Musiqaning elementar nazariyasi bo'yicha mashq va vazifalar to'plami adash 88 Tovushlarning nomlari

NOTA YOZUVI
1. Tovush cho‘zimIarining yozilishir
1. Nota nima?
2. Nota belgisi nimadan iborat?
3. Turiicha nota belgilari bilan tovushning qaysi xususiyatini tasvirlash
nuimkin?
4. ≪Butun nota≫ deb qanday notaga aytilada va u qanday yoziladi?
5. Tovushlaming asosiy (juft) bo‘Iinishi deb nimaga aytiladi?
6. Tovushlaming cho‘zimlarini ko‘rsatuvchi asosiy nota belgUarini sanab
he ring.
7. QoilanUadigan eng qisqa cho‘zimlar qanday bo‘ladi?
8. ≪Brevis≫ nima va u qanday yozUadi?
9. Nota tayoqchalari nima va ular yozilishuning qanday umumiy qoidasi bor?
10. Nota belgilari aniq, doimiy tovush cho‘zimini anglatadimi?
1. Tovush cho‘zimini uzaytirish qanday ifodalanadi?
2. Cho‘zimlarni uzaytiruvchi qo‘shimcha belgilarni sanab bering.
3. Liga nima?
4. Nota yozuvida liga qanday maqsadlar uchun xizmat qiladi?
5. Bir xil balandlikdagi notalarni bog‘lovchi liga qanday ahamiyatga ega
boMadi?
6. Notaning o‘ng tomoniga qo‘yugan nuqta; qo‘sh nuqta; uchta nuqta
nimani bildiradi va nimaga teng bo'ladi?
7. Nuqta; qo‘sh nuqta; uchta nuqtah notani ifodalovchi kasrning surati
doimo nimaga teng bo‘ladi?
8. Nuqta; qo‘sh nuqta; uchta nuqtali notani ifodalovchi kasrning maxraji
doimo nimaga teng bo‘ladi?
9. Nota yonidagi nuqtani nima bilan almashtirish mumkin?
10. Fermata nima?
2. Pauza cho‘zimlarining yozilishi
1. Pauza nima?
2. Qanday pauzalar boiadi?
3. Pauzaning o‘ng tomoniga qo'yilgan nuqta, qo‘sh nuqta qanday
ahamiyatga ega boiadi?
4. Pauzaning ustidan yoki ostidan qo‘yilgan fermataning ahamiyati qanday?
3. Tovush balandliklarining yozilishi
1. Nota yo‘li nima va u nimadan iborat?
2. Nota yo‘lining chiziqlari qanday tartibda sanaladi?
3. Nota belgilari nima uchun beshta parallel chiziqlar tizimiga qo‘yiladi?
4. Nota belgilari besh parallel chiziqli tiziminingqayerlarigajoylashtiriladi?
5. Qo‘shimcha chiziqlar nima va ular qanday maqsadlarda ishlatiladi?
6. Qo‘shimcha chiziqlar qanday bo‘ladi?
7. Amaliyotda qo‘llaniladigan yuqorigi va pastki qo'shimcha
chiziqlarning, eng ko‘p soni qancha bo‘lishi mumkin?
8. Qaysi qo‘shimcha chiziqlar yuqorigi va qaysilari pastki hisoblanadi?
9. Notalarni nota yo‘liga yozishda tayoqchalar (shtillar) yo‘nalishiga
oid qaysi qoidaga amal qilish lozim?
10. Qo‘shimcha chiziqlami kamaytirishning qanday usullari bor?
b) Kalitlar
Takrorlash uchun savollar:
1. Kalit nima?
2. Nota yozuvida kalitlar nima uchun ishlatiladi?
3. Tashqi ko‘rinishi bo'yicha, kalitlarning soni qanca va ular qanday
ataladi?
4. Sol, fa, do kalitlari qanday yoziladi?
5. Sol, fa, do kalitlari qaysi oktavaning qaysi tovushini ko‘rsatadi?
6. Kalitlar nota yo‘lining qayeriga qo‘yiladi?
7. Kalitlami nota yo‘liga joylashtirishda nima asos qilib olinadi?
8. Nima uchun turiicha kalitlardan foydalanadilar?
9. Ikkinchi chiziqda joylashgan 50/ kaliti qanday ataladi?
10. To‘rtinchi chiziqda joylashgan fa kahti qanday ataladi?
11. Skrupka va bas kalitlari nima uchun asosiy kalitlar hisoblanadilar?
12. Balandligi bo‘yicha qaysi tovushlarni skrupka kalitida yozish eng
qulay hisoblanadi?
13. Balandligi bo‘yicha qaysi tovushlarni bas kalitida yozish eng qulay
hisoblanadi?
14. 0 ‘tgan davrlarda sol va fa kalitlari qaysi chiziqlarga yozilgan va ular
qanday atalgan?
15. I-, 2-, 3-, 4-, 5- chiziqlarga qo'yilgah do kaliti qanday ataladi?
16. Hozirga davrda qaysi do kalitlari qoHaniladi va bu kalitlarda notalar,
qaysi musiqa asboblari uchun yoziladi?
17. Qaysi musiqa asboblari uchun notalar tenor, ait, skripka va bas
kalitlarida yoziladi?
18. Fortepiano, arfa, organ asboblari uchun notalar qaysi kalitlarda
yoziladi?
19. Soprano, ait va tenor kalitlari nota yozuvida qaysi kalitlar bilan
almashtiriladi?
20. Diapazoni bo'yicha erkak va ayoUar ovozlari qanday bo'ladi va ular
qanday ataladilar?
21. 0 ‘tgan davrlarda erkak va ayoUar ovozlari uchun notalar qaysi
kalitlarda yozilgan?
18
22. Skripka kalitida yozilgan tenor ovoziningnotalari qanday o'qiladi?
2.'?. Qaysi kalitlami faqat qadimiy nota nashrlarida uchratish mumkin?
24. Kalitlar o‘z nomlarini qayerdan va nima uchun oigan?