiqachiga berilgan qisqacha tavsif saqlanib qolgan edi, bunda quyidagi ta’riflar keltiriladi: “G‘ayratli, qobiliyatli, Musiqiy daho”. Bu vaqtga kelib, Shopen allaqachon Polshaning eng yaxshi pianinochisi sifatida e’tirof etilgan edi. Uning bastakorlik iste’dodi ham kamolga erishadi. Bunga 1829-1830-yillarda orkestr va fortepiano uchun yozilgan ikkita konserti guvohlik beradi. Bu konsertlar (f-moll va e-moll) hozirgacha ham o‘zgarmagan holda jaranglab kelmoqda hamda barcha mamlakatlar pianinochilarining eng sevimli asarlaridan hisoblanadi. Mixail Oginskiy, Karol Kurpinskiy singari bastakorlar qiyofasida yaratilgan milliy an’anal'arga tayangan holda Shopen o‘z polonez va mazurkalarini yaratadi. Shuningdek, kompozitoming 1826-1828-yillar mobaynida yaratgan asarlari orasida Rondo va a-moll 68-mazurkasi, hamda Motsartning fantaziyasiga yozgan variatsiyalari musiqadagi milliy ruh va koloritning yangiligi bilan ajralib turadi. 1829-yilda Shopen Varshavadan Venaga keladi. Uning konsertlari katta muvaffaqiyatlar bilan o‘tadi. Kompozitorni birinchi darajali iste’dod egasi sifatida qabul qilishadi va Mosheles, Kalkbrenner, Gers singari o‘sha davming eng mashhur pianinochilari qatoriga qo‘yishadi. Shopen imperator Opera teatrida or. 2 ga variatsiyalar, fransuz bastakori Bualdening “Oppoq ayol” operasidan olingan mavzularga improvizatsiyalari hamda polyak mavzusidagi “Xmel”24 asarlari bilan chiqishlar qiladi. 1831-yilning kuzida Shopen Parijga keladi. Bu yerda u umrining oxirigacha yashaydi. Biroq Fransiya bastakorga ikkinchi vatan bo‘la olmaydi. 0 ‘z turmush tarzi bilan ham, ijodi bilan ham Shopen polyakligicha qoladi. U hatto o‘limidan key in yuragini Vataniga olib borishni vasiyat qiladi.Shopen Parijni dastlab pianinochi sifatida “ishg‘ol qiladi”. U tinglovchilarini birdaniga o‘ziga xos va noodatiy ijrolari bilan lol qoldiradi. O‘sha paytlarda Parij turli-tuman mamlakatlardan kelgan musiqachilar bilan to‘lib-toshgan edi. Bu yerda opera teatri san’atining yulduzlari jamlangan edi. Jumladan, Ober, Galevi, Rossini, Meyerber, Bellini, Donisettilar juda katta shuhrat qozonishgan edi. Mashhur pianinochilar turkumini favqulodda iste’dod egalari - Kalkbrenner, Gers, Talberg, List boshqarardi. Ularning ijrosi ommani lol qoldiradigan texnik mukammalligi, jozibadorligi bilan ajralib turardi. Shopenning dastlabki konsert dasturlari shunday keskin ziddiyatda yangraganligi bejiz emas. Zamondoshlarining xotiralariga ko‘ra, uning ijrosi hayratli darajada ko‘tarinki va poetik bo‘lardi. Shopenning pianinochi va bastakor sifatida shuhrati oshgan sayin uning tanishlari doirasi ham kengayib boradi. Do‘stlari orasida List, buyuk fransuz bastakori Berlioz, fransuz san’atkori Delakrua, nemis shoiri Geynelar bor edi. Yangi do‘stlar qanchalik afzal bo‘lmasin, Shopen ustunlikni har doim vatandoshlariga berar edi. U Vatan haqida, qarindosh-urug‘lar va do‘stlaming hayoti haqidagi suhbatlarga soatlab quloq tutardi. Bolalarcha qoniqmaslik bilan u polyak qo‘shiqlaridan huzur olar, ayrim yoqib qolgan she’rlarga esa ko‘pincha musiqa bastalardi. Ko‘p hollarda qo‘shiqqa aylangan bu she’rlar yana qaytib Polshaga borar va xalq mulkiga aylanib ketardi. Agar uning qadrdon do‘sti, polyak shoiri Adam Miskevich kelib qolguday bo‘lsa, Shopen birdaniga fortepianoga o‘tirar va uning uchun soatlab chalishdan tolmasdi. Shopen singari majburiyat yuzasidan xorijda, vatanidan uzoqda yashayotgan Miskevich ham vatan sog‘inchi bilan to‘lib-toshgan edi. Shopen musiqalarigina bu ayriliq og‘riqlarini birozgina yengillashtirar, uni o‘sha yoqqa, olis va jonajon Polsha tomonga yetaklardi. Miskevich sharofati bilan “Konrad Vallenroda” asaridagi keskin dramatizm tufayli uning birinchi balladasi paydo bo‘ladi. Shopenning ikkinchi balladasi ham Miskevich poeziyasidagi obrazlar bilan aloqador.
