Mustamlakachilik siyosatining Ingliz-rus imperiyalari o'rtasida namoyon bo'lishi( XIX asrda)

Mustamlakachilik siyosatining Ingliz-rus imperiyalari o'rtasida namoyon bo'lishi( XIX asrda)
Raxmatov Mehmon Muzaffar o‘gli
“Tafakkur va talqin” ilmiy –amaliy konferensiyasi
ANNOTATSIYA
Mazkur maqola mustamlakachilik siyosatining Ingliz-rus imperiyalari o’rtasida namayon bo’lishi ( XIX asrda) muammolarini va ularning mohiyatiga lingvistik nuqtai nazardan kitobxonning uni anglashi uchun ta’sir qiluvchi omillarni hisobga olgan holda tahlili qilingan. Bundan tashqari, ushbu maqolada XIX asrda Ingliz-rus imperiyalari o’rtasida mustamlakachilik siyosatining qay tarzda namoyon bo’lganligi yuzasida so’z yuritamiz. [1]
Kalit so’zlar: mustamlakachilik siyosati, ingliz-rus imperiyalari, XIX asr, diplomatik,
Demonstration of colonial policy between the Anglo-Russian empires (in the 19th century)
ABSTRACT
This article was analyzed taking into account the problems of nationalization of colonial policy between the Anglo-Russian empires (in the 19th century) and the factors that affect their essence from a linguistic point of view on the reader's understanding. In addition, this article deals with how the colonial policy between the Anglo-Russian empires was expressed in the 19th century. [1]
Keywords: colonial politics, Anglo-Russian empires, 19th century, diplomatic
KIRISH
XIX asrda Angliya-Rossiya imperiyalari oʻrtasidagi mustaqillik siyosati diplomatik va harbiy choralar orqali namoyon boʻldi. Diplomatik jihatdan ikkala imperiya Markaziy Osiyoda toʻgʻridan-toʻgʻri toʻqnashuvlarning oldini olish va kuchlar muvozanatini saqlashga qaratilgan bir qator muzokaralar va kelishuvlar olib bordi. Bunga 1844-yilgi Angliya-Rossiya shartnomasi ham kirdi, unda Fors ikki davlat oʻrtasida bufer hudud sifatida belgilandi. Harbiy jihatdan ikkala imperiya ham bir-biri bilan toʻgʻridan-toʻgʻri kurashish oʻrniga Oʻrta Osiyoda bir qator proksi urushlar va intervensiyalar bilan shugʻullangan. Bunga Buyuk Britaniya va Rossiya josuslik va hiyla-nayrang orqali mintaqada taʼsir oʻtkazish uchun raqobatlashgan Buyuk Oʻyin ham bor edi. Angliya-Rossiya imperiyalari oʻrtasidagi mustaqillik siyosati toʻgʻridan-toʻgʻri urushdan qochish va mintaqaviy taʼsirni saqlab qolish uchun diplomatiya va proksi intervensiyalardan foydalanishga qaratilgan oʻzaro manfaatdorlikka asoslangan edi. Angliya-Rossiya imperiyalari oʻrtasidagi mustamlakachilik siyosati murakkab va koʻp qirrali edi. XIX asr oxirida ikkala imperiya ham Markaziy Osiyoda, xususan, Afgʻoniston, Fors va Tibet kabi hududlarda oʻz taʼsirini va hududini kengaytirishga intildi. Bu keskinlik va vaqti-vaqti bilan to'qnashuvlarga olib keldi, masalan, Buyuk O'yin, Markaziy Osiyoda hokimiyat uchun diplomatik va siyosiy kurash. Inglizlar Oʻrta Osiyoda oʻz taʼsir doirasini kengaytirish orqali Hindistondagi manfaatlarini himoya qilishga intildi, ruslar esa oʻzlari bilan inglizlar oʻrtasida bufer zona tashkil etishni maqsad qildilar. Ikki imperiya oʻrtasidagi raqobat 1907-yilgi Angliya-Rossiya konventsiyasi kabi hududiy chegaralar va taʼsir doiralari boʻyicha bir qancha shartnomalarning imzolanishiga olib keldi. Angliya-Rossiya imperiyalari oʻrtasidagi mustamlakachilik siyosatini ularning imperiya ambitsiyalari va geosiyosiy strategiyalarining aksi sifatida koʻrish mumkin.