Mustaqil ish angren universiteti

---

Mavzu: Tarbiya ijtimoiy hodisa va 
pedagogik jarayon 
Guruh: MT- 109 
Bajardi: Qo’qonova Sh. 
Tekshirdi:Giyasova M.A.
Maktabgacha ta’lim-tarbiyani 
tashkil etish fanidan 
MUSTAQIL ISH 
ANGREN UNIVERSITETI 

---

Tarbiya ijtimoiy hodisa. 

Ta’lim-tarbiya haqidagi birinchi yozma ma’lumotlar 
«Avesto»kitobida O`rta Osiyo hududida yozib qoldirilgan.Umuman 
olganda ta’lim-tarbiya g‘oyalari O`rta Osiyo ijtimoiy xayotiga 
bog‘liq holda shakllandi, rivojlandi. O`zbeklarda axloq-go`zallik 
timsoli hisoblanadi. O`zbek xalqining urf-odatlari turli davrda 
turlicha ahamiyat kasb etadi. U o`zgarib, rivojlanib zamon talabiga 
moslanib boradi. Urf-odatlar turgan va barqaror xususiyatga ega 
bo`lib, Xalqning bir necha avlodli tomonidan yaratiladi va xayotga 
tadbik etiladi. O`zbek oilalarida go`zallik oila baxti, er-xotinlar 
o`rtasidagi o`zaro muhabbat, o`zaro hurmat qilishdan tashqari ular 
o`rtasidagi beg‘araz do`stlik bir-birlariga ko`maqlashishiga ham 
bog‘liqdir. 
O`zbek oilasida farzand ko`rish baxtli damga, unitilmas sana, 
voqeaga aylanadi. 
Shuningdek, keksalarni, xotin-qizlarni izzat hurmat qilish, o`zaro 
yordam va bolalariga mehr-muhabbat tuyg‘ularini ifodalanuvchi 
an’analar xayotida uzoq vaqtlardan saqlanib kelmoqda. Shuning 
uchun inson shaxsning tarkib topishida ijodiy ta’sir ko`rsatadigan 
an’analardan foydalanib yoshlarni oilaviy turmushga tayyorlash ayni 
muddaodir
. 

---

Tarbiya ijtimoiy hodisa. 
•
O`zbek xalqining har qanday vaziyatda ham mehmonni samimiy beminnat qarshi olish odati 
bor. O`zgalarga mehr-muhabbat, oqilona munosabat, omilkorlik bilan munosabat, iltifot 
ixtirom kabilar xalqimizning yuksak tuyg‘usi, boy va ma’naviy go`zalligi va ruxiy kiyofasini aks 
ettiradi. 
•
O`zbek xalqining pok qalbli, sofdil diyonatli, vijdonli, irodali ekanligi, uning tanishga ham 
begonaga ham beg‘araz yordam qo`lini cho`zishda namoyon bo`ladi. Do`stlik uning son-
soniga singib ketgan. Xalqimizning fikricha do`stlik bor joyda mehr-muhabbat, vafo, sadoqat, 
adolat, haqiqat qaror topadi. Bu esa o`z navbatida insonning ma’naviy va ruxiyatiga, aql-
zakovatiga ilxom baxsh etadi, yaxshilik, samimiylik sari yetaqlaydi. 
•
O`zbeklarning o`zaro samimiy salomlashishi milliy urf-odatning ibratli ko`rinishlaridan 
hisoblanadi. 

---

Tarbiya ijtimoiy hodisa. 
• O`zbek xalqining bola tarbiyasi mohiyati, 
mazmuni, usullari, tarbiyaning kundalik va 
istiqbol rejasi, farzandlarga tartib o`tkazish 
vazifasini tanlash va unda unumli 
foydalanish tajribasi o`ziga xos xususiyaga 
egadir. Bu xususiyat xalqning ma’naviy 
boyligi sifatida to`plangan, an’analari 
zamiridan kelib chiqqan. 
• Milliy maktab vazifalaridan biri 
ajdodlarimiz merosi milliy ana’nalarini 
o`rganib ulardan ta’lim-tarbiya jarayonida 
bolalarni tarbiyalashda unumli 
foydalanishdir. 
• «An’ana» /arabcha/-/o`zbek/ uzoq 
zamonlardan beri avloddan-avlodga, 
otalardan bolalarga o`tib davom etib 
kelgan urf-odatlar, axloq normalari, 
qarashlar va x.k. dir. A’ananalar-ijtimoiy va 
ma’naviy merosimdir. 

---

Tarbiya jarayonini rag`batlantiruvchi
kuchlari. 
•
Xozirgi kunda ayniqsa vatanparvarlik, millatlararo 
do`stlik, ekologik, iqtisodiy, xususiy, madaniyat, 
ta’lim-tarbiya soxasidagi an’analarni qo`llash 
o`zbek xalqining urf-odatlar, turmush-tarzi, oilaviy 
marosimlarini milliy maktab, oilaviy tarbiyada 
qo`llash komil insonni shakllantirish vositalaridan 
biridir. 
•
“Barg ildizdan quvvat oladi “deganlaridek xozirgi 
va kelajak avlod kishilarining ularni chuqur bilimi, 
ma’naviyatimizning mag‘zi yetukligi omilidir. 
Kaykovusning «Qobusnomasi»dan tortib Al 
Xorazmiy, Forobiy,Beruniy, Ibn Sino asarlarida, 
Y.X.Xojibning «Qutadg‘u bilik», Ahmad 
Yugnakiyning «Xibatul xaqoyiq», A.Avloniyning 
«Turqiy Guliston yoxud axloq» asarlarida Sharq 
xalqlari, xususan o`zbek xalqining xarakteriga xos 
bo`lgan ota-onalarni hurmatlash insoniylik, 
oqibat, mehr-shafqat, mehmondo`stlik, 
ma’rifatparvarliligi, onani ulug‘lash, bolalarga 
mehru muhabbat kabi fazilatlar bilan dunyoga 
taralgan. 

---