30 va 40-yillar Shopen ijodida eng samarali bo‘ldi. Bu davrda kompozitor mazmunan eng teran va ahamiyatli asarlarini yaratdi. Jumladan, ikkinchi, uchinchi va to‘rtinchi balladalari, b-moll va h-moll sonatalari, eng yaxshi polonezlari, shuningdek, polonezfantaziyalari, ikkinchi, uchinchi, to‘rtinchi skerso va boshqa ko‘pgina asarlar yaratilgan davr bo‘ldi. Italyan bel cawtolaridagi kantilenalik - operaga xos rechitativ-deklamatsion unsurlar, slavyan qo‘shiqchiligi orqali o‘zgarib, moslashib shopencha individual melodizmni shakllantirdi. Operadagi teatrallik, manzaraviylik,polyak eposidan ruhlanish natijasida mahobatli qahramonona - epik ko‘rinishlarda o‘zining murakkab qayta o‘zgacha aksini topdi.
Uning Londondagi so‘nggi konserti (bu konsert uning hayotida ham so‘nggi konsert bo‘lib qolgan) polshalik muhojirlarga bag‘ishlangan edi. Shifokorlar maslahatiga ko‘ra u shoshilinch tarzda Parijga qaytadi. Bastakoming so‘nggi asari fa minor mazurkasi bo‘lib, uni muallifning o‘zi ijro eta olmas, faqat qog‘ozdagina aks ettirgan edi. Uning iltimosiga ko‘ra, Polshadan katta opasi Lyudvika keladi. Shopen opasining qo‘lida jon beradi.Shopenni dafn etish marosimi tantanali tarzda o‘tadi. Parijning eng mohir artistlari u yaxshi ko‘rgan Motsartning Rekviyemini ijro etishadi. Uning o‘z asarlari ham yangraydi, ular orasida orkestr ijrosidagi si bemol minor fortepiano sonatasidan Motam marshi ham bor edi. Do‘stlari uning qabriga jonajon polyak tuprog‘i solingan ko‘zachani ham keltirishadi. Shopen Parijda, o‘z do‘sti Bellini qabri yoniga dafn etiladi. Uning yuragi esa, o‘z vasiyatiga ko‘ra, idishga solinib Polshaga, Varshavaga keltiriladi, u hozirgacha ham Ilohiy Xoch kostelida ehtiyotkorona saqlanib kelinmoqda.
Bastakorning otasi Nikolas Shopen (1771-1844). U 1806 yilda (1782-1861) Yustyna Kjijanovskaya bilan turmush qurgan. Omon qolgan dalillarga ko'ra, bastakorning onasi yaxshi ma'lumot oldi. U juda musiqiy, pianino chaldi, yaxshi qo'shiq aytdi, frantsuz tilida gapira boshladi. Frederikning onasi yoshligidanoq vujudga kelgan xalq qo'shiqlariga bo'lgan muhabbatidan qarzdor bo'lib, keyinchalik u o'z asarida va ilk musiqiy taassurotlarida aks ettirilgan. Bola tug'ilgandan bir muncha vaqt o'tgach, 1810 yilning kuzida otasi Varshavaga ko'chib o'tdi.
Jivniy Shopenning yagona pianino o'qituvchisi edi. U bilan birga o'qiganimizdan etti yil o'tgach, 1820 yillarning boshlarida Frederik J. Elsner bilan tadqiq qilishni boshladi. Bu vaqtga kelib uning iste'dodi juda rivojlandi. 1826 yilda Shopenning tarjimai holi yangi dalillar bilan to'ldirildi, iyul oyida Varshava maktabini tamomladi va kuzda o'qishni davom ettirish maqsadida Varshava Oliy musiqa maktabiga o'qishga kirdi. Bu erda Frederik yana uch yil o'qidi. Himoyachilar knyazlar Chetverinskiy va Anton Radzvill uni yuqori jamiyat bilan tanishtirishdi. Shopin tashqi ko'rinishi va tashqi ko'rinishida yoqimli taassurot qoldirdi. Bu haqda uning ko'plab zamondoshlari ta'kidlagan. Masalan, Liszt Frederikning taassurotlari "tinch, uyg'un" ekanligini aytdi.
Chet elda Shopenning badiiy karerasi 1829 yilda boshlangan. Vena, Krakovda o'z asarlarini ijro etadi. Varshavaga qaytib, u 1830 yil 5-noyabrda uni butunlay tark etadi. Uning vatanidan ajralishi uning doimiy yashirin qayg'usi - uyni sog'inishiga sabab bo'ldi. 1830 yilda Polshada mustaqillik uchun qo'zg'olonning boshlanishi haqida yangiliklar keldi. Shopen vataniga qaytib, janglarda qatnashishni orzu qilardi. O'quv-mashg'ulot lageri tugadi, lekin Polshaga ketayotib, uni dahshatli yangiliklar kutib oldi: qo'zg'olon bostirildi, rahbar qamoqqa olindi. Drezden, Vena, Myunxen va Shtutgartdan o'tib, 1831 yilda Parijga keldi. Yo'lda Shopin Shuttgartda bo'lgan paytida uning ruhiy holatini aks ettiradigan kundalik ("Shtutgart kundaligi" deb nomlangan) yozgan va u erda Polsha qo'zg'oloni qulaganidan tushkunlikka tushgan. Shopen musiqasi ona xalqiga g'alaba qozonishga yordam berishiga ishonardi. "Polsha yorqin, qudratli va mustaqil bo'ladi!" - shuning uchun u o'z kundaligida yozgan. Bu davrda Shopen o'zining mashhur "Inqilobiy Etude" asarini yozdi. 22 yoshida Shopen Parijda o'zining birinchi kontsertini o'tkazdi. Muvaffaqiyat tugadi. Shopen kamdan-kam hollarda kontsertlarda qatnashadi, lekin Polsha mustamlakasi va frantsuz aristokratiyasining salonlarida Shopenning shuhrati juda tez o'sdi, Shopen badiiy doiralarda ham, jamiyatda ham ko'plab sodiq muxlislarga ega bo'ldi. Kalkbrenner Shopen pianistligini yuqori baholadi, ammo unga darslarini taklif qildi. Biroq, bu darslar tezda tugadi, lekin ikki buyuk pianinochi o'rtasidagi do'stlik ko'p yillar davom etdi. Parijda Shopen o'zini yosh ijodkorlar bilan qurshab oldi, ular u bilan san'atga sodiq muhabbatni bo'lishishdi. Uning sheriklari orasida pianist Ferdinand Giller, selist Frankomme, oboyist Brodt, flutist Tulon, pianist Stamati, violist Vidal, violaist Urban bor edi. U o'z davrining eng yirik Evropa kompozitorlari bilan tanishishni davom ettirdi, ular orasida Mendelsson, Bellini, Lishts, Berlioz, Shumann bor edi.
Vaqt o'tishi bilan Shopen o'zini o'rgatishni boshladi; fortepianoga dars berish muhabbati, ko'p vaqtini unga bag'ishlagan kam sonli buyuk rassomlardan biri bo'lgan Shopenning o'ziga xos belgisi edi. 1837 yilda Shopen o'pka kasalligining birinchi hujumini sezdi (ehtimol bu sil kasalligi). O'ttizinchi yillarning oxirlarida, Georges Sandga (Aurora Dupinga) bo'lgan muhabbat, keliniga xayrlashishdan tashqari, unga ko'p qayg'u keltirdi. Mallorka (Mallorka) va Jorj Sand bilan birga bo'lish, Shopinning sog'lig'iga salbiy ta'sir ko'rsatdi, u u erda kasallikdan aziyat chekdi. Shunga qaramay, Ispaniyaning ushbu orolida ko'plab buyuk asarlar, shu jumladan 24 ta prepudusiya yaratilgan. Ammo u ko'p vaqtini Frantsiyada, Jorj Sand Nohantda mulki bo'lgan qishloqda o'tkazgan. Ma'naviy sinovlarga to'la Jorj Sand bilan o'n yillik birga yashash, Shopenning sog'lig'iga jiddiy putur etkazdi va 1847 yilda u bilan bo'lgan tanaffus, unga jiddiy stressni keltirib chiqarish bilan birga, uni Nohantda dam olish imkoniyatidan mahrum qildi. Atrofini o'zgartirish va tanishlar doirasini kengaytirish maqsadida Parijdan ketishni istagan Shopen 1848 yil aprel oyida Londonga konsert berish va dars berish uchun bordi. Bu uning so'nggi safari bo'ldi. Frederik Shopenning so'nggi ommaviy kontserti 1848 yil 16 noyabrda Londonda bo'lib o'tdi. Muvaffaqiyat, asabiy, stressli hayot, Britaniya iqlimining namligi, eng muhimi, vaqti-vaqti bilan kuchaygan surunkali o'pka kasalligi - bularning barchasi oxir-oqibat uning kuchini yo'qotdi. Parijga qaytib kelgan Shopen 1849 yil 5 (17) oktyabrda vafot etdi. Butun musiqiy olam Shopindan qattiq qayg'urdi. Uning dafn marosimiga minglab ishqibozlari yig'ildi. Marhumning xohish-istaklariga ko'ra, uning dafn marosimida o'sha davrning eng mashhur san'atkorlari Motsartning "Rekvizem" ni ijro etishgan - bastakor Shopenni boshqalardan ustun qo'ygan (va uning "Rekvizem" va "Yupiter" simfoniyasini u eng sevimli asarlari deb atagan), shuningdek o'zining shaxsiy prezudasi ham bo'lgan. № 4 (E kichik). Pere Lachaise qabristonida, Shopenning kullari Luiji Cherubini va Bellinining qabrlari orasida dam olmoqda. Bastakor o'limidan keyin uning yuragi Polshaga yetkazilishini vasiyat qildi. Shopenning yuragi, o'z xohishiga ko'ra, Varshavaga yuborilgan va u erda Muqaddas Xoch cherkovining ustuniga o'ralgan edi. Pianino uchun ko'plab asarlar muallifi. U ko'plab janrlarni yangicha talqin qildi: u premyerani romantik asosda jonlantirdi, pianino baladasini yaratdi, she'riyatli va dramatik raqslar - mazurka, polonayz, vals; scherzoni mustaqil asarga aylantirdi. Uyg'unlik va pianino matoni boyitilgan; klassik shakldagi ohangdor boylik va xayolot. Shopen asarlari orasida: 2 ta kontsert (1829, 1830), 3 sonat (1828-1844), xayolot (1842), 4 ballada (1835-1842), 4 skherz (1832-1842), bezak, nokturn, etud, vals, mazurkas. , pianino uchun polonezalar, preludes va boshqa asarlar; shuningdek, qo'shiqlar. Uning pianino chalishida hissiyotlar chuqurligi va samimiyligi inoyat va texnik mukammallik bilan uyg'unlashdi. 1849 yilda Shopen bastakorning tirik qolgan yagona fotosurati. Shopen asaridagi eng samimiy, "avtobiografik" janr bu uning valsidir. Rus musiqologi Izabella Xitrikning so'zlariga ko'ra, Shopenning haqiqiy hayoti va uning valslari o'rtasidagi bog'liqlik juda yaqin va kompozitorning valslar to'plamini Shopenning "lirik kundaligi" ning bir turi sifatida qabul qilish mumkin. Shopin qat'iylik va yakkalik bilan ajralib turar edi, shuning uchun uning shaxsiyati uning musiqasini yaxshi biladiganlarga oshkor bo'ladi. O'sha davrning ko'plab taniqli rassomlari va yozuvchilari Shopenga sajda qilishgan: bastakorlar Frants Litsz, Robert Shumann, Feliks Mendelsson, Jakomo Meyerbeer, Ignaz Moscheles, Gektor Berlioz, qo'shiqchi Adolphe Nurri, shoirlar Xaynrix Xayn va Adam Mikkievich, rassom Evgeniy Delakroix va ko'plab jurnalistlar. boshqalar. Shopen, shuningdek, uning ijodiy kredosiga qarshi bo'lgan professional qarshilikka duch keldi: masalan, uning hayotidagi asosiy raqiblaridan biri Sigismund Talberg, afsonaga ko'ra, Shopenning kontsertidan keyin ko'chaga chiqdi, baland ovoz bilan baqirdi va o'z hamrohi xijolat bo'lishiga javob berdi: butun oqshom faqat pianino edi, shuning uchun endi bizga kerak. kamida bir oz forte. (Uning zamondoshlarining guvohliklariga ko'ra, Shopin umuman forte o'ynay olmas edi; uning dinamik diapazonining yuqori chegarasi taxminan mezzo-forte edi.)
1795 yilda Polsha davlat sifatida qayta tiklanmaganligi sababli, Varshava, Napoleon urushlari natijasida, Rossiya imperiyasining bir qismi bo'lgan Shopen, g'arbga ketishdan oldin, Rossiya imperiyasining bir qismi bo'lgan hududda yashagan. Istisno hayotning birinchi yillari, 1815 yil 3 maygacha. Bu davrda bu hudud Varshava gersogligi, Frantsiya imperiyasining vassali qismi edi.
1830 yilda Polshada mustaqillik uchun qo'zg'olonning boshlanishi haqida yangiliklar keldi. Shopen vataniga qaytib, janglarda qatnashishni orzu qiladi. O'quv-mashg'ulot lageri tugadi, lekin Polshaga ketayotib, uni dahshatli yangiliklar kutib oldi: qo'zg'olon bostirildi, rahbar qamoqqa olindi. Shopen musiqasi ona xalqiga g'alaba qozonishga yordam berishiga ishonardi. "Polsha yorqin, qudratli va mustaqil bo'ladi!" - shuning uchun u o'z kundaligida yozgan. Frederik Shopenning so'nggi ommaviy kontserti 1848 yil 16 noyabrda Londonda bo'lib o'tdi. Bastakor o'limidan keyin uning yuragi Polshaga etkazilishini vasiyat qildi.
Shopen asarida Polshaning milliy raqslari: mazurkalar, polonezalar muhim o'rin egallaydi. Mazurka yoki Mazur - bu sakrash qadamining ustunligi bilan uch martalik kattalikdagi polshalik raqs. Mazurkalar uchun kuchli urishning ritmik parchalanishi, shuningdek, urg'ularning shiddatli o'zgaruvchanligi xarakterlidir: ko'pincha ular o'lchovning zaif tomonlarida joylashgan. Shopen o'zining birinchi mazurkalarini 14-15 yoshlarida yozadi. Qoida tariqasida, bu perky va quvnoq asosiy qismlar. Biroq, juda tez orada, Polsha to'pining atmosferasini qayta tiklaydigan bema'ni spektakllar bilan bir qatorda, toza lirik mazurkalar paydo bo'ladi, ular o'ychan, muloyim yoki ehtirosli ta'sirga ega. Ulardan ba'zilari nozik psixologiya bilan ajralib turadi, masalan, Shopen o'limidan oldin yozgan F-ning eng kichik mazurkasi (op. 68, № 4). Ba'zi mazurkalar - bu qishloq hayotining o'ziga xos rasmlari, tabiatning yorqin eskizlari. Ularning mohirona quvnoq yoki ta'sirchan lirik musiqalari xalq cholg'u ohanglari fonida yangraydi. Qopqog'i va trubkalari, qishloq skripkalari, "semiz Marini" ning hidi - uy qurilishi qo'shni (C majordagi mazurkalar, op.).
Shopen o'zining mazurkalarini yozishda nafaqat xalq mazurining, balki boshqa qishloq raqslarining harakatiga va xarakteriga ham tayangan. Uning mazurkalari ba'zi epizodlarida yumshoq valsga o'xshash ohanglar rustik kuyaviak yoki chaqqon oberek kabi yangraydi. Ko'pincha Shopenning mazurkasida bu uch turli Polsha xalq raqslarining uchtasi mavjud. Hammasi bo'lib, Shopen 60 ga yaqin mazurkalarni yozgan. Mazur ritmlari Shopenning boshqa asarlarida, ikkinchi Rondosida, polonayzalarning o'rta qismlarida, qo'shiqlarda (Desire, Party) mavjud. Shopen bolaligida birinchi polonizalarni yaratgan. Uning yosh polononalari (asarlarning asosiy ro'yxatiga kiritilmagan) o'zlarining ifoda etilgan ohangdorligi va naqshli naqshlari bilan 18-asr oxiri - 19-asr boshlarida Polsha bastakori Mixail Oginskiyning polonizalariga o'xshashdir. Poloniza yoki Polsha 16-asrdan beri Polsha shaharlari hayotida keng tarqalgan. Bu uch martalik kattalikdagi katta yurish, kuchli jangning o'ziga xos ritmik parchalanishi bilan jangchilar-ritsarlarning erkak "oyoq raqsi" edi. 18-asrda polonay Yevropada to'pni ochadigan tantanali marosim sifatida keng tarqaldi. Shopinning ijodiy kamolot davridagi polonizalari - qahramon-epik yoki dramatik tabiatga asoslangan keng she'rlar. F. Liszt shunchaki yozganki: "... Polonayzalarning baquvvat ritmlari eng inert va befarq bo'lganlarni titratadi va elektrlashtiradi. Polonayzalarning aksariyati tabiatan jangovar bo'lib, jasorat va jasoratni ifodalashning soddaligi bilan birlashtiradi. Ular xotirjamlik, ongli kuch, qat'iyatlilik bilan nafas olishadi ... Shopenning ba'zi polonalarini tinglash, inson hayotidagi eng nohaq adolatsizlarga qarshi jasorat bilan harakat qilayotgan odamlarning qattiq va qattiq bosishini ko'rgandek bo'ladi. "Ko'pgina polononlarda Shopen Polsha xalqining milliy mustaqillik uchun shiddatli va dramatik kurashlari, g'alabaga intilishi haqida hikoya qiladi. Ba'zi bir polononlarda o'tgan asrlardagi Polshaning buyukligi haqidagi rasmlar paydo bo'ladi, boshqalarida xalqning qayg'uli azob-uqubatlari, ularning mag'rur va olovli musiqasida, porloq kelajak uchun kurash olib borishga da'vat yorqin namoyon bo'ladi. Bu qattiq yaltiroq lazzat ulkan ichki zo'riqish bilan birlashtirilgan E-yassi-mayda polonayz. Tez dinamik o'sish avjiga chiqadi - otashli g'azabning bir turi. Musiqa endi shikoyat va umidsizlikning ovozi bilan emas, balki kurashishga qat'iy qaror bilan. A tekis tekislikdagi yorqin va jasoratli poloniza Polsha zaminining ulug'vorligi va shon-sharafining monumental rasmini chizadi. O'rta epizodda, yaqinlashib kelayotgan otliqlarning o'lchanadigan qichqirig'i eshitiladi. Ushbu fonda shov-shuvli muxlislar ovozi eshitiladi. Bir kishi o'z yo'lidagi barcha to'siqlarni o'chirib tashlashga qodir, oldinga intilib bo'lmaydigan va kuchli harakat haqida taassurot qoldiradi. 19-asrning boshqa bastakorlari singari, Shopen ham valsni bastalagan. Ulardan o'n ettitasi bor. Oddiy avstriyalik va nemis xalq raqslaridan kelib chiqqan holda, vals 19-asrda Yevropaning eng sevimli raqsiga aylandi. Uning chayqalgan "uchib ketadigan" harakati darhol romantik bastakorlarning e'tiborini tortdi. Valsni nazarda tutgan holda, Shopin ushbu oddiy kundalik raqsni she'riy tarzda ifodalaydi. Valsning ko'p qismi uch qismli strukturaning keng rivojlangan asarlaridir. Ularning yorqin kontrastlari bor. Ular badiiy dizayni va tasvirlari bilan xilma-xildir. Ular orasida xayoliy lirik ohanglari keng ohangdor ohanglar mavjud, boshqalari tezkor burilish harakati, uchuvchanligi bilan ajralib turadi. Shopen shuningdek, kontsertning valsiga bastalangan. Uning hayoti davomida Shopen sakkiz valsni nashr etdi. O'limidan so'ng, uning yoshligida yaratilgan valslar bosilib chiqdi. Memory Shopen ko'plab pianinochilar repertuaridagi asosiy bastakorlardan biri. Uning asarlari yozuvlari eng yirik rekord kompaniyalarning kataloglarida paydo bo'ladi. 1927 yildan beri Varshavada Xalqaro Shopen fortepiano tanlovi bo'lib o'tdi. Lev Oborin, Yakov Zak, Bella Davidovich, Galina Cerny-Stefanska, Mauritsio Pollini, Marta Argerich taniqli pianistlar orasida g'olib bo'lganlar. 1934 yilda Varshavada Shopin universiteti tashkil etildi, keyinchalik u Jamiyatga aylantirildi. Shopen. Jamiyat bir necha bor Shopenning asarlari va uning faoliyati haqida maqolalarni nashr etgan. 1949-1962 yillarda. Polshalik musiqashunos Lyudvik Bronarski Shopenning "Fr. Shopen, Dzieya wszystkie, PWM, Krakov.
Merkuriydagi kraterga Shopenning nomi berilgan. 1960 yilda Shopenga bag'ishlangan SSSRning pochta markasi chiqdi. 2001 yilda Okecie aeroportiga (Varshava) Frederik Shopenning nomi berilgan. 2010 yil 1 martda, Varshavada qayta qurish va modernizatsiya qilishdan so'ng, Frederik Shopen muzeyi ochildi. Ushbu tadbir Polshaning taniqli bastakori va musiqachisi tavalludining 200 yilligiga to'g'ri keladi. 2010 yil Polsha Respublikasi Seymlari qarori bilan "Shopen yili" deb e'lon qilindi. 2 dekabr 2010 yil Qozoq milliy konservatoriyasida. Shopen yili munosabati bilan Polsha elchixonasi Frederik Shopen nomidagi kontsert zalini ochdi. 2011 yilda Rossiyada Irkutsk musiqa kolleji F. Shopen nomini oldi.
Shopenning bastalash texnikasi juda noan'anaviy va ko'p jihatdan o'z davrida qabul qilingan qoidalar va uslublardan uzoqlashadi. Shopen musiqaning benuqson yaratuvchisi bo'lgan, u G'arb musiqasiga birinchilardan bo'lib noma'lum slavyan modal va intonatsion elementlarini kiritgan va shu tariqa 18-asr oxiriga kelib rivojlangan klassik garmonik tizimning daxlsizligini buzgan. Xuddi shu narsa ritmga taalluqlidir: Polsha raqslarining formulalaridan foydalangan holda, Shopen G'arb musiqasini yangi ritmik naqshlar bilan boyitdi. U o'zining mutlaqo o'ziga xos ohangdor, garmonik va ritmik tilining tabiatiga eng mos keladigan lakonik, o'ziga xos musiqiy shakllarni yaratdi. Kichik fortepiano bo'laklari: Ushbu bo'laklarni deyarli ikki guruhga bo'lish mumkin: asosan "yevropa" ohangdor, uyg'un, ritmli va o'ziga xos lazzatda "polyak". Birinchi guruhga etudlarning ko'p qismi, preludalar, sherzolar, nokturnlar, balladalar, ekspampu, rondolar va valslar kiradi. Xususan, polyaklar mazurkalar va polonayzalardir. Shopen o'ttizga yaqin etyudlardan iborat bo'lib, ularning maqsadi pianinochiga ma'lum badiiy yoki texnik qiyinchiliklarni engib o'tishga yordam berishdan iborat (masalan, parallel oktavalarda yoki uchinchi qismlarda parchalarni ijro etishda). Ushbu mashqlar bastakorning eng katta yutuqlaridan biridir: Bax singari. Shopenning etyudlari yaxshi kayfiyatda ishlaydigan klavierlar uchun, avvalambor bu ajoyib musiqa, bundan tashqari, asbobning imkoniyatlarini juda yaxshi ochib beradi; didaktik vazifalar bu yerda fonga aylanadi, ko'pincha ular hatto eslab qolinmaydi